Π‘ΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΠΎΠ»Ρ.
ΠΡΠ½ΠΎΠ²Ρ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ ΠΌΠ΅ΠΆΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΠ½ΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ
Π‘ΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π΅Ρ ΠΏΡΠ΅ΠΈΠΌΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ΅ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ΅ΠΌΠΎΠ² («ΡΠΈΡΡΠ°Π»ΠΎΠ²») ΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΉ Π²Π΅ΠΆΠ»ΠΈΠ²ΠΎΡΡΠΈ. ΠΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΠ²Π½Π°Ρ Π²Π΅ΠΆΠ»ΠΈΠ²ΠΎΡΡΡ ΠΏΡΠΈΠ·Π²Π°Π½Π° ΠΏΠΎΠ΄Π΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΡ positive face ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡΠ΅Π³ΠΎ. ΠΠ½Π° Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π² ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΡ ΠΈ ΠΏΠΎΠ΄Π΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ°ΠΊΡ Ρ ΠΏΠ°ΡΡΠ½Π΅ΡΠΎΠΌ ΠΏΠΎ ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΠ½ΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ, Π² Π΄Π΅ΠΌΠΎΠ½ΡΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ Π³ΠΎΠ²ΠΎΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΊ Π°Π΄ΡΠ΅ΡΠ°ΡΡ ΠΈ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π° Π½Π° ΡΠ±Π»ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΠ½ΠΈΠΊΠ°Π½ΡΠΎΠ², Π½Π° ΠΈΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠ΅. ΠΡΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΠΌΠ½ΠΈΡΡ ΠΎ ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ… Π§ΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅ΡΡ >
Π‘ΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΠΎΠ»Ρ. ΠΡΠ½ΠΎΠ²Ρ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ ΠΌΠ΅ΠΆΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΠ½ΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ (ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ, ΠΊΡΡΡΠΎΠ²Π°Ρ, Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ)
ΠΡΠ΄ΡΡΠΈ ΡΠ»Π΅Π½ΠΎΠΌ ΡΠ°Π·Π½ΡΡ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ Π³ΡΡΠΏΠΏ, ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊ ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°Π΅Ρ Π² ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠΉ ΠΈΠ· Π½ΠΈΡ ΡΠ΅ΠΌ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΈΠ½ΡΠΌ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌ ΡΡΠ°ΡΡΡΠΎΠΌ (ΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΠ΅ΠΉ) — ΠΌΠ΅ΡΡΠΎΠΌ Π² ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ΅ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΡΠ²ΡΠ·Π΅ΠΉ ΡΡΠΎΠΉ Π³ΡΡΠΏΠΏΡ. Π‘ΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΠΎΠ»Ρ — ΡΡΠΎ Π½ΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠ²Π½Π°Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ, ΠΎΠΆΠΈΠ΄Π°Π΅ΠΌΡΡ ΠΎΡ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄Π° Π² ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ Ρ Π΅Π³ΠΎ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌ ΡΡΠ°ΡΡΡΠΎΠΌ. ΠΡΠ±ΠΎΠΉ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄ Π²Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡ Π² Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ Π³ΡΡΠΏΠΏ, ΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ, ΠΈΠ³ΡΠ°Π΅Ρ Π² ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠΎΠ»Π΅ΠΉ: ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ ΠΈ ΡΠΎΡ ΠΆΠ΅ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π²ΡΠΏΠΎΠ»Π½ΡΡΡ ΡΠΎΠ»ΠΈ ΡΡΡΠ΄Π΅Π½ΡΠ°, ΡΡΠ½Π°, ΠΌΡΠΆΠ°, Π±ΡΠ°ΡΠ°, ΠΎΡΡΠ° ΠΈ Ρ. Π΄. ΠΠΎΠΌΠΈΠΌΠΎ ΠΏΡΠΎΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΎΠ»ΠΈ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΡΡ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅Ρ ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΠ½ΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ°. Π Π½Π°Π±ΠΎΡΠ΅ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠΎΠ»Π΅ΠΉ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊ «ΠΈΡΠΏΠΎΠ»Π½ΡΠ΅Ρ» Π² ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΌ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΈ Ρ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠΌΠΈ, ΡΠ΅Π°Π»ΠΈΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½Π°Ρ ΠΈΠ΄Π΅Π½ΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΡ.
Π ΠΈΡΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»Ρ ΡΠΎΠΉ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΈΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΎΠ»ΠΈ ΠΎΠΊΡΡΠΆΠ°ΡΡΠΈΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²Π»ΡΡΡ ΡΠΎΠ»Π΅Π²ΡΠ΅ ΠΎΠΆΠΈΠ΄Π°Π½ΠΈΡ. ΠΠ΄Π½ΠΈ ΠΈ ΡΠ΅ ΠΆΠ΅ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΎΠ»ΠΈ Π² ΡΠ°Π·Π½ΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°Ρ «ΠΏΡΠΎΠΈΠ³ΡΡΠ²Π°ΡΡΡΡ» ΠΏΠΎ-ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΌΡ. Π’Π°ΠΊ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΎΠ»ΠΈ ΠΎΡΡΠ° Π² Π ΠΎΡΡΠΈΠΈ ΠΈ Π² Π―ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΈ Π½Π΅ ΡΠΎΠ²ΠΏΠ°Π΄Π°ΡΡ, ΠΊ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠΌ ΡΠΎΠ»Π΅ΠΉ Π² ΡΡΠΈΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°Ρ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΡΠ°Π·Π½ΡΠ΅ ΡΠΎΠ»Π΅Π²ΡΠ΅ ΠΎΠΆΠΈΠ΄Π°Π½ΠΈΡ.
ΠΠ»Ρ ΡΡΠΏΠ΅ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π²ΡΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠΎΠΉ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΈΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΎΠ»ΠΈ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎ:
- 1) ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΎ ΡΡΠ΅Π±ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡΡ ΠΊ ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ Π² Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠΎΠ»ΠΈ;
- 2) ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ½Π°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ ΡΡΠΎΠΉ ΡΠΎΠ»ΠΈ (ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠΈΠ΅ Ρ Π΅Π΅ ΡΡΠ΅Π±ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡΠΌΠΈ);
- 3) ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ Π― ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄Π° ΠΈ ΡΡΠ΅Π±ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΎΠ»ΠΈ;
- 4) ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½Π°Ρ ΠΌΠΎΡΠΈΠ²Π°ΡΠΈΡ (Π±Π΅Π· ΠΌΠΎΡΠΈΠ²Π°ΡΠΈΠΈ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΡΡΠΏΠ΅ΡΠ½ΠΎ Π²ΡΠΏΠΎΠ»Π½ΡΡΡ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΡΠΎΠ»Ρ ΡΡΡΠ΄Π΅Π½ΡΠ°).
ΠΡΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΠΌΠ½ΠΈΡΡ ΠΎ ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΎΠ»ΠΈ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΈΠ΄ΡΠΈ Π²ΡΠ°Π·ΡΠ΅Π· Ρ Π―-ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΏΡΠΈΠ΅ΠΉ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ°. Π’Π°ΠΊ, ΠΏΡΠΎΠΊΡΡΠΎΡ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π²ΠΎΡΠΏΡΠΈΠ½ΠΈΠΌΠ°ΡΡ ΡΠ΅Π±Ρ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ° ΠΆΠ°Π»ΠΎΡΡΠ»ΠΈΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ ΠΌΡΠ³ΠΊΠΎΠ³ΠΎ, Π½ΠΎ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΠΎΠ»Ρ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΎΠ½ Π²ΡΠΏΠΎΠ»Π½ΡΠ΅Ρ Π² ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, Π²ΡΠ½ΡΠΆΠ΄Π°Π΅Ρ Π΅Π³ΠΎ ΠΏΡΠ±Π»ΠΈΡΠ½ΠΎ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π½ΠΎΡΠΈΡΡ ΠΎΠ±Π²ΠΈΠ½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ΅ΡΠΈ, Π±ΡΡΡ ΠΆΠ΅ΡΡΠΊΠΈΠΌ ΠΈ Π½Π΅ΠΏΡΠ΅ΠΊΠ»ΠΎΠ½Π½ΡΠΌ.
4. Π’Π΅ΠΎΡΠΈΡ Π²Π΅ΠΆΠ»ΠΈΠ²ΠΎΡΡΠΈ ΠΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΈΠ· Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΏΠΎΠΏΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΉ, ΡΠ°Π·Π²ΠΈΠ²Π°Π΅ΠΌΡΡ Π² ΡΠ°ΠΌΠΊΠ°Ρ Π»ΠΈΠ½Π³Π²ΠΎΠΏΡΠ°Π³ΠΌΠ°ΡΠΈΠΊΠΈ, ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ°ΠΊ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΠΌΠ°Ρ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ Π²Π΅ΠΆΠ»ΠΈΠ²ΠΎΡΡΠΈ (Politeness Theory). ΠΡΠ° ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ Π±Π°Π·ΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π° ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΡΡ «Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΡ» ΠΈ «ΠΈΠ΄Π΅Π½ΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΡ», ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π±ΡΠ»ΠΈ ΡΠ°ΡΡΠΌΠΎΡΡΠ΅Π½Ρ ΡΠ°Π½Π΅Π΅ Π² ΡΡΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΌΠ΅. ΠΠ΄Π½ΠΎ ΠΈΠ· Π΅Π΅ ΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π²ΡΡ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΠΉ — face[1], ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΡΠ±Π»ΠΈΡΠ½ΡΠΉ ΠΎΠ±ΡΠ°Π· Π―.
Π’Π΅ΡΠΌΠΈΠ½ «face» ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΈΠ· Π°Π½Π³Π»ΠΈΠΉΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ to save face — ΡΠΏΠ°ΡΡΠΈ ΡΠ΅ΠΏΡΡΠ°ΡΠΈΡ, Π±ΡΠΊΠ²Π°Π»ΡΠ½ΠΎ «ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½ΠΈΡΡ Π»ΠΈΡΠΎ». Π’Π΅ΠΎΡΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°Π΅Ρ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΠ΅ face, ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΡΠ±Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π―, ΡΠ°ΠΊ ΠΈ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΡ Π΅Π³ΠΎ «ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΡ», «ΠΏΠΎΠ΄Π΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΡ». Face ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π΅ΡΡΡ ΠΈ ΠΏΠΎΠ΄Π΄Π΅ΡΠΆΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π² ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ΅ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ.
Π ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ ΠΡΠ°ΡΠ½ ΠΈ ΠΠ΅Π²ΠΈΠ½ΡΠΎΠ½Π° Π²Π΅ΠΆΠ»ΠΈΠ²ΠΎΡΡΡ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π½Π°ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π³ΠΎΠ²ΠΎΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡΠΈΡΡ ΠΎΠΏΠ°ΡΠ½ΠΎΡΡΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΌΡ ΠΏΠΎΠ΄Π²Π΅ΡΠ³Π°Π΅ΡΡΡ ΠΏΡΠ±Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ Π― (face) Π΅Π³ΠΎ ΡΠ°ΠΌΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ Π΅Π³ΠΎ ΡΠΎΠ±Π΅ΡΠ΅Π΄Π½ΠΈΠΊΠΎΠ² Π² ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ΅ ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΠ½ΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ. ΠΡΡΡ Π²Π΅ΠΆΠ»ΠΈΠ²ΡΠΌ, ΡΠ°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°Π΅Ρ «ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½ΡΡΡ Π»ΠΈΡΠΎ» ΡΠΎΠ±Π΅ΡΠ΅Π΄Π½ΠΈΠΊΠ°.
Π‘ΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ ΡΡΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ, face ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ Π΄Π²Π° Π°ΡΠΏΠ΅ΠΊΡΠ°:
- β’ ΠΠ΅Π³Π°ΡΠΈΠ²Π½ΡΠΉ ΠΎΠ±ΡΠ°Π· (negative face) — ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ°Π·ΡΠΌΠ΅Π²Π°Π΅Ρ ΡΡΡΠ΅ΠΌΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π΅ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ, ΠΆΠ΅Π»Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΡΡΠ°Π²Π°ΡΡΡΡ ΡΠ°ΠΌΠΈΠΌ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ, Π½Π΅ ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°ΡΡ ΡΠ΅Π±Ρ ΠΎΠ±ΡΠ·Π°ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ ΠΈ ΠΈΠ·Π±Π΅Π³Π°ΡΡ Π΄Π°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠΎ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ .
- β’ ΠΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΠ²Π½ΡΠΉ ΠΎΠ±ΡΠ°Π· (positive face) — ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π΅Ρ ΡΡΡΠ΅ΠΌΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°Π½ΠΈΡ, ΠΎΠ΄ΠΎΠ±ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ²ΠΎΠΈΡ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ, ΡΠΎΡΡΡΠ΄Π½ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Ρ Ρ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠΌΠΈ Π»ΡΠ΄ΡΠΌΠΈ.
Π ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ΅ ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΠ½ΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΎΠ±Π° Π°ΡΠΏΠ΅ΠΊΡΠ° face ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄Π²Π΅ΡΠ³Π°ΡΡΡΡ ΡΠ³ΡΠΎΠ·Π°ΠΌ ΠΈ Π½ΡΠΆΠ΄Π°ΡΡΡΡ Π² «ΠΏΠΎΠ΄Π΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΠΈ» (Ρ. Π΅., Π³ΡΡΠ±ΠΎ Π³ΠΎΠ²ΠΎΡΡ, Π·Π°ΡΠΈΡΠ΅). ΠΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΡΠΉ ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΠ½ΠΈΠΊΠ°Π½Ρ, ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ Π²Π΅ΠΆΠ»ΠΈΠ²ΠΎΡΡΠΈ, ΡΡΡΠ΅ΠΌΠΈΡΡΡ Π·Π°ΡΠΈΡΠΈΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ²ΠΎΠ΅ ΠΏΡΠ±Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ Π―, ΡΠ°ΠΊ ΠΈ face ΡΠΎΠ±Π΅ΡΠ΅Π΄Π½ΠΈΠΊΠ°. Π Ρ ΠΎΠ΄Π΅ Π΄Π°Π»ΡΠ½Π΅ΠΉΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ Π±ΡΠ»ΠΎ Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΡΠ΅Π»ΠΈ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄ΡΠ°Π»ΠΈΡΡΡΠΊΠΈΡ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡ (Π°ΠΌΠ΅ΡΠΈΠΊΠ°Π½ΡΠΊΠΎΠΉ, Π½Π΅ΠΌΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ, Π±ΡΠΈΡΠ°Π½ΡΠΊΠΎΠΉ) Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠΊΠ»ΠΎΠ½Π½Ρ ΠΊ «Π·Π°ΡΠΈΡΠ΅» ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠ±Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π―, ΡΠΎΠ³Π΄Π° ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΡΠ΅Π»ΠΈ ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅ΠΊΡΠΈΠ²ΠΈΡΡΡΠΊΠΈΡ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡ ΡΠ°ΡΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ±Π΅Π³Π°ΡΡ ΠΊ ΡΠΈΡΡΠ°Π»Π°ΠΌ «ΠΏΠΎΠ΄Π΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΡ» ΠΏΡΠ±Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π° ΡΠΎΠ±Π΅ΡΠ΅Π΄Π½ΠΈΠΊΠ° Π»ΠΈΠ±ΠΎ ΠΊ ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΡΠΌ, ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΡΡΠΈΠΌ Π·Π°ΡΠΈΡΠΈΡΡ face ΠΎΠ±ΠΎΠΈΡ ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΠ½ΠΈΠΊΠ°Π½ΡΠΎΠ². ΠΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ Π² ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ ΡΠ³ΡΠΎΠ·Ρ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ»ΠΈΠΊΡΠ° ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΡΠ΅Π»Ρ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄ΡΠ°Π»ΠΈΡΡΡΠΊΠΎΠΉ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΡ ΡΠΊΠΎΡΠ΅Π΅ ΠΏΡΠΎΡΠ²ΠΈΡ Π°Π³ΡΠ΅ΡΡΠΈΡ ΠΈ ΠΏΠΎΠΉΠ΄Π΅Ρ Π½Π° ΠΊΠΎΠ½ΡΠ»ΠΈΠΊΡ (Π·Π°ΡΠΈΡΠ°Ρ, ΠΎΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΠΎ, ΡΠ²ΠΎΠΉ Π½Π΅Π³Π°ΡΠΈΠ²Π½ΡΠΉ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·), ΡΠΎΠ³Π΄Π° ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΡΠ΅Π»Ρ ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅ΠΊΠ³ΠΈΠ²ΠΈΡΡΡΠΊΠΎΠΉ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΡ, Π΄Π»Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ Π²Π°ΠΆΠ΅Π½ ΠΏΡΠ±Π»ΠΈΡΠ½ΡΠΉ ΠΎΠ±ΡΠ°Π· ΡΠ²ΠΎΠ΅Π³ΠΎ ΡΠΎΠ±Π΅ΡΠ΅Π΄Π½ΠΈΠΊΠ°, Π²Π΅ΡΠΎΡΡΠ½Π΅Π΅ Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ Π±ΡΠ΄Π΅Ρ ΠΈΠ·Π±Π΅Π³Π°ΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ»ΠΈΠΊΡΠ° Π²ΡΠ΅ΠΌΠΈ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π°ΠΌΠΈ.
ΠΠ΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΠ΅ΡΠ΅Π²ΡΠ΅ Π°ΠΊΡΡ ΠΎΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΡΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡ ΠΎΠΏΠ°ΡΠ½ΠΎΡΡΡ Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠ±Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π° Π― ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΠ½ΠΈΠΊΠ°Π½ΡΠΎΠ² (face-threatening acts — FTA). Π’Π°ΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΡΠ΅Π²ΡΠ΅ Π°ΠΊΡΡ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡ ΡΠ³ΡΠΎΠ·Ρ ΠΊΠ°ΠΊ Π΄Π»Ρ Π³ΠΎΠ²ΠΎΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ, ΡΠ°ΠΊ ΠΈ Π΄Π»Ρ ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡΠ΅Π³ΠΎ; ΠΊΠ°ΠΊ Π΄Π»Ρ ΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ, ΡΠ°ΠΊ ΠΈ Π΄Π»Ρ Π½Π΅Π³Π°ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π° ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ· ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΠ½ΠΈΠΊΠ°Π½ΡΠΎΠ².
Π‘ΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΈΠΏΡ FTA, ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ· ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π² ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΠ½ΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΡΠ²ΠΎΠΈ ΠΏΡΠ΅ΠΈΠΌΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π° ΠΈ Π½Π΅Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΊΠΈ.
Π‘ΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ Π²Π΅ΠΆΠ»ΠΈΠ²ΠΎΡΡΠΈ, ΠΏΡΠ±Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ Π― (face) Π·Π°ΡΠΈΡΠ°ΡΡ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠ΅Ρ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΈΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΠ½ΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠ²Π½ΡΡ ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΠΉ. Π Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ°ΡΡ 4 ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠ΅ ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΠΈ Π²Π΅ΠΆΠ»ΠΈΠ²ΠΎΡΡΠΈ:
- 1. ΠΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΡΠΌΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅ΡΠ΅Π²ΠΎΠ³ΠΎ Π°ΠΊΡΠ°7'. ΠΡΠ° ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ΅Ρ ΠΈΠ·Π±Π΅ΠΆΠ°ΡΡ Π½Π΅Π΄ΠΎΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΡ, ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Ρ Π½Π΅Π²Π΅ΡΠ½ΡΠΌ ΠΈΡΡΠΎΠ»ΠΊΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π²ΡΡΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π°Π΄ΡΠ΅ΡΠ°Π½ΡΠ° (Π΅ΡΠ»ΠΈ, ΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΠΎ, ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡΠΈΠΉ ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π΅Ρ Π΅Π³ΠΎ ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΡ).
- 2. Π‘ΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π΅Ρ ΠΏΡΠ΅ΠΈΠΌΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ΅ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ΅ΠΌΠΎΠ² («ΡΠΈΡΡΠ°Π»ΠΎΠ²») ΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΉ Π²Π΅ΠΆΠ»ΠΈΠ²ΠΎΡΡΠΈ. ΠΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΠ²Π½Π°Ρ Π²Π΅ΠΆΠ»ΠΈΠ²ΠΎΡΡΡ ΠΏΡΠΈΠ·Π²Π°Π½Π° ΠΏΠΎΠ΄Π΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΡ positive face ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡΠ΅Π³ΠΎ. ΠΠ½Π° Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π² ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΡ ΠΈ ΠΏΠΎΠ΄Π΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ°ΠΊΡ Ρ ΠΏΠ°ΡΡΠ½Π΅ΡΠΎΠΌ ΠΏΠΎ ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΠ½ΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ, Π² Π΄Π΅ΠΌΠΎΠ½ΡΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ Π³ΠΎΠ²ΠΎΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΊ Π°Π΄ΡΠ΅ΡΠ°ΡΡ ΠΈ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π° Π½Π° ΡΠ±Π»ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΠ½ΠΈΠΊΠ°Π½ΡΠΎΠ², Π½Π° ΠΈΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠ΅.
- 3. Π‘ΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π΅Ρ ΠΏΡΠ΅ΠΈΠΌΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ΅ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ΅ΠΌΠΎΠ² («ΡΠΈΡΡΠ°Π»ΠΎΠ²») Π½Π΅Π³Π°ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΉ Π²Π΅ΠΆΠ»ΠΈΠ²ΠΎΡΡΠΈ. ΠΠ΅Π³Π°ΡΠΈΠ²Π½Π°Ρ Π²Π΅ΠΆΠ»ΠΈΠ²ΠΎΡΡΡ — ΡΡΠΎ ΡΠΎ, ΡΡΠΎ ΠΌΡ ΠΏΡΠΈΠ²ΡΠΊΠ»ΠΈ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ Π²Π΅ΠΆΠ»ΠΈΠ²ΠΎΡΡΡΡ. ΠΠ½Π° Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π° Π½Π° ΠΏΠΎΠ΄Π΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΠ΅ negative face ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΈ ΡΠΎΡΡΠΎΠΈΡ Π² ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΠΊΠ΅ ΠΈΠ·Π±Π΅Π³Π°Π½ΠΈΡ, Π² Π·Π°Π²Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ, ΡΡΠΎ Π³ΠΎΠ²ΠΎΡΡΡΠΈΠΉ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°Π΅Ρ ΠΈ ΡΠ²Π°ΠΆΠ°Π΅Ρ ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π±Π½ΠΎΡΡΠΈ Π°Π΄ΡΠ΅ΡΠ°ΡΠ° ΠΈ Π½Π΅ Π±ΡΠ΄Π΅Ρ (ΡΠ°Π·Π²Π΅ ΡΡΠΎ ΠΌΠΈΠ½ΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ) ΡΡΠ΅ΡΠ½ΡΡΡ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Ρ Π΅Π³ΠΎ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ. ΠΠ»Ρ Π½Π΅Π³Π°ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΉ Π²Π΅ΠΆΠ»ΠΈΠ²ΠΎΡΡΠΈ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½Ρ ΡΠΎΡΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΈ ΡΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½Π½ΠΎΡΡΡ; Π΅Π΅ ΡΠΈΠΏΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ΅ΡΠ΅Π²ΡΠ΅ Π°ΠΊΡΡ — ΠΈΠ·Π²ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ, Ρ ΡΠ·ΡΠΊΠΎΠ²ΡΠΌ ΠΈ ΠΏΠ°ΡΠ°Π»ΠΈΠ½Π³Π²ΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ. ΠΡΠ° ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ΅Ρ Π³ΠΎΠ²ΠΎΡΡΡΠ΅ΠΌΡ Π²ΡΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΠ²Π°ΡΡ Π΄ΠΈΡΡΠ°Π½ΡΠΈΡ ΡΠΎ ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡΠΈΠΌ, Π±Π»Π°Π³ΠΎΠ΄Π°ΡΡ ΡΠ΅ΠΌΡ ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΡΠ³ΡΠΎΠ·Π° Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠ±Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π° ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΠ½ΠΈΠΊΠ°Π½ΡΠΎΠ².
- 4. ΠΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅ΡΠ΅Π²ΠΎΠ³ΠΎ Π°ΠΊΡΠ°. ΠΠ°ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ: «ΠΠΉ, Ρ ΠΌΠ΅Π½Ρ Π½Π΅Ρ Ρ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ Π½Π°Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ , Π·Π°Π±ΡΠ» ΡΠ½ΡΡΡ Π΄Π΅Π½ΡΠ³ΠΈ» — ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π½Π°ΠΌΠ΅ΠΊΠ½ΡΡΡ Π½Π° ΡΠΎ, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡΠΈΠΉ ΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΆΠΈΠ» Π΄Π΅Π½Π΅Π³, Π½ΠΎ ΠΏΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ ΠΏΡΡΠΌΠΎ ΠΏΡΠΎΡΡΠ±Π° Π½Π΅ ΡΠΎΡΠΌΡΠ»ΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ, ΠΈ ΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΠΏΠΎΠΉΠΌΠ°ΡΡ Π³ΠΎΠ²ΠΎΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ Π½Π° ΡΠ»ΠΎΠ²Π΅ Π½Π΅Π»ΡΠ·Ρ. ΠΠ°ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π³ΠΎΠ²ΠΎΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ°Π΅ΡΡΡ (ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎ
} ΠΠΎΠ΄ΡΠΎΠ±Π½Π΅Π΅ ΠΎ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΠΈ ΡΠ΅ΡΠ΅Π²ΠΎΠ³ΠΎ Π°ΠΊΡΠ° ΡΠΌ. Π² Π³Π»Π°Π²Π΅ 5.
ΠΌΠ°ΡΠΊΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ ΠΈ ΡΠΊΡΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ) ΠΌΠ΅ΡΠ°ΡΠΎΡΠΎΠΉ, ΠΈΡΠΎΠ½ΠΈΠ΅ΠΉ, ΡΠΈΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ, Π½Π΅Π΄ΠΎΡΠΊΠ°Π·Π°Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΡΡΠ°Π·Π°ΠΌΠΈ, ΡΠ°Π²ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠΌΠΈ, Π²ΡΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠ΄Π° Π½Π°ΠΌΠ΅ΠΊΠ°ΠΌΠΈ. ΠΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅ΡΠ΅Π²ΠΎΠ³ΠΎ Π°ΠΊΡΠ° (Π Π) ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ΅Ρ Π³ΠΎΠ²ΠΎΡΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΈΠ·Π±Π΅ΠΆΠ°ΡΡ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ Π·Π° ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠΏΡΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΠ²ΠΎΠ΅Π³ΠΎ Π²ΡΡΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΎΡΠΊΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ. ΠΠΎΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠ΅ Π Π ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ Π΄Π²ΠΎΡΠΊΡΡ ΡΡΠ°ΠΊΡΠΎΠ²ΠΊΡ, ΡΡΠΎ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΡΠ΄ΠΎΠ±Π½ΠΎ ΠΊΠ°ΠΊ Π΄Π»Ρ Π³ΠΎΠ²ΠΎΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ, ΡΠ°ΠΊ ΠΈ Π΄Π»Ρ ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡΠ΅Π³ΠΎ: ΡΡΠ°Π·Ρ «ΠΠ΄Π΅ΡΡ Ρ ΠΎΠ»ΠΎΠ΄Π½ΠΎ» ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°ΡΡ ΠΈ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠΎΡΡΠ±Ρ Π·Π°ΠΊΡΡΡΡ ΠΎΠΊΠ½ΠΎ, ΠΈ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΡΠΎΡΡΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°ΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΠ°ΠΊΡΠ°. Π‘Π»ΡΡΠ°ΡΡΠΈΠΉ ΡΠ°ΠΌ Π²ΡΠ±ΠΈΡΠ°Π΅Ρ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠΏΡΠ΅ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ ΡΡΠΎΡ Π Π, Π² ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠΌ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ ΠΎΠ½ ΠΊ ΡΠΎΠΌΡ ΠΆΠ΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π²ΠΎΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΡΡΡ ΡΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΠ΅ΠΉ ΠΈ «ΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΡ ΡΡΠ»ΡΠ³Ρ» Π³ΠΎΠ²ΠΎΡΡΡΠ΅ΠΌΡ — Π·Π°ΠΊΡΡΡΡ ΠΎΠΊΠ½ΠΎ (ΡΡΠΎ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΠΊΠ°Π·Π°ΡΡΡΡ Π½Π° Π΅Π³ΠΎ ΠΏΡΠ±Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΠΌ Π―, Π΅Π³ΠΎ face). ΠΠΎΠ²ΠΎΡΡΡΠΈΠΉ ΠΏΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ ΠΈΠ·Π±Π΅Π³Π°Π΅Ρ Π Π-ΠΏΡΠΈΠΊΠ°Π·Π° (ΠΠ°ΠΊΡΠΎΠΉ ΠΎΠΊΠ½ΠΎ!), ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ Π±Ρ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ» ΡΠ³ΡΠΎΠ·Ρ Π΄Π»Ρ Π΅Π³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π° ΠΈ Π½Π΅Π³Π°ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π° ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡΠ΅Π³ΠΎ.
Π ΡΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΡΠ΅Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΠ½ΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ Π² ΡΠΈΡΡΠΎΠΌ Π²ΠΈΠ΄Π΅ ΡΠ°Π·Π½ΡΠ΅ ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΠΈ Π²Π΅ΠΆΠ»ΠΈΠ²ΠΎΡΡΠΈ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π²ΡΡΡΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ Π²ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ Π² ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΈ ΡΠΎΠΉ ΠΆΠ΅ ΡΡΠ°Π·Π΅.
ΠΡΠ°ΠΊ, ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π½Π΅Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π±Π΅Π· ΡΠΎΡΠΈΡΠΌΠ°. ΠΠ΄Π΅Π½ΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ Π½Π°Π±ΠΎΡ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠΎΠ»Π΅ΠΉ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΊΠΎΠ½ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΡΠΉ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊ «ΠΈΡΠΏΠΎΠ»Π½ΡΠ΅Ρ» Π² ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅. Π‘ΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΎΠ»ΠΈ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΡΡ ΠΈ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅Ρ Π΅Π³ΠΎ ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΠ½ΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ.
ΠΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ Π²Π΅ΠΆΠ»ΠΈΠ²ΠΎΡΡΠΈ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡΡΡ Π΄Π»Ρ ΠΎΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΠ½ΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π²ΡΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΠΈ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΠΈ ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΠ½ΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ Ρ ΡΡΠ΅ΡΠΎΠΌ ΠΆΠ΅Π»Π°Π΅ΠΌΠΎΠ³ΠΎ Π²ΠΎΠ·Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Π½Π° ΠΏΡΠ±Π»ΠΈΡΠ½ΡΠΉ ΠΎΠ±ΡΠ°Π· Π― ΠΏΠ°ΡΡΠ½Π΅ΡΠ° ΠΏΠΎ ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΠ½ΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ.
ΠΠ°Π΄Π°Π½ΠΈΠ΅
ΠΡΠΎΡΠΈΡΠ°ΠΉΡΠ΅ ΠΎΡΡΡΠ²ΠΎΠΊ ΠΈΠ· ΠΊΠ½ΠΈΠ³ΠΈ ΠΡΠ²ΠΈΠ½Π³Π° ΠΠΎΡΠΌΠ°Π½Π° «Π‘ΡΠΈΠ³ΠΌΠ°: ΠΠ°ΠΌΠ΅ΡΠΊΠΈ ΠΎΠ± ΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ ΠΈΡΠΏΠΎΡΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΈΠ΄Π΅Π½ΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ»[2]. ΠΠΎΠ΄Π³ΠΎΡΠΎΠ²ΡΡΠ΅ Π°Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΊΠΎΠ½ΡΠΏΠ΅ΠΊΡ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠ°Π³ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°. Π’Π΅ΠΊΡΡ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ΅Π½ Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°ΡΡ Π² ΡΠ΅Π±Ρ:
- 1) ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ ΠΊΠΎΠ½ΡΠΏΠ΅ΠΊΡ, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΌ Π²Π°ΠΌ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠΈΡΡ Π²Π½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΠ΅ Π½Π° ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ-ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΡ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΠΈΠ³ΠΌΠ°ΡΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ;
- 2) Π°Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ ΡΠ°ΡΡΡ, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ Π²Ρ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Ρ ΠΏΠΎΠΏΡΡΠ°ΡΡΡΡ ΡΠΏΡΠΎΠ΅ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ ΡΡΠΈ ΡΡΠ°Π²ΡΠΈΠ΅ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ Π΄Π»Ρ ΠΌΠΈΠΊΡΠΎΡΠΎΡΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ ΠΈΠ΄Π΅ΠΈ ΠΠΎΡΠΌΠ°Π½Π° Π½Π° ΡΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΠ½ΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ. ΠΠ»Ρ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ΅ Π½Π° Π΄Π²Π° Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΠ°:
- ? Π ΠΊΠ°ΠΊΠΈΡ ΡΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΡΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°ΡΡ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡ, ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±Π½ΡΠΉ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΡ ΡΡΠΈΠ³ΠΌΠ°ΡΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ?
- ? ΠΠ°ΠΊ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ Π½Π°Π²ΡΠΊΠΈ ΠΌΠ΅ΠΆΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΡΡ ΡΠΏΡΠ°Π²Π»ΡΡΡΡΡ Ρ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠ°ΠΌΠΈ «ΠΈΡΠΏΠΎΡΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΈΠ΄Π΅Π½ΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ» Π² ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠ°ΠΌΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅Π±Ρ ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ ?
ΠΠΎΠΏΡΠΎΡΡ Π΄Π»Ρ ΡΠ°ΠΌΠΎΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΠΊΠΈ.
- 1. Π§ΡΠΎ ΡΠ°ΠΊΠΎΠ΅ Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΡ? ΠΠ°ΠΊ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΠ΅ Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΡΡ Ρ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΡΠΌΠΈ Π―-ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΏΡΠΈΠΈ ΠΈ ΠΈΠ΄Π΅Π½ΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ?
- 2. ΠΠ΅ΡΠ΅ΡΠΈΡΠ»ΠΈΡΠ΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠ΅ Π²ΠΈΠ΄Ρ ΠΈΠ΄Π΅Π½ΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ, ΠΊΡΠ°ΡΠΊΠΎ ΠΎΡ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΠΉΡΠ΅ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΡΠΉ ΠΈΠ· Π½ΠΈΡ . ΠΠ°ΠΊΠΎΠ²Ρ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½Ρ ΠΈ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΡ ΡΠΌΠ΅Π½Ρ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠΎΠΌ Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΈΠ΄Π΅Π½ΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ?
- 3. ΠΠ°ΠΉΡΠ΅ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΡ face. ΠΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π»ΠΈ ΡΡΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅Π³ΠΎ ΠΎΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠ²ΠΈΠ΄Π½ΠΎΡΡΡΡ ΠΈΠ΄Π΅Π½ΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ? ΠΡΠ³ΡΠΌΠ΅Π½ΡΠΈΡΡΠΉΡΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠΉ ΠΎΡΠ²Π΅Ρ.
- 4. ΠΠ΅ΡΠ΅ΡΠΈΡΠ»ΠΈΡΠ΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠ΅ ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΠΈ Π²Π΅ΠΆΠ»ΠΈΠ²ΠΎΡΡΠΈ, ΠΊΡΠ°ΡΠΊΠΎ ΠΈΡ ΠΎΡ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΠΉΡΠ΅.
Π‘ΠΏΠΈΡΠΎΠΊ ΡΠ΅ΠΊΠΎΠΌΠ΅Π½Π΄ΡΠ΅ΠΌΠΎΠΉ Π»ΠΈΡΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ
Π‘Π²Π΅Π½ΡΠΈΡΠΊΠΈΠΉ Π. Π. Π‘ΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½Π°Ρ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ: ΡΡΠ΅Π±Π½ΠΈΠΊ / Π. Π. Π‘Π²Π΅Π½ΡΠΈΡΠΊΠΈΠΉ. Π.: ΠΠΠ «Π’Π ΠΠ΅Π»Π±ΠΈ», 2003. 336 Ρ.
ΠΡΠΈΠΊΡΠΎΠ½ Π. ΠΠ΄Π΅Π½ΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΡ: ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΈ ΠΊΡΠΈΠ·ΠΈΡ: ΠΏΠ΅Ρ. Ρ Π°Π½Π³Π» / Π. ΠΡΠΈΠΊΡΠΎΠ½.
2-Π΅ ΠΈΠ·Π΄. Π.: Π€Π»ΠΈΠ½ΡΠ°: ΠΠΠ‘Π: ΠΡΠΎΠ³ΡΠ΅ΡΡ, 2006. 352 Ρ.
Brown Π . Politeness: Some Universals in Language Usage / P. Brown,.
5. C. Levinson. Cambridge; New York: Cambridge University Press, 1987. 345 p.
Fiedler K. Social Communication / K. Fiedler. N. Y.: Psychology Press, 2007. 444 p.
Hartley P. Interpersonal Communication / P. Hartley. L.; N. Y.: Routledge, 1999. 254 p.
Holtgraves Th. Language as Social Action: Social Psychology and Language Use / Th. Holtgraves. Mahwah, N. J.; London: Erlbaum, 2002. 232 p. Hook D. The Social Psychology of Communication / D. Hook, B. Franks, M. W. Bauer. Basingstoke; New York: Palgrave Macmillan, 2011.371 p. Trenholm S. Interpersonal Communication / S. Trenholm, A. Jensen. N. Y.: Oxford University Press, 2008. 442 p.
- [1] Π’Π΅ΡΠΌΠΈΠ½ Π²Π²Π΅Π΄Π΅Π½ Π. ΠΠΎΡΠΌΠ°Π½ΠΎΠΌ, ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°Π²ΡΠΈΠΌ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠΈΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅, ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΌ ΠΈΠ· ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ²ΠΎΠ΅Π³ΠΎ ΡΠΎΠ΄Π°ΠΌΠ°ΡΠΊΠ° — ΡΠΎΡ ΠΎΠ±ΡΠ°Π· ΡΠ΅Π±Ρ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ Π² Ρ ΠΎΠ΄Π΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΡΡΡΠ΅ΠΌΠΈΡΡΡ ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½ΠΈΡΡ ΠΈ ΠΏΠΎΠ΄Π΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΡ, Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΌ Ρ Π½Π΅Π³ΠΎ ΡΡΡΠ°Π½Π°Π²Π»ΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½Π°Ρ ΡΠΌΠΎΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΠ²ΡΠ·Ρ.
- [2] http://www.hse.ru/data/2011/11/15/1 272 895 702/Goffman_stigma.pdf