Π‘ΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΉ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ
Π ΡΠΈΠ»Ρ Π³ΡΠ°Π²ΠΈΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ Π°Π±Π΅ΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΊ ΡΠ°Π΄ΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΠ»Π΅ Π³ΡΠ°Π²ΠΈΡΠ°ΡΠΈΠΈ Π΄ΠΎΠ±Π°Π²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΌΠ°Π»ΡΠΉ ΠΏΠΎΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΠ½ΡΠΉ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ½Π΅Π½Ρ. ΠΡΠΈ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ Π³ΡΠ°Π²ΠΈΡΠ°ΡΠΈΠΈ, ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ ΡΠ²Π΅ΡΠ°, ΠΠ΅ΠΌΠ»Ρ Π±ΡΠ΄Π΅Ρ Π²ΡΠ°ΡΠ°ΡΡΡΡ Π²ΠΎΠΊΡΡΠ³ Π‘ΠΎΠ»Π½ΡΠ° Π½Π΅ ΠΏΠΎ ΡΠ»Π»ΠΈΠΏΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ΅, Π° ΠΏΠΎ ΠΌΠ΅Π΄Π»Π΅Π½Π½ΠΎ ΡΠ°ΡΠΊΡΡΡΠΈΠ²Π°ΡΡΠ΅ΠΉΡΡ ΡΠΏΠΈΡΠ°Π»ΠΈ. ΠΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°ΡΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠ΅ ΠΎΡ ΠΠ΅ΠΌΠ»ΠΈ Π΄ΠΎ Π‘ΠΎΠ»Π½ΡΠ° Π·Π° 1200 Π»Π΅Ρ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½ΠΎ ΡΠ΄Π²ΠΎΠΈΡΡΡΡ. ΠΠΈΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π½Π΅ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ. ΠΡΠ±ΠΈΡΠ° ΠΏΠ»Π°Π½Π΅ΡΡ ΠΠ΅ΠΌΠ»Ρ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΈ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΡ… Π§ΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅ΡΡ >
Π‘ΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΉ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ (ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ, ΠΊΡΡΡΠΎΠ²Π°Ρ, Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ)
«ΠΠΈΠΊΠ°ΠΊΠΈΠΌ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠΌ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² Π½Π΅Π»ΡΠ·Ρ Π΄ΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΡ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ; Π½ΠΎ Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ°, ΡΡΠΎΠ±Ρ Π΅Π΅ ΠΎΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΠ³Π½ΡΡΡ». ΠΡΠΎ Π°ΡΠΎΡΠΈΠ·ΠΌ ΠΠΉΠ½ΡΡΠ΅ΠΉΠ½Π°. ΠΠΎΡ ΡΡΡ ΠΏΡΠΈΠ²Π΅Π΄Π΅Π½Ρ 4 Π°ΡΡΡΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ, ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠ΅ ΠΈΠ· ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΎΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΠ³Π°Π΅Ρ Π³ΠΈΠΏΠΎΡΠ΅Π·Ρ ΠΠΎΠ»ΡΡΠΎΠ³ΠΎ Π²Π·ΡΡΠ²Π°. Π ΠΏΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ ΠΠΎΠ»ΡΡΠΎΠΉ Π²Π·ΡΡΠ² Π΅ΡΡΡ Π»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΉ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ (ΠΠ’Π), ΡΠΎ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΡΠΉ ΠΈΠ· ΡΠ΅ΡΡΡΡΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΎΠ² ΠΎΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΠ³Π°Π΅Ρ ΠΠ’Π.
ΠΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΠΎ, ΠΠ»ΡΠ±Π΅ΡΡ ΠΠΉΠ½ΡΡΠ΅ΠΉΠ½ (1879−1955) ΠΎΠ± ΡΡΠΈΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ°Ρ Π·Π½Π°ΡΡ Π½Π΅ ΠΌΠΎΠ³. ΠΡΠ»Π°Ρ ΠΏΠ΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ Π³Π°Π»Π°ΠΊΡΠΈΠΊ Π₯. ΠΡΠΏΠ°, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΌ ΠΏΡΠΈΠ²Π΅Π΄Π΅Π½Ρ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΠ΅ Π³Π°Π»Π°ΠΊΡΠΈΠΊΠΈ Ρ ΡΠ°Π·Π½ΡΠΌΠΈ ΠΊΡΠ°ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ, Π±ΡΠ» ΠΎΠΏΡΠ±Π»ΠΈΠΊΠΎΠ²Π°Π½ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π² 1966 Π³ΠΎΠ΄Ρ. ΠΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ°ΡΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΊΠ²Π°Π·Π°ΡΠ°ΠΌΠΈ ΡΠΎ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡΡ, ΠΏΡΠ΅Π²ΡΡΠ°ΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΠ²Π΅ΡΠ° [1], Π±ΡΠ»ΠΈ Π·Π°ΡΠΈΠΊΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Ρ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π² 1976 Π³. CΠ΅ΡΠΈΠΈ ΡΠΏΠ΅ΠΊΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ Π»ΠΈΠ½ΠΈΠΉ, Ρ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΊΡΠ°ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ Ρ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΈ ΡΠΎΠΉ ΠΆΠ΅ Π³Π°Π»Π°ΠΊΡΠΈΠΊΠΈ [2], ΠΎΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Ρ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π² 1979 Π³. ΠΠΎ ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠΌ Π°ΡΡΡΠΎΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠ°ΠΌ ΠΎΠ± ΡΡΠΎΠΌ Π²Π΅Π΄Ρ ΡΠΆΠ΅ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΠΎ!
ΠΠ°ΠΏΠΎΠΌΠ½ΠΈΠΌ, ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΠ²Π°Π»ΠΈΡΡ ΡΠΎΠ±ΡΡΠΈΡ Π² ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄ ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΉ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ.
- 1916 Π³. Π‘ΠΎΠ·Π΄Π°Π½Π° ΠΎΠ±ΡΠ°Ρ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ (ΠΠ’Π).
- 1917 Π³. ΠΠΉΠ½ΡΡΠ΅ΠΉΠ½ ΠΎΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠΈΠ», ΡΡΠΎ ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ ΠΠ’Π ΠΡΠ΅Π»Π΅Π½Π½Π°Ρ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Π° Π»ΠΈΠ±ΠΎ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡΡΡΡΡ, Π»ΠΈΠ±ΠΎ ΡΠΆΠΈΠΌΠ°ΡΡΡΡ. Π‘ΡΠΈΡΠ°Ρ, ΡΡΠΎ ΠΡΠ΅Π»Π΅Π½Π½Π°Ρ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Π° Π±ΡΡΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°ΡΠ½ΠΎΠΉ, ΠΠΉΠ½ΡΡΠ΅ΠΉΠ½ Π΄ΠΎΠ±Π°Π²ΠΈΠ» Π² ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΊΠΎΡΠΌΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΡΡ («Π»ΡΠΌΠ±Π΄Π°-ΡΠ»Π΅Π½»), ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ²Π°Π²ΡΡΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΡΠ΅Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ. ΠΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π»ΠΎΡΡ, ΡΡΠΎ ΡΡΠΎ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΠΌΠ°Π»Π°Ρ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Π° ΠΈ Π΅Ρ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ Π±ΡΠ΄Π΅Ρ ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π»ΠΈΡΡ Π½Π° ΠΎΡΠ΅Π½Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΡ ΠΌΠ°ΡΡΡΠ°Π±Π°Ρ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΊΠ° ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ² ΡΠΊΠΎΠΏΠ»Π΅Π½ΠΈΡ Π³Π°Π»Π°ΠΊΡΠΈΠΊ. ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΡΠΉ Π³ΡΠ°Π²ΠΈΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΠΏΠ΅ΠΊΡΡ
- 1920 Π³. Π‘Π΄Π΅Π»Π°Π½ΠΎ Π·Π°ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΠΉΠ½ΡΡΠ΅ΠΉΠ½Π°: «…ΠΠ±ΡΠ°Ρ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π½Π°Π΄Π΅Π»ΡΠ΅Ρ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ, ΡΠ°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, Π² ΡΡΠΎΠΌ ΡΠΌΡΡΠ»Π΅ ΡΡΠΈΡ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ» (ΡΠ΅ΡΡ, ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π½Π΅ΡΠ΅Π½Π½Π°Ρ 5 ΠΌΠ°Ρ Π² ΠΠ΅ΠΉΠ΄Π΅Π½ΡΠΊΠΎΠΌ ΡΠ½ΠΈΠ²Π΅ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠ΅).
- 1922 Π³. Π. Π€ΡΠΈΠ΄ΠΌΠ°Π½ Π½Π°ΡΠ΅Π» Π½Π΅ΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΠΉΠ½ΡΡΠ΅ΠΉΠ½Π°, ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΌΡ ΠΡΠ΅Π»Π΅Π½Π½Π°Ρ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ.
- 1929 Π³. Π₯Π°Π±Π±Π» ΡΡΠΎΡΠΌΡΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π» Π·Π°ΠΊΠΎΠ½, ΡΡΡΠ°Π½Π°Π²Π»ΠΈΠ²Π°ΡΡΠΈΠΉ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΡΠ²ΡΠ·Ρ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΠ°ΡΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΈ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π΄Π»Ρ Π±Π»ΠΈΠΆΠ°ΠΉΡΠΈΡ ΡΡΠΈΠ΄ΡΠ°ΡΠΈ Π³Π°Π»Π°ΠΊΡΠΈΠΊ.
- 1931 Π³. ΠΠ·Π½Π°ΠΊΠΎΠΌΠΈΠ²ΡΠΈΡΡ Ρ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌ Π₯Π°Π±Π±Π»Π°, ΠΠΉΠ½ΡΡΠ΅ΠΉΠ½ ΠΎΡΠΊΠ°Π·Π°Π»ΡΡ ΠΎΡ ΠΊΠΎΡΠΌΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΠΎΠΉ Π² ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡΡ ΠΠ’Π, Π½Π°Π·Π²Π°Π² Π΅Ρ «Π²Π΅Π»ΠΈΡΠ°ΠΉΡΠ΅ΠΉ ΠΎΡΠΈΠ±ΠΊΠΎΠΉ ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΉ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ». ΠΡΠΈΠΌ ΠΎΡΠΊΠ°Π·ΠΎΠΌ Π±ΡΠ»ΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ ΠΠ’Π ΠΈ Π»ΡΠ±ΡΠ΅ ΠΌΠΎΠ΄ΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ ΡΡΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ, ΡΠ΄Π΅Π»Π°Π½Π½ΡΠ΅ Π²ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠΌΠΈ Π°Π²ΡΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ, Π²ΡΠ΅Π³Π΄Π° Π±ΡΠ΄ΡΡ ΠΎΠΏΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π½Π΅ΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°ΡΠ½ΡΡ ΠΡΠ΅Π»Π΅Π½Π½ΡΡ. «Π Π΅Π»ΡΡΠΈΠ²ΠΈΡΡΡΠΊΠ°Ρ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ Π³ΡΠ°Π²ΠΈΡΠ°ΡΠΈΠΈ» Π. Π. ΠΠΎΠ³ΡΠ½ΠΎΠ²Π° — ΠΎΠ΄Π½Π° ΠΈΠ· ΡΠ°ΠΊΠΈΡ ΠΌΠΎΠ΄ΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΉ ΠΠ’Π.
ΠΡΠ°ΠΊ, ΠΈΠ· ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΠΈΡΠ»Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΠΎΠ±ΡΡΠΈΠΉ 1916;1931 Π³ΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΡΠ΄Π΅Π»Π°ΡΡ Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅, ΡΡΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²ΡΠ²Π°ΡΡΡ Π½Π° ΠΈΠ½ΡΡΠΈΡΠΈΠΈ, ΠΠΉΠ½ΡΡΠ΅ΠΉΠ½ ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π», ΡΡΠΎ:
- Π°) ΠΡΠ΅Π»Π΅Π½Π½Π°Ρ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Π° Π±ΡΡΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°ΡΠ½ΠΎΠΉ;
- Π±) ΠΠ»Ρ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²ΠΎ ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°Π»ΠΎ ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ, Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ΅Π½ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°ΡΡ ΡΡΠΈΡ.
Π‘ΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΈΠΊΠΈ ΠΠΉΠ½ΡΡΠ΅ΠΉΠ½Π° ΡΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π°Π»ΠΈ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ½ ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°Π» Π²ΡΠ΄Π°ΡΡΠ΅ΠΉΡΡ ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΈΠ½ΡΡΠΈΡΠΈΠ΅ΠΉ. ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ Π΄Π²Π° ΡΠΊΠ°Π·Π°Π½Π½ΡΡ Π²ΡΡΠ΅ ΠΈΠ½ΡΡΠΈΡΠΈΠ²Π½ΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄Π²ΠΈΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ (Π½Π΅ ΠΈΡΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ Π²Π΅ΡΠ½ΡΡ ) Π±ΡΠ»ΠΈ ΠΈΠΌ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ³Π½ΡΡΡ. ΠΠΎΡΠ΅ΠΌΡ? ΠΡΠΈΡΠΈΠ½Π° — ΠΎΡΠΈΠ±ΠΊΠΈ, Π½Π°ΠΊΠΎΠΏΠΈΠ²ΡΠΈΠ΅ΡΡ Π² Π³Π΅Π½Π½ΠΎΠΌ ΠΊΠΎΠ΄Π΅ ΡΠ°ΠΌΠΎΠΉ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΈ, Π² ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ Π½Π°ΡΠ»ΠΎΠ΅Π½ΠΈΡ Π½Π΅ΡΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ, ΠΌΠ΅Π»ΠΊΠΈΡ ΠΎΡΠΈΠ±ΠΎΠΊ ΠΈ Π½Π΅ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΡ Π² ΡΡΠ΅Π΄Π΅ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΎΠ²-ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΈΠΊΠΎΠ² ΠΠΉΠ½ΡΡΠ΅ΠΉΠ½Π°. Π§ΡΠΎ ΠΆΠ΅ ΠΊΠ°ΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΎΡΠΈΠ±ΠΎΠΊ, Π½Π°ΠΊΠΎΠΏΠ»Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΈΠΊΠ°ΠΌΠΈ ΠΠΉΠ½ΡΡΠ΅ΠΉΠ½Π°, ΡΠΎ ΠΎΠ½ΠΈ Π΄ΠΎ ΡΠΈΡ ΠΏΠΎΡ ΠΎΡΡΠ°ΡΡΡΡ Π½Π΅Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ. ΠΡΠΎ ΠΈ Π΄Π°ΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π½Π°Π·Π²Π°ΡΡ ΠΈΡ ΠΎΡΠΈΠ±ΠΊΠ°ΠΌΠΈ Π² Π³Π΅Π½Π½ΠΎΠΌ ΠΊΠΎΠ΄Π΅ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΈ. ΠΠΎΠ΄ΡΠΎΠ±Π½ΡΠΉ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ· ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ° Π½Π°ΠΊΠΎΠΏΠ»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΎΡΠΈΠ±ΠΎΠΊ Π΄Π°Π½ Π² ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ΅ Π. Π. ΠΠΎΡΠΊΠΎΠ²Π° «Π―Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π·Π°ΠΏΠ°Π·Π΄ΡΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»Π°». ΠΠ°Π»Π΅Π΅ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ ΡΠΆΠ°ΡΠΎΠ΅ ΠΈΠ·Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠ°Π³ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² ΡΡΠΎΠΉ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ.
ΠΠ°ΡΠΈΠ½Π°Ρ Ρ ΠΠ΅ΠΊΠ°ΡΡΠ° ΠΈ ΠΡΡΡΠΎΠ½Π° Π²ΠΏΠ»ΠΎΡΡ Π΄ΠΎ Π½Π°ΡΠ°Π»Π° 20-Π³ΠΎ Π²Π΅ΠΊΠ° Π² ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠ΅ ΡΡΠ²Π΅ΡΠ΄ΠΈΠ»Π°ΡΡ ΡΠΎΡΠΊΠ° Π·ΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΡΡΠΎ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΠ΅Π»Π°ΠΌΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄Π°ΡΡΡΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π· ΡΡΠ΅Π΄Ρ (ΡΡΠΈΡ), Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΡΡΡΡΡΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π½ΠΈΠΌΠΈ. ΠΡΠ° ΡΡΠ΅Π΄Π° Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Π° ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ Π²ΡΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π° ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠΈ. ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π» Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΠ΅Π»Π°ΠΌΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄Π°ΡΡΡΡ Ρ ΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡΡ, Π·Π°Π²ΠΈΡΡΡΠ΅ΠΉ ΠΎΡ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ² ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄Π°ΡΡΠ΅ΠΉ ΡΡΠ΅Π΄Ρ ΠΈ ΠΎΡ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠ°, Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠΎ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ. ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ Π΄Π°Π»ΡΡΠ΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°ΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°ΠΊΡΠ° ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ Π½Π΅ ΡΠ»ΠΈ.
ΠΠ΅ΡΠ²ΡΠΌ ΠΎ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΡΡ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Π·Π°Π΄ΡΠΌΠ°Π»ΡΡ Π. Π€. ΠΠ°ΡΡΡ. Π 1835 Π³. ΠΎΠ½ Π²ΡΠ²Π΅Π» Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ Π΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠΊΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ° — ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ°, Π·Π°Π²ΠΈΡΡΡΠΈΠΉ ΠΎΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ. Π Π°ΡΡΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ ΠΠ°ΡΡΡΠ° ΡΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠ»ΠΈΡΡ ΠΊ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ΅ΠΌΡ:
«ΠΡΠ»ΠΈ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»Π° Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½Π°, ΡΠΎ ΠΊ Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΠ΅ΠΌΡΡΡ ΡΠ΅Π»Ρ ΠΎΠ½ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ Ρ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΌ Π·Π°ΠΏΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ, ΠΏΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ Ρ ΠΌΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠ° Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ Π΅Π³ΠΎ ΠΎΡ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅Π»Π°, Π²ΡΠΎΡΠΎΠ΅ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅ΡΡΠΈΠ»ΠΎΡΡ Π² Π΄ΡΡΠ³ΡΡ ΡΠΎΡΠΊΡ, Π³Π΄Π΅ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Π΄Π»Ρ Π½Π΅ΠΏΠΎΠ΄Π²ΠΈΠΆΠ½ΡΡ ΡΠ΅Π» ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°Π΅Ρ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ΄ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»Π° Ρ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠΌ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ. Π§Π΅ΠΌ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅ Π°Π±ΡΠΎΠ»ΡΡΠ½Π°Ρ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΠ΅Π»Π°ΠΌΠΈ, ΡΠ΅ΠΌ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅ Π·Π°ΠΏΠ°Π·Π΄ΡΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»Π°. ΠΡΠΈ Π΄ΠΎΡΡΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ, ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ, ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΠ΅ Π·Π°ΠΏΠ°Π·Π΄ΡΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ (ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π» ΠΎΡ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅Π»Π° Π½Π΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π΄ΠΎΡΡΠΈΡΡ Π²ΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ) ΠΈ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΡΠ΅Π» ΠΎΡΡΡΡΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ, Π΅Π³ΠΎ ΡΠΈΠ»Π° ΡΠ°Π²Π½Π° Π½ΡΠ»Ρ».
Π ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ»Π΅ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΡΠ°Π²Π½Π° ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ ΡΠ²Π΅ΡΠ° c. ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ Π΅ΡΠ»ΠΈ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ v ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΠ΅Π»Π°ΠΌΠΈ ΠΏΠΎ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½ΡΡΡΠ΅ΠΉ ΠΈΡ Π»ΠΈΠ½ΠΈΠΈ ΡΠ°Π²Π½Π° ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ c, ΡΠΈΠ»Π° Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΡΠ΅Π» ΠΈΡΡΠ΅Π·Π°Π΅Ρ. Π ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΠ°ΡΡΡΠ° Π²Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠ» ΠΊΠΎΡΡΡΠΈΡΠΈΠ΅Π½Ρ Π·Π°ΠΏΠ°Π·Π΄ΡΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»Π° ΠΏΡΠΎΠΏΠΎΡΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠΉ (v/c)2.
ΠΠ°ΡΡΡ ΠΏΡΠΈΡΠ΅Π» ΠΊ Π²ΡΠ²ΠΎΠ΄Ρ ΠΎ ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΎΡ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ΅Π½ Π·Π°Π²ΠΈΡΠ΅ΡΡ ΠΎΡ Π΅Π³ΠΎ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠ°. ΠΠΎ ΠΏΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ Π΅Π³ΠΎ Π½Π΅Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΠΊΠ° Π²ΡΡΠ²ΠΈΡΡ, ΡΠΎ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΠΊΡ ΡΠ²ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π½Π°ΠΉΠ΄Π΅Π½Π½ΡΡ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠ² Π½ΡΠΆΠ½ΠΎ ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ²Π°ΡΡ Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ, ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΈ ΡΠΌΠΏΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Π°ΠΌΠΈ.
ΠΡΠ²Π΅Π΄Π΅Π½Π½ΡΠΉ ΠΠ°ΡΡΡΠΎΠΌ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ Π±ΡΠ» Π½Π΅ ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌ ΡΠΎΡΠ΅Π½, ΠΏΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ ΠΎΠ½ Π½Π΅ ΡΡΡΠ», ΡΡΠΎ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π΄Π²ΠΈΠ³Π°ΡΡΡΡ ΠΏΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π΄ΡΡΠ³ ΠΊ Π΄ΡΡΠ³Ρ Ρ ΡΡΠΊΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ (Π² ΡΡΠΎΠΌ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°Π΅Ρ ΠΈΠ·Π»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅).
ΠΠ°ΡΡΡ ΡΠΌΠ΅Ρ, Π½Π΅ ΡΡΠΏΠ΅Π² ΠΎΠΏΡΠ±Π»ΠΈΠΊΠΎΠ²Π°ΡΡ ΡΠ²ΠΎΠ΅Π³ΠΎ ΠΎΡΠΊΡΡΡΠΈΡ. ΠΠΎ ΠΎΠ½ ΡΡΠΏΠ΅Π» ΠΏΠΎΡΠ»Π°ΡΡ ΠΏΠΈΡΡΠΌΠΎ Π² ΠΠ΅ΠΉΠΏΡΠΈΠ³ ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΌΡ ΠΌΠ»Π°Π΄ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅Π³Π΅ ΠΈ Π΄ΡΡΠ³Ρ ΠΠ΅Π±Π΅ΡΡ. Π ΠΏΠΈΡΡΠΌΠ΅ ΠΠ°ΡΡΡ ΠΈΠ·Π»ΠΎΠΆΠΈΠ» ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠΎΠΎΠ±ΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΏΡΠΈΠ²Π΅Π΄ΡΠΈΠ΅ ΠΊ Π²ΡΠ²ΠΎΠ΄Ρ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ.
ΠΠ΅Π±Π΅Ρ ΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠ» Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ ΠΠ°ΡΡΡΠ° ΠΈ ΠΎΠΏΡΠ±Π»ΠΈΠΊΠΎΠ²Π°Π» Π΅Π³ΠΎ Π² 1846 Π³. ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ ΠΎΠ½ Π½Π΅ ΡΡΡΠ» Π½ΡΠΆΠ½ΡΠΌ ΠΈΠ·Π»Π°Π³Π°ΡΡ ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠΎΠΎΠ±ΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠΈΠ΅ ΠΊ Π²ΡΠ²ΠΎΠ΄Ρ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ, Π° ΠΎΠΏΡΠ±Π»ΠΈΠΊΠΎΠ²Π°Π» Π³ΠΎΠ»ΡΠΉ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠΎΡΠΌΠ°Π»ΠΈΠ·ΠΌ. ΠΡΠΎ Π±ΡΠ»ΠΎ ΡΠ΅ΡΡΡΠ·Π½ΡΠΌ ΠΏΡΠΎΡΡΡΡΠΎΠΌ. ΠΠ΄Π΅Ρ ΠΠ°ΡΡΡΠ° Π½Π΅ Π±ΡΠ»Π° ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠ°. ΠΠ²Π° Π²Π΅Π΄ΡΡΠΈΡ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠ° ΡΠΎΠ³ΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ (ΠΠ΅Π»ΡΠΌΠ³ΠΎΠ»ΡΡ ΠΈ ΠΠ°ΠΊΡΠ²Π΅Π»Π») Π²ΠΎΡΠΏΡΠΈΠ½ΡΠ»ΠΈ ΡΠΎΡΠΌΠ°Π»ΠΈΠ·ΠΌ ΠΠ΅Π±Π΅ΡΠ° ΠΏΡΠ΅Π²ΡΠ°ΡΠ½ΠΎ. ΠΠ΅ ΠΊΠ°ΠΊ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Π·Π°ΡΡΠ΄ΠΎΠ² Ρ ΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡΡ, Π° ΠΊΠ°ΠΊ Π΄Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅, Ρ. Π΅. ΠΌΠ³Π½ΠΎΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ΅ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Π½Π° Π±Π΅ΡΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠ°ΡΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠ΅. ΠΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΠΠ΅Π»ΡΠΌΠ³ΠΎΠ»ΡΡ ΡΡΠΌΠΎΡΡΠ΅Π» Π² ΠΏΡΠ΅Π΄Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΠΌ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Π΅ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Π° ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ. ΠΠ½ Π²ΡΡΡΡΠΏΠΈΠ» Ρ ΡΠ΅Π·ΠΊΠΎΠΉ ΠΊΡΠΈΡΠΈΠΊΠΎΠΉ. ΠΡΠΎ Π½Π°Π΄ΠΎΠ»Π³ΠΎ Π·Π°Π΄Π΅ΡΠΆΠ°Π»ΠΎ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΈΠ΄Π΅ΠΈ.
ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ Π΅ΡΠ΅ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π½Π΅Π³Π°ΡΠΈΠ²Π½ΡΡ ΡΠΎΠ»Ρ Π² ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠ² Π·Π°ΠΏΠ°Π·Π΄ΡΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»Π° ΡΡΠ³ΡΠ°Π», ΠΊΠ°ΠΊ Π½ΠΈ ΡΡΡΠ°Π½Π½ΠΎ, Π΅ΡΠ΅ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ Π·Π½Π°ΠΌΠ΅Π½ΠΈΡΡΠΉ ΠΈ Π²Π»ΠΈΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΡΡΠ΅Π½ΡΠΉ — ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊ Π. ΠΠΎΡΠ΅Π½Ρ. Π 1892 Π³. ΠΏΡΠΈ Π²ΡΠ²ΠΎΠ΄Π΅ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Π° ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠΊΠΈ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ°-ΠΏΠΎΠ»Π΅ ΠΎΠ½ ΠΏΠΎΡΠ΅ΡΡΠ» (v/c)2. ΠΠ»ΠΈ Π±Ρ Π½Π΅ Π±ΡΠ» ΠΏΠΎΡΠ΅ΡΡΠ½ Π·Π°ΠΏΠ°Π·Π΄ΡΠ²Π°ΡΡΠΈΠΉ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π», ΠΎΠ½ Π±Ρ ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ°Π» ΡΠΈΠ»Ρ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΡΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π½ΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ (v/c)2.
ΠΠ΅ΡΠ²ΡΠΌ Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠΈΠ» Π°Π½ΠΎΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΎΡΠΊΠ»ΠΎΠ½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΎΡ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Π° ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠΈ Π² Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² Π² ΠΏΠΎΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ»Π΅ ΠΠΆ.ΠΠΆ. Π’ΠΎΠΌΡΠΎΠ½. ΠΡΠΎ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·ΠΎΡΠ»ΠΎ Π² 1881 Π³. Π‘Π²ΠΎΠΈ Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠ½ ΡΠΎΠΎΡΠ½Π΅Ρ Π»ΠΈΡΡ Ρ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Π°ΠΌΠΈ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠΈ, Π° ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΠΈΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠΊΡ Ρ Π½Π΅Π³ΠΎ ΠΈ Π² ΠΌΡΡΠ»ΠΈ Π½Π΅ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ΄ΠΈΠ»ΠΎ, ΠΏΠΎ ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½Π΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΡΠΎ ΡΠΎΠΎΠ±ΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΠ°ΡΡΡΠ° Π΅ΠΌΡ Π±ΡΠ»ΠΈ Π½Π΅ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½Ρ, Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ ΠΠ΅Π±Π΅ΡΠ° Π±ΡΠ» Π½Π΅ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠ½ΡΠΌ ΡΠΎΡΠΌΠ°Π»ΠΈΠ·ΠΌΠΎΠΌ, Π° Π΄ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° ΠΎΡΡΠ°Π²Π°Π»ΠΎΡΡ Π΅ΡΠ΅ 11 Π»Π΅Ρ. ΠΠ½ ΠΏΡΠΈΡΠ΅Π» ΠΊ Π²ΡΠ²ΠΎΠ΄Ρ ΠΊΠ°ΠΊ Π±Ρ Π»Π΅ΠΆΠ°ΡΠ΅ΠΌΡ Π½Π° ΠΏΠΎΠ²Π΅ΡΡ Π½ΠΎΡΡΠΈ: Ρ ΡΠΎΡΡΠΎΠΌ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΡΠ°ΡΡΠ΅Ρ ΠΈΡ ΠΌΠ°ΡΡΠ°.
ΠΠΎΠ³Π΄Π° Π² 1902;1903 Π³Π³. ΠΠ°ΡΡΠΌΠ°Π½ ΠΏΠΎΠ²ΡΠΎΡΠΈΠ» ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡ ΠΠΆ.ΠΠΆ. Π’ΠΎΠΌΡΠΎΠ½Π°, ΠΎΠ½ ΡΠΆΠ΅ Π½Π΅ Π·Π°Π΄ΡΠΌΡΠ²Π°Π»ΡΡ ΠΎ ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½Π°Ρ Π°Π½ΠΎΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΎΡΠΊΠ»ΠΎΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ Π² Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ². ΠΠ³ΠΎ Π·Π°Π΄Π°ΡΠ΅ΠΉ Π±ΡΠ»ΠΎ Π½Π°Ρ ΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΌΠΏΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Π°. Π Π·Π΄Π΅ΡΡ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·ΠΎΡΠ»ΠΎ ΡΠ΄ΠΈΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠΎΠ²ΠΏΠ°Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅: Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π΅ΠΌΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠ°ΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π° ΠΏΡΠΈΠ±Π»ΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΠΎΠ²ΠΏΠ°Π» Ρ ΠΌΠ½ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΌ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ°, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΡΠΎΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΠΈΠ» ΠΊΠ°ΠΊ Π³ΠΈΠΏΠΎΡΠ΅Π·Ρ ΡΠΎΠΊΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΡΠ½ΡΡ Π»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½ΡΡ ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ² Π΄Π»Ρ ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½Π΅Π½ΠΈΡ «Π½ΡΠ»Π΅Π²ΡΡ » ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² ΠΠ°ΠΉΠΊΠ΅Π»ΡΡΠΎΠ½Π° — ΠΠΎΡΠ»ΠΈ. Π‘ΠΎΠ²ΠΏΠ°Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π±ΡΠ»ΠΎ Π½Π΅ ΡΠΎΡΠ½ΡΠΌ. Π‘Π°ΠΌ ΠΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΠ°Π», ΡΡΠΎ ΠΏΡΠΈ v > 0,85 Ρ ΡΠ°ΡΡ ΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠ½ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»Ρ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° Ρ ΠΌΠ½ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΌ Π·Π°ΠΏΠ°Π·Π΄ΡΠ²Π°ΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»Π° ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΡΡ ΡΠ΅ΠΌ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅, ΡΠ΅ΠΌ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅ v. ΠΡΠΈ ΠΏΡΠΈΠ±Π»ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ v ΠΊ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ ΡΠ²Π΅ΡΠ°, ΠΌΠ½ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»Ρ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° ΡΡΡΠ΅ΠΌΠΈΡΡΡ ΠΊ Π±Π΅ΡΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, Π° Π·Π°ΠΏΠ°Π·Π΄ΡΠ²Π°ΡΡΠΈΠΉ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π» ΠΏΡΠΈΠ½ΠΈΠΌΠ°Π΅Ρ ΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΠΎΠ΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅. Π€ΠΎΡΠΌΡΠ»Π° Π΄Π»Ρ Π΅Π³ΠΎ Π²ΡΡΠΈΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ Π. Π. ΠΠΎΡΠΊΠΎΠ²ΡΠΌ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ.
Π‘ΠΎΠ²ΠΏΠ°Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Π° ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π΅ΠΌΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠ°ΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π° Ρ ΠΌΠ½ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΌ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° ΡΡΠ³ΡΠ°Π»ΠΎ ΡΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ ΡΠΎΠ»Ρ Π²ΠΎ Π²Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΠ° ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ. Π 1904 Π³ΠΎΠ΄Ρ Π² ΡΡΠ°ΡΡΠ΅ «ΠΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ Π² ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ΅, Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΠ΅ΠΉΡΡ Ρ Π»ΡΠ±ΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡΡ, ΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ ΡΠ²Π΅ΡΠ°» ΠΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ Π²ΡΠ΅ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² ΠΠ°ΡΡΠΌΠ°Π½Π° ΠΈ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π΅Ρ Ρ ΠΎΡΠΎΡΠ΅Π΅ ΠΈΡ ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠΈΠ΅ Ρ Π³ΠΈΠΏΠΎΡΠ΅Π·ΠΎΠΉ ΠΎΠ± ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΌΠ°ΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π° ΠΏΡΠΈ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠΈ ΠΌΠ½ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»Ρ, Π½ΠΎΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ Π΅Π³ΠΎ ΠΈΠΌΡ. Π ΡΡΠΎΠΉ ΠΆΠ΅ ΡΡΠ°ΡΡΠ΅ ΠΎΠ½ ΠΎΠΊΠΎΠ½ΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π» ΠΈΠ΄Π΅Ρ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΠ° ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ. Π€ΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ ΠΎΠ±ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π·Π°Π±Π»ΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠΉ Π·Π°Π²Π΅ΡΡΠΈΠ»ΠΎΡΡ.
ΠΠΎΠ»ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ, ΡΡΠΎ ΠΏΠΎ ΡΡΡΠΈ ΠΠΉΠ½ΡΡΠ΅ΠΉΠ½ Π² ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΉ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ΅ Π½Π΅ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ°Π» ΠΏΡΠΎΡΠ΅Π΄ΡΡΡ Π²Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΠ° ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ. ΠΠ½ ΠΏΠΎΡΡΡΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π» Π΅Π³ΠΎ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ²Π΅ΡΡΠΈΠ²ΡΠΈΠΉΡΡ ΡΠ°ΠΊΡ ΠΈ Π² ΡΠ²Π½ΠΎΠΌ Π²ΠΈΠ΄Π΅ Π·Π°Π΄Π΅ΠΊΠ»Π°ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π» ΠΏΡΡΡΠΎΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²ΠΎ. Π ΠΏΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΡ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ²Π΅ΡΡΠΈΠ²ΡΠ΅Π³ΠΎΡΡ ΡΠ°ΠΊΡΠ° Π±ΡΠ»ΠΈ ΡΠΆΠ°ΡΠ½Ρ: ΡΡΡΠΈΠ»ΠΈΡΡ Π²ΡΠ΅ ΠΈΠ½Π²Π°ΡΠΈΠ°Π½ΡΡ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠΈ; ΠΏΠΎΡΠ²Π»ΡΠ»ΠΈΡΡ ΡΡΠ΄ΠΎΠ²ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΠΌΠΎΠ½ΡΡΡΡ Π² Π²ΠΈΠ΄Π΅ ΡΠΊΠ²ΠΈΠ²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΌΠ°ΡΡΡ ΠΈ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ; ΠΈΡΠΊΡΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΠΌΠ±ΠΈΠΎΠ·Π° ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π° ΠΈ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ΅ ΠΊ ΡΠΎΠΌΡ ΠΆΠ΅ Π΅ΡΠ΅ ΠΈΡΠΊΡΠΈΠ²Π»ΡΠ»ΠΎΡΡ, ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠ° Π±Π»ΠΈΠ·Π½Π΅ΡΠΎΠ² ΠΈ Ρ. Π΄., ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ° ΠΠΉΠ½ΡΡΠ΅ΠΉΠ½Π° ΡΡΠ°Π·Ρ ΠΏΠΎΠΏΠ°Π»Π° Π² ΡΠ΅Π½ΡΡ Π²Π½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΡ.
ΠΠΈΡΡΠ½Π½ΠΎΠ΅ ΡΡΠΈΡΠ°, Π° ΡΠ΅ΠΌ ΡΠ°ΠΌΡΠΌ Π»ΠΈΡΡΠ½Π½ΠΎΠ΅ ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΌΡΡΠ»Π° ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠΆΠ΅ Π±Π΅Π· Π΄ΠΎΠ»Π³ΠΈΡ ΡΠ°Π·Π΄ΡΠΌΠΈΠΉ Π±ΡΠ»ΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½Π΅ΡΠ΅Π½ΠΎ ΠΠΉΠ½ΡΡΠ΅ΠΉΠ½ΠΎΠΌ Π² ΠΠ’Π. Π’Π΅ΠΏΠ΅ΡΡ ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΡΡ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠ½ΡΠΌ, ΠΏΠΎΡΠ΅ΠΌΡ Ρ Π²ΡΠ΅Ρ Π°Π²ΡΠΎΡΠΎΠ², ΠΌΠΎΠ΄ΠΈΡΠΈΡΠΈΡΡΡΡΠΈΡ ΠΠ’Π (Π.Π. ΠΠΎΠ³ΡΠ½ΠΎΠ², Π. Π. ΠΡΡΠ»Π°Π½ΠΊΠΎΠ² ΠΈ Π΄Ρ.), ΠΡΠ΅Π»Π΅Π½Π½Π°Ρ Π»ΠΈΠ±ΠΎ ΠΏΡΠ»ΡΡΠΈΡΡΠ΅Ρ, Π»ΠΈΠ±ΠΎ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ. ΠΠΎΡΠΎΠΌΡ ΡΡΠΎ Π²ΡΠ΅ ΡΠ°ΠΊΠΈΠ΅ ΠΡΠ΅Π»Π΅Π½Π½ΡΠ΅ Π»ΠΈΡΠ΅Π½Ρ ΡΡΠΈΡΠ°. ΠΠ½ΡΡΠΈΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ Π²Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΠΉΠ½ΡΡΠ΅ΠΉΠ½ΠΎΠΌ Π² ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΠ’Π ΠΊΠΎΡΠΌΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΠΎΠΉ Π½Π΅ Π±ΡΠ»ΠΎ Π»ΠΈΡΠ΅Π½ΠΎ ΠΏΡΠΈΠΊΠ»Π°Π΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΌΡΡΠ»Π°. Π₯ΠΎΡΡ ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΌΡΡΠ»Π° ΠΎΠ½ΠΎ Π±ΡΠ»ΠΎ Π»ΠΈΡΠ΅Π½ΠΎ.
Π‘ 1977 ΠΏΠΎ 2006 Π³Π³. Π² Π»Π°Π±ΠΎΡΠ°ΡΠΎΡΠΈΡΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΡΡΠ°Π½ ΠΌΠΈΡΠ° (Π‘Π¨Π, ΠΠΎΠ»Π³Π°ΡΠΈΡ, Π‘Π‘Π‘Π , ΠΠ΅ΡΠΌΠ°Π½ΠΈΡ, ΠΠ²ΡΡΡΠ°Π»ΠΈΡ) Π±ΡΠ»Π° ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»Π΅Π½Π° ΡΠ΅Π»Π°Ρ ΡΠ΅ΡΠΈΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² ΠΏΠΎ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ ΡΠ²Π΅ΡΠ°. Π ΡΡΠ°ΡΡΠ΅ «Π₯ΡΠΎΠ½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π΅Π½ΠΈΠΉ ΡΡΠΈΡΠ°» ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΠΈΡΠ»Π΅Π½Ρ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡ, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π±ΡΠ»ΠΎ Π·Π°ΡΠΈΠΊΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΎ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π‘ΠΎΠ»Π½Π΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΡΠΈΡΠ°. Π Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ½ΡΡΠ²Π΅ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅Π² Π·Π°ΡΠΈΠΊΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½Π°Ρ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΠ°Π²Π½Π° 200−400 ΠΊΠΌ/Ρ. Π ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΠ΅ΡΡΠ½ΠΎΠΉ Π³ΡΡΠΏΠΏΡ Π³Π°Π»Π°ΠΊΡΠΈΠΊ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΠ΅Π»ΠΈΠΊΡΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ·Π»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½Π½Π°Ρ ΠΠΠ‘Π, ΡΠ°Π²Π½Π° ~600 ΠΊΠΌ/Ρ.
Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, Π΅ΡΡΡ Π²ΡΠ΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π² ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Ρ ΠΡΠ΅Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π²Π΅ΡΠ½ΡΡΡ ΡΡΠΈΡ. ΠΠ΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎ ΠΎΡ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΠΊΠ°ΠΊΠΎΠ²Π° ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Π° ΡΡΠΈΡΠ°, Π²Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠΈΡΠ° Π±ΡΠ΄Π΅Ρ ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°ΡΡ.
- Π°) ΠΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΠ°Π΄ΠΈΡΡΠ° Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΡΠΈΠ» Π³ΡΠ°Π²ΠΈΡΠ°ΡΠΈΠΈ
- Π±) Π‘ΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΡΠ΅Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ
Π ΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΡΠ΅Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠ²ΠΎΠ΄ Π΄Π»Ρ Π²Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ Π³ΠΈΠΏΠΎΡΠ΅Π·Ρ ΠΠΎΠ»ΡΡΠΎΠ³ΠΎ Π²Π·ΡΡΠ²Π° ΠΈΡΡΠ΅Π·Π½Π΅Ρ. ΠΠΎ ΠΊΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠ·Π»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π³Π°Π»Π°ΠΊΡΠΈΠΊ ΠΎΡΡΠ°Π½Π΅ΡΡΡ. ΠΠΎΡΠΎΠΌΡ ΡΡΠΎ ΠΊΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ — ΡΡΠΎ Π½Π΅ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ, Π° ΠΎΠΏΡΡΠ½ΡΠΉ ΡΠ°ΠΊΡ. Π Π΅Π³ΠΎ ΠΏΡΠΈΠ΄ΡΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ-ΡΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½ΡΡΡ Π±Π΅Π· ΠΠΎΠ»ΡΡΠΎΠ³ΠΎ Π²Π·ΡΡΠ²Π°.
Π ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ΅ «ΠΠ΅Π΄ΠΎΠΏΠ»Π΅ΡΠΎΠ²ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΊΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π² ΡΠΏΠ΅ΠΊΡΡΠ°Ρ Π΄Π°Π»ΡΠΊΠΈΡ Π³Π°Π»Π°ΠΊΡΠΈΠΊ» ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΠ°Π΅ΡΡΡ, ΡΡΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΎ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠ΅ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π½Π΅Π΄ΠΎΠΏΠ»Π΅ΡΠΎΠ²ΡΠΊΠΈΡ ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΊΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ. ΠΠΎ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ½ΡΡΠ²ΠΎ Π°ΡΡΡΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΎΠ² ΠΈ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΠ΅ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΈ ΠΏΡΠΈΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ Π΄ΠΎΠΏΠ»Π΅ΡΠΎΠ²ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠΏΡΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΊΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ. ΠΠ΅Π»ΠΎ Π² ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π°Π΅ΠΌΠΎΠ΅ ΠΊΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°Π΅Ρ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²ΠΎΠΌ ΠΏΡΠΎΠΏΠΎΡΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ: Π΄Π»Ρ Π»ΡΠ±ΠΎΠΉ Π΄Π»ΠΈΠ½Ρ Π²ΠΎΠ»Π½Ρ ΠΊΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅, ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΈΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π΄Π»ΠΈΠ½Ρ Π²ΠΎΠ»Π½Ρ ΠΊ Π΄Π»ΠΈΠ½Π΅ Π²ΠΎΠ»Π½Ρ.
.
ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΠΎΠ΄Π½ΠΎ ΠΈ ΡΠΎ ΠΆΠ΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅. ΠΡΠΈΠΌ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²ΠΎΠΌ ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°Π΅Ρ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π΄ΠΎΠΏΠ»Π΅ΡΠΎΠ²ΡΠΊΠΎΠ΅ ΡΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅.
ΠΠ°ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΡΡΠ΄ΠΈΡΡ ΠΏΠΎ ΠΏΡΠ±Π»ΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΡΠΌ, ΠΊΡΠΎΠΌΠ΅ Π³ΠΈΠΏΠΎΡΠ΅Π·Ρ ΠΠΎΠ»ΡΡΠΎΠ³ΠΎ Π²Π·ΡΡΠ²Π° ΠΏΡΠ΅Π΄Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΎ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π΅ΡΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎ Π΄ΠΎΠΏΠ»Π΅ΡΠΎΠ²ΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ: ΡΠΎΡΠ΅ΡΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΡΠ°ΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΠΎΠ½Π° Π½ΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π½Π΅Π±Π° ΠΈ Π°ΠΊΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠΈ ΠΌΠ΅ΠΆΠ³Π°Π»Π°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π³Π°Π·Π° Π½Π° ΡΠ΄ΡΠΎ Π³Π°Π»Π°ΠΊΡΠΈΠΊΠΈ ΠΏΠΎΡΠΎΠΆΠ΄Π°Π΅Ρ ΠΊΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠ·Π»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π³Π°Π»Π°ΠΊΡΠΈΠΊΠΈ. ΠΠΊΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎ-ΡΠΎΠ½ΠΎΠ²ΡΠΉ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌ ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½ΡΠ΅Ρ ΡΠ΅ Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π°Π΅ΠΌΡΠ΅ ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π² ΡΠ°ΠΌΠΊΠ°Ρ Π³ΠΈΠΏΠΎΡΠ΅Π·Ρ ΠΠΎΠ»ΡΡΠΎΠ³ΠΎ Π²Π·ΡΡΠ²Π° ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½Π΅Π½ΠΈΡ Π½Π΅ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ. Π ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»Π°Ρ ΡΠ°ΠΉΡΠ° «ΠΡΡΡΠΎΠ³Π°Π»Π°ΠΊΡΠΈΠΊΠ°» ΠΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΈΠ΄Π΅ΠΈ ΠΈ Π°Π»ΡΡΠ΅ΡΠ½Π°ΡΠΈΠ²Π½ΡΠ΅ Π²Π·Π³Π»ΡΠ΄Ρ Π² ΠΊΠΎΡΠΌΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ ΠΈ ΠΠ΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ Π²Π½Π΅Π³Π°Π»Π°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π°ΡΡΡΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΠΈ ΠΏΡΠΈΠ²Π΅Π΄Π΅Π½Ρ ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΡ Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΠ²:
- — ΠΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠΏΠ΅ΠΊΡΡΠΎΠ² Π±Π»ΠΈΠ·ΠΊΠΈΡ ΠΈ Π΄Π°Π»ΡΠΊΠΈΡ Π³Π°Π»Π°ΠΊΡΠΈΠΊ.
- — ΠΡΠΈΡΠΎΠ΄Π° ΠΊΠ²Π°Π·Π°ΡΠΎΠ².
- — Π‘ΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΠ² Ρ ΡΠ°Π·Π½ΡΠΌΠΈ ΠΊΡΠ°ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ.
- — ΠΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ°ΡΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΉ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π±Π»ΠΈΠ·ΠΊΠΈΠΌΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠ°ΠΌΠΈ ΡΠΎ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡΡ, ΠΏΡΠ΅Π²ΡΡΠ°ΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΠ²Π΅ΡΠ°.
- — Π‘Π²Π΅ΡΡ Π²ΡΡΠΎΠΊΠ°Ρ ΠΌΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΈΠ·Π»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΊΠ²Π°Π·Π°ΡΠΎΠ².
- — ΠΡΠ°Π½Π΄ΠΈΠΎΠ·Π½ΠΎΡΡΡ Π°ΠΌΠΏΠ»ΠΈΡΡΠ΄Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΊΠ²Π°Π·Π°ΡΠΎΠ².
- — Π‘ΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Ρ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ Π³Π°Π»Π°ΠΊΡΠΈΠΊΠΈ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΠ΅ΡΠΈΠΉ Ρ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΊΡΠ°ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ.
- — Π₯Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½Π°Ρ ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΡ Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΡΠΈΡΠ»Π° ΠΊΠ²Π°Π·Π°ΡΠΎΠ² ΠΎΡ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Ρ ΠΈΡ ΠΊΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ.
- — «Π£ΡΠΊΠΎΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠ΅» ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΡΠ΅Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ.
- — «Π‘ΡΡΠ°Π½Π½ΡΠΉ ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄ ΠΎΡΡΠΈΠ»Π»ΡΡΠΈΠΉ» Π’=160,01 ΠΌΠΈΠ½., ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»ΡΡΡΠ΅Π³ΠΎΡΡ Π½Π° Π‘ΠΎΠ»Π½ΡΠ΅ ΠΈ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΊΠ²Π°Π·Π°ΡΠ°Ρ .
ΠΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΆΠ΅ Π² Π½Π°ΡΡΠΎΡΡΠ΅Π΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ Π°ΠΊΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎ-ΡΠΎΠ½ΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠ° ΠΊΡΠ°ΡΠ½ΡΡ ΡΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΡΠ΄Π°Π»ΠΎΡΡ Π²ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠ΅ Π΄Π°ΡΡ ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½Π΅Π½ΠΈΠ΅ 23-ΠΌ Π°ΡΡΡΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π΅Π½ΠΈΡΠΌ ΠΠ»Ρ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΡΠ΅Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΠΎΡΠ΅ΡΡΡΡ Π°ΠΊΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΠΌΡ: ΠΠΎΠ»ΡΡΠΎΠΉ Π²Π·ΡΡΠ², ΠΈΠ½ΡΠ»ΡΡΠΈΡ, ΡΡΠΌΠ½Π°Ρ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΡ, ΡΡΡΠ½ΡΠ΅ Π΄ΡΡΡ, Π²ΠΎΠ·ΡΠ°ΡΡ ΠΡΠ΅Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΈ ΡΡΠ΄ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠΉ. Π Π½Π° ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΡΠΎ Π²ΡΠΉΠ΄Π΅Ρ Π·Π°Π΄Π°ΡΠ° ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΡ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΡ ΡΡΠΈΡΠ°. Π’Π°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΈΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎ Π·Π΄Π΅ΡΡ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ ΠΎΠΆΠΈΠ΄Π°ΡΡ Π³Π»Π°Π²Π½ΡΠΉ ΡΠ΅Π²ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΉ Π½Π°ΡΡΠ½ΡΠΉ ΠΏΡΠΎΡΡΠ².
Π‘ ΠΊΠ°ΠΊΠΈΠΌ Π°ΠΊΡΠΈΠ²ΠΎΠΌ Π°ΡΡΡΠΎΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠ° Π²ΠΎΠΉΠ΄ΡΡ Π² ΡΡΠΎΡ Π½ΠΎΠ²ΡΠΉ ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄ ΡΠ²ΠΎΠ΅Π³ΠΎ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ? ΠΠΎ-ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ , Ρ ΡΠ²Π΅ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΡΡ, ΡΡΠΎ ΡΡΠΈΡ — ΡΡΠΎ ΡΠ΅Π°Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡ. ΠΡΠΎ ΡΠΆΠ΅ Π½Π΅ ΠΌΠ°Π»ΠΎ. ΠΠΎ Π½Π΅ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Ρ ΡΡΠΈΠΌ. ΠΠΎ Π½Π°ΡΡΠΎΡΡΠ΅Π³ΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ ΡΡΠΈΡΠ°Π»ΠΎΡΡ, ΡΡΠΎ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π³ΡΠ°Π²ΠΈΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΡΠΎ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡΡ ΡΠ²Π΅ΡΠ°. ΠΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π· ΠΎΠ΄Π½Ρ ΠΈ ΡΡ ΠΆΠ΅ ΡΡΠ΅Π΄Ρ — ΡΡΠΈΡ, ΡΠΎ ΡΡΠΎ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½ΠΎ ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°ΡΡ, ΡΡΠΎ ΡΡΠΈΡ Π΅ΡΡΡ Π½Π΅ΠΊΠ°Ρ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΠΎΠ΄Π½Π°Ρ Π±Π΅ΡΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ½Π°Ρ ΡΡΠ΅Π΄Π°. ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ Π°ΠΌΠ΅ΡΠΈΠΊΠ°Π½ΡΠΊΠΈΠΉ Π°ΡΡΡΠΎΠ½ΠΎΠΌ Π’ΠΎΠΌ ΠΠ°Π½ Π€Π»Π°Π½Π΄Π΅ΡΠ½ («Π‘ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π³ΡΠ°Π²ΠΈΡΠ°ΡΠΈΠΈ. Π ΡΡΠΌ Π³ΠΎΠ²ΠΎΡΡΡ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡ») ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΠ» ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ΅Π΅.
Π ΡΠΈΠ»Ρ Π³ΡΠ°Π²ΠΈΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ Π°Π±Π΅ΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΊ ΡΠ°Π΄ΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΠ»Π΅ Π³ΡΠ°Π²ΠΈΡΠ°ΡΠΈΠΈ Π΄ΠΎΠ±Π°Π²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΌΠ°Π»ΡΠΉ ΠΏΠΎΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΠ½ΡΠΉ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ½Π΅Π½Ρ. ΠΡΠΈ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ Π³ΡΠ°Π²ΠΈΡΠ°ΡΠΈΠΈ, ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ ΡΠ²Π΅ΡΠ°, ΠΠ΅ΠΌΠ»Ρ Π±ΡΠ΄Π΅Ρ Π²ΡΠ°ΡΠ°ΡΡΡΡ Π²ΠΎΠΊΡΡΠ³ Π‘ΠΎΠ»Π½ΡΠ° Π½Π΅ ΠΏΠΎ ΡΠ»Π»ΠΈΠΏΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ΅, Π° ΠΏΠΎ ΠΌΠ΅Π΄Π»Π΅Π½Π½ΠΎ ΡΠ°ΡΠΊΡΡΡΠΈΠ²Π°ΡΡΠ΅ΠΉΡΡ ΡΠΏΠΈΡΠ°Π»ΠΈ. ΠΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°ΡΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠ΅ ΠΎΡ ΠΠ΅ΠΌΠ»ΠΈ Π΄ΠΎ Π‘ΠΎΠ»Π½ΡΠ° Π·Π° 1200 Π»Π΅Ρ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½ΠΎ ΡΠ΄Π²ΠΎΠΈΡΡΡΡ. ΠΠΈΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π½Π΅ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ. ΠΡΠ±ΠΈΡΠ° ΠΏΠ»Π°Π½Π΅ΡΡ ΠΠ΅ΠΌΠ»Ρ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΈ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΡ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ ΠΏΠ»Π°Π½Π΅Ρ ΡΠΎΠ»Π½Π΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ, ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°Π΅Ρ ΡΡΡΠΎΠΉΡΠΈΠ²ΠΎΡΡΡΡ. ΠΠ»Ρ ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΡΠΎΠΉΡΠΈΠ²ΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡΠ±ΠΈΡ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΡ Π³ΡΠ°Π²ΠΈΡΠ°ΡΠΈΠΈ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Π° Π±ΡΡΡ Π½Π΅ ΠΌΠ΅Π½Π΅Π΅ 108c. ΠΡΠΎ Π½ΠΈΠΆΠ½ΡΡ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠ° ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ Π³ΡΠ°Π²ΠΈΡΠ°ΡΠΈΠΈ. ΠΠ· ΠΎΠΏΡΡΠ° ΠΏΠΎ ΠΏΡΠΈΡΠΌΡ ΠΈΠΌΠΏΡΠ»ΡΡΠΎΠ² ΠΏΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠΎΠ² Π€Π»Π°Π½Π΄Π΅ΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΎ ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ Π³ΡΠ°Π²ΠΈΡΠ°ΡΠΈΠΈ vΠ³Ρ = 2Β· 1010 Ρ. ΠΠ°Π½ Π€Π»Π°Π½Π΄Π΅ΡΠ½ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ²Π°Π΅Ρ, ΡΡΠΎ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π³ΡΠ°Π²ΠΈΡΠ°ΡΠΈΠΈ Ρ ΠΎΡΡ ΠΈ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ°Ρ, Π½ΠΎ Π²ΡΡ ΠΆΠ΅ ΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½Π°Ρ. ΠΠ΅ΡΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΡΡ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅Π³ΠΎ-Π»ΠΈΠ±ΠΎ ΠΎΠ½ ΠΎΡ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΠΎΠ²Π°Π» ΡΠ»ΠΎΠ²ΠΎΠΌ acausal (Ρ.Π΅. ΡΡΠΎ ΡΠΎ, ΡΡΠΎ Π½Π΅ ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ²Π°Π΅Ρ ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½Π½ΠΎ-ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΡΠ²ΡΠ·ΠΈ). Π’ΠΎΠΌ ΠΠ°Π½ Π€Π»Π°Π½Π΄Π΅ΡΠ½ Π½Π΅ ΠΏΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½ΡΡΡ, ΠΏΠΎΡΠ΅ΠΌΡ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π³ΡΠ°Π²ΠΈΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΡΡΠΎΠ»Ρ Π²Π΅Π»ΠΈΠΊΠ°. Π€Π»Π°Π½Π΄Π΅ΡΠ½ — Π±Π»Π΅ΡΡΡΡΠΈΠΉ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠΎΡ, ΠΎΠ½ ΠΏΡΠΎΡΡΠΎ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ². ΠΠ±ΡΡΡΠ½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠΈΠΌ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ°ΠΌ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Π° Π΄Π°ΡΡ ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ Π³ΡΠ°Π²ΠΈΡΠ°ΡΠΈΠΈ.
ΠΠΎΠΊΠ° ΠΆΠ΅ ΡΡΠ½ΠΎ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ΅Π΅. ΠΡΠΈΡ — ΡΡΠΎ ΡΠ΅Π°Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡ, ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°ΡΡΠΈΠΉ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠΎΠΉ. ΠΡΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΡ ΡΡΠΈΡΠ° Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½ΠΎ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ Π΄Π»Ρ Π°ΡΡΡΠΎΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΈ ΡΠ°ΠΊΠΎΠ΅ ΠΆΠ΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅, ΠΊΠ°ΠΊΠΎΠ΅ ΠΈΠΌΠ΅Π»ΠΎ ΠΎΡΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΡ Π°ΡΠΎΠΌΠ° Π΄Π»Ρ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΈ.
- 1. ΠΠ΅Π»Π»Π΅ΡΠΌΠ°Π½, Π¨Π°ΡΡΠ΅Ρ (Kellerman K.I., ShaffΠ΅r D.B.), 1977, «Evol. galaxies et impl. Cosmolog. Colloq.) Paris, 1976», 347.
- 2. Π―Π½Π³ ΠΈ Π΄Ρ. (Young P.J., Sargent W.L.W., Boksenberg A., Carswell P.F., Whelan J.A.), 1979, «Astrophus. J.», 229, № 3, 861.