Π Π°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ Π²ΠΎ Π²ΡΠΎΡΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠ²ΠΈΠ½Π΅ XIX Π²Π΅ΠΊΠ°
ΠΠ»Π΅ΡΠΎΡΠ½Π°Ρ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΠ»Π°ΡΡ ΠΈΠΌ Π½Π° ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΡ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ, ΡΡΠΎ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π»ΠΎ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ½ΠΈΠ²Π΅ΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ. Π’ΡΡΠ΄Ρ ΠΠΈΡΡ ΠΎΠ²Π° Π·Π°ΠΊΡΠ΅ΠΏΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΡΠΊΠ°Π· ΠΎΡ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ ΡΠΈΡΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠ΅ΠΌΡ Π¨Π»Π΅ΠΉΠ΄Π΅Π½Π° ΠΈ Π¨Π²Π°Π½Π½Π°, ΠΏΡΠΈΠ²Π»Π΅ΠΊΠ»ΠΈ Π²Π½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΠΊ ΠΏΡΠΎΡΠΎΠΏΠ»Π°Π·ΠΌΠ΅ ΠΈ ΡΠ΄ΡΡ, ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°Π½Π½ΡΠΌΠΈ Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠ°ΡΡΡΠΌΠΈ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΊΠΈ. ΠΠ»Ρ Π΄Π°Π»ΡΠ½Π΅ΠΉΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠΌΠ΅Π»ΠΎ Π΅Ρ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π½Π° ΠΏΡΠΎΡΠΈΡΡΠΎΠ²… Π§ΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅ΡΡ >
Π Π°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ Π²ΠΎ Π²ΡΠΎΡΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠ²ΠΈΠ½Π΅ XIX Π²Π΅ΠΊΠ° (ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ, ΠΊΡΡΡΠΎΠ²Π°Ρ, Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ)
Π‘ 1840-Ρ Π³ΠΎΠ΄ΠΎΠ² XIX Π²Π΅ΠΊΠ° ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΊΠ΅ ΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π² ΡΠ΅Π½ΡΡΠ΅ Π²Π½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΡ Π²ΡΠ΅ΠΉ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ ΠΈ Π±ΡΡΠ½ΠΎ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ, ΠΏΡΠ΅Π²ΡΠ°ΡΠΈΠ²ΡΠΈΡΡ Π² ΡΠ°ΠΌΠΎΡΡΠΎΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΎΡΡΠ°ΡΠ»Ρ Π½Π°ΡΠΊΠΈ — ΡΠΈΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ.
ΠΠ»Ρ Π΄Π°Π»ΡΠ½Π΅ΠΉΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠΌΠ΅Π»ΠΎ Π΅Ρ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π½Π° ΠΏΡΠΎΡΠΈΡΡΠΎΠ² (ΠΏΡΠΎΡΡΠ΅ΠΉΡΠΈΡ ), ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π±ΡΠ»ΠΈ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°Π½Ρ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΠΎ ΠΆΠΈΠ²ΡΡΠΈΠΌΠΈ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ (Π‘ΠΈΠ±ΠΎΠ»ΡΠ΄, 1848).
Π ΡΡΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎ ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π΅ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΊΠΈ. ΠΡΡΡΠ½ΡΠ΅ΡΡΡ Π²ΡΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½Π½ΠΎΠ΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΎΠ±ΠΎΠ»ΠΎΡΠΊΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΡΠ°Π½Π΅Π΅ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°Π²Π°Π»Π°ΡΡ ΡΠ°ΠΌΠΎΠΉ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ°ΡΡΡΡ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΊΠΈ, ΠΈ Π²ΡΠ΄Π²ΠΈΠ³Π°Π΅ΡΡΡ Π½Π° ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠΉ ΠΏΠ»Π°Π½ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΠΎΠΏΠ»Π°Π·ΠΌΡ (ΡΠΈΡΠΎΠΏΠ»Π°Π·ΠΌΡ) ΠΈ ΡΠ΄ΡΠ° ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΠΊ (ΠΠΎΠ»Ρ, ΠΠΎΠ½, Π. Π‘. Π¦Π΅Π½ΠΊΠΎΠ²ΡΠΊΠΈΠΉ, ΠΠ΅ΠΉΠ΄ΠΈΠ³, ΠΠ΅ΠΊΡΠ»ΠΈ), ΡΡΠΎ Π½Π°ΡΠ»ΠΎ ΡΠ²ΠΎΡ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π² ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΊΠΈ, Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠΌ Π. Π¨ΡΠ»ΡΡΠ΅ Π² 1861 Π³.: «ΠΠ»Π΅ΡΠΊΠ° — ΡΡΠΎ ΠΊΠΎΠΌΠΎΡΠ΅ΠΊ ΠΏΡΠΎΡΠΎΠΏΠ»Π°Π·ΠΌΡ Ρ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠΈΠΌΡΡ Π²Π½ΡΡΡΠΈ ΡΠ΄ΡΠΎΠΌ».
Π 1861 Π³ΠΎΠ΄Ρ ΠΡΡΠΊΠΊΠΎ Π²ΡΠ΄Π²ΠΈΠ³Π°Π΅Ρ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ ΠΎ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎΠΌ ΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΊΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΎΠ½ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅Ρ ΠΊΠ°ΠΊ «ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΠΉ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌ», Π²ΡΡΡΠ½ΡΠ΅Ρ Π΄Π°Π»Π΅Π΅ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΡΡ Π¨Π»Π΅ΠΉΠ΄Π΅Π½ΠΎΠΌ ΠΈ Π¨Π²Π°Π½Π½ΠΎΠΌ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΊΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΈΠ· Π±Π΅ΡΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π° (ΡΠΈΡΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠ΅ΠΌΡ). ΠΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΠΎΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π½ΠΎΠ²ΡΡ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΠΊ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ΅ Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ΅ Π²ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠ΅ Π±ΡΠ»ΠΎ ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½ΠΎ ΠΠΎΠ»Π΅ΠΌ Π½Π° Π½ΠΈΡΡΠ°ΡΡΡ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΡΠ»ΡΡ . Π ΠΎΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ ΡΠΈΡΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠ΅ΠΌΡ Π½Π° Π±ΠΎΡΠ°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»Π΅ Π±ΠΎΠ»ΡΡΡΡ ΡΠΎΠ»Ρ ΡΡΠ³ΡΠ°Π»ΠΈ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΠ΅Π³Π΅Π»ΠΈ ΠΈ Π. Π. ΠΠ΅Π»Π΅.
ΠΠ΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΊΠ°Π½Π΅Π²ΡΡ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΠΊ Ρ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΡΡ Π±ΡΠ»ΠΎ ΠΎΡΠΊΡΡΡΠΎ Π² 1841 Π³. Π Π΅ΠΌΠ°ΠΊΠΎΠΌ. ΠΡΡΡΠ½ΠΈΠ»ΠΎΡΡ, ΡΡΠΎ Π΄ΡΠΎΠ±Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π±Π»Π°ΡΡΠΎΠΌΠ΅ΡΠΎΠ² Π΅ΡΡΡ ΡΠ΅ΡΠΈΡ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠΉ (ΠΠΈΡΡΡΡ, Π. Π. ΠΠ΅Π»Π»ΠΈΠΊΠ΅Ρ). ΠΠ΄Π΅Ρ ΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΌ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΠΈ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π° ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π½ΠΎΠ²ΡΡ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΠΊ Π·Π°ΠΊΡΠ΅ΠΏΠ»ΡΠ΅ΡΡΡ Π . ΠΠΈΡΡ ΠΎΠ²ΠΎΠΌ Π² Π²ΠΈΠ΄Π΅ Π°ΡΠΎΡΠΈΠ·ΠΌΠ°:
«Omnis cellula Π΅Ρ cellula». ΠΠ°ΠΆΠ΄Π°Ρ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΊΠ° ΠΈΠ· ΠΊΠ»Π΅ΡΠΊΠΈ.
Π ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠΈ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ Π² XIX Π²Π΅ΠΊΠ΅ ΠΎΡΡΡΠΎ Π²ΡΡΠ°ΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡ, ΠΎΡΡΠ°ΠΆΠ°ΡΡΠΈΠ΅ Π΄Π²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΉ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅Ρ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΡΠ°Π·Π²ΠΈΠ²Π°Π²ΡΠ΅Π³ΠΎΡΡ Π² ΡΠ°ΠΌΠΊΠ°Ρ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΎ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Π΅. Π£ΠΆΠ΅ Ρ Π¨Π²Π°Π½Π½Π° Π²ΡΡΡΠ΅ΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΏΠΎΠΏΡΡΠΊΠ° ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°ΡΡ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΡΠΌΠΌΡ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΠΊ. ΠΡΠ° ΡΠ΅Π½Π΄Π΅Π½ΡΠΈΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°Π΅Ρ ΠΎΡΠΎΠ±ΠΎΠ΅ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ Π² «Π¦Π΅Π»Π»ΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ» ΠΠΈΡΡ ΠΎΠ²Π° (1858).
Π Π°Π±ΠΎΡΡ ΠΠΈΡΡ ΠΎΠ²Π° ΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π»ΠΈ Π½Π΅ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ½ΠΎΠ΅ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ Π½Π° ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ:
ΠΠ»Π΅ΡΠΎΡΠ½Π°Ρ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΠ»Π°ΡΡ ΠΈΠΌ Π½Π° ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΡ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ, ΡΡΠΎ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π»ΠΎ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ½ΠΈΠ²Π΅ΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ. Π’ΡΡΠ΄Ρ ΠΠΈΡΡ ΠΎΠ²Π° Π·Π°ΠΊΡΠ΅ΠΏΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΡΠΊΠ°Π· ΠΎΡ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ ΡΠΈΡΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠ΅ΠΌΡ Π¨Π»Π΅ΠΉΠ΄Π΅Π½Π° ΠΈ Π¨Π²Π°Π½Π½Π°, ΠΏΡΠΈΠ²Π»Π΅ΠΊΠ»ΠΈ Π²Π½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΠΊ ΠΏΡΠΎΡΠΎΠΏΠ»Π°Π·ΠΌΠ΅ ΠΈ ΡΠ΄ΡΡ, ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°Π½Π½ΡΠΌΠΈ Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠ°ΡΡΡΠΌΠΈ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΊΠΈ.
ΠΠΈΡΡ ΠΎΠ² Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ» ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ ΠΏΠΎ ΠΏΡΡΠΈ ΡΠΈΡΡΠΎ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΡΠ°ΠΊΡΠΎΠ²ΠΊΠΈ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠ°.
ΠΠΈΡΡ ΠΎΠ² Π²ΠΎΠ·Π²ΠΎΠ΄ΠΈΠ» ΠΊΠ»Π΅ΡΠΊΠΈ Π² ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½Ρ ΡΠ°ΠΌΠΎΡΡΠΎΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π°, Π²ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌ ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°Π»ΡΡ Π½Π΅ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ΅, Π° ΠΏΡΠΎΡΡΠΎ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΡΠΌΠΌΠ° ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΠΊ.