ΠΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½Π°Ρ ΠΌΠ°ΡΡΠ°.
ΠΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠΊΠ° ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ³Π°Π΅Ρ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ
Π Π°Π½Π΅Π΅ ΠΌΡ ΡΡΠΎΠ»ΠΊΠ½ΡΠ»ΠΈΡΡ Ρ ΡΠ΅ΠΌ, ΡΡΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Ρ ΠΎΠ΄ ΠΎΡ «ΡΠ΅Π»ΡΡΠΈΠ²ΠΈΡΡΡΠΊΠΈΡ » ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠΉ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠΊΠΈ ΠΊ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ («Π½Π΅ΡΠ΅Π»ΡΡΠΈΠ²ΠΈΡΡΡΠΊΠΈΠΌ») Π½Π΅ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΠΌΠ΅ΡΡΠ°. Π‘ΡΠ°Π·Ρ ΠΆΠ΅ Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠΈΠΌ, ΡΡΠΎ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ, ΠΎΠΏΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡΠΈΠ΅ ΠΊΠ²Π°Π·ΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ, Π½Π΅ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π±ΡΡΡ Π²ΠΎΠ»Π½ΠΎΠ²ΡΠΌΠΈ. Π ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΌ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ ΠΌΡ ΡΡΠΎΠ»ΠΊΠ½Π΅ΠΌΡΡ Ρ ΡΠ΅ΠΌΠΈ ΠΆΠ΅ ΡΡΡΠ΄Π½ΠΎΡΡΡΠΌΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π±ΡΠ»ΠΈ ΡΠΆΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ°Π½Π°Π»ΠΈΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Ρ Π½Π°ΠΌΠΈ Π²ΡΡΠ΅ (ΠΎΡΡΠΈΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ»Ρ ΡΠΊΠ°Π»ΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»Π°… Π§ΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅ΡΡ >
ΠΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½Π°Ρ ΠΌΠ°ΡΡΠ°. ΠΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠΊΠ° ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ³Π°Π΅Ρ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ (ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ, ΠΊΡΡΡΠΎΠ²Π°Ρ, Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ)
Π’Π΅Π½Π·ΠΎΡ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ-ΠΈΠΌΠΏΡΠ»ΡΡΠ° ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΌΠ°ΡΡΡ
Π Π°Π½Π΅Π΅ ΠΌΡ ΡΡΠΎΠ»ΠΊΠ½ΡΠ»ΠΈΡΡ Ρ ΡΠ΅ΠΌ, ΡΡΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Ρ ΠΎΠ΄ ΠΎΡ «ΡΠ΅Π»ΡΡΠΈΠ²ΠΈΡΡΡΠΊΠΈΡ » ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠΉ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠΊΠΈ ΠΊ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ («Π½Π΅ΡΠ΅Π»ΡΡΠΈΠ²ΠΈΡΡΡΠΊΠΈΠΌ») Π½Π΅ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΠΌΠ΅ΡΡΠ°. Π‘ΡΠ°Π·Ρ ΠΆΠ΅ Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠΈΠΌ, ΡΡΠΎ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ, ΠΎΠΏΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡΠΈΠ΅ ΠΊΠ²Π°Π·ΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ, Π½Π΅ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π±ΡΡΡ Π²ΠΎΠ»Π½ΠΎΠ²ΡΠΌΠΈ. Π ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΌ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ ΠΌΡ ΡΡΠΎΠ»ΠΊΠ½Π΅ΠΌΡΡ Ρ ΡΠ΅ΠΌΠΈ ΠΆΠ΅ ΡΡΡΠ΄Π½ΠΎΡΡΡΠΌΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π±ΡΠ»ΠΈ ΡΠΆΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ°Π½Π°Π»ΠΈΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Ρ Π½Π°ΠΌΠΈ Π²ΡΡΠ΅ (ΠΎΡΡΠΈΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ»Ρ ΡΠΊΠ°Π»ΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»Π°, Π±Π΅Π·ΠΈΠ½Π΅ΡΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ Π·Π°ΡΡΠ΄Ρ ΠΈ Ρ. Π΄.). ΠΠ΅Π»ΡΠ·Ρ Π΄Π²Π°ΠΆΠ΄Ρ «Π½Π°ΡΡΡΠΏΠ°ΡΡ Π½Π° ΠΎΠ΄Π½ΠΈ ΠΈ ΡΠ΅ ΠΆΠ΅ Π³ΡΠ°Π±Π»ΠΈ».
ΠΠ°ΠΊ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΠΎ, ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π° ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ Π·Π°ΡΡΠ΄ΠΎΠ² ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠ°ΡΡΡΡ ΠΎΡ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ² ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠΉ Π²ΠΎΠ»Π½Ρ. ΠΠΎΠ»Π΅ Π·Π°ΡΡΠ΄Π° Π½Π΅ Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΎΡ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΠΊΠ°ΠΊΠΈΠ΅ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈ ΡΡΠΊΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠ½ ΠΈΠΌΠ΅Π» Π΄ΠΎ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΡ ΠΏΠΎΠΊΠΎΡ. ΠΡΠ»ΠΈ Π·Π°ΡΡΠ΄ ΠΏΠΎΠΊΠΎΠΈΡΡΡ, Π΅Π³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Π΅ Π²ΡΠ΅Π³Π΄Π° ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½ΠΎΠΉ Π΅Π³ΠΎ Π·Π°ΡΡΠ΄Π°. ΠΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½Π°Ρ Π²ΠΎΠ»Π½Π° ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π΄ΠΈΡΡΠ°Π³ΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ, «ΡΠ°ΡΡΠ΅ΠΏΠ»ΡΡΡΡΡ» Π½Π° Π»ΡΡΠΈ ΠΈ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΡΡΡ Π² ΡΠ°Π·Π½ΡΡ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡΡ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅ ΠΎΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΠΈ Ρ. Π΄. ΠΠ½Π° «ΠΆΠΈΠ²Π΅Ρ ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΉ ΡΡΠ΄ΡΠ±ΠΎΠΉ» Π½Π΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΠΉ ΠΎΡ «ΡΡΠ΄ΡΠ±Ρ» ΠΈΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΊΠ°, ΠΏΠΎΡΠΎΠ΄ΠΈΠ²ΡΠ΅Π³ΠΎ Π΅Π΅. ΠΠΎ ΡΡΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½Π΅ Π΄Π»Ρ ΡΡΠΈΡ Π²ΠΈΠ΄ΠΎΠ² ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ (Π²ΠΎΠ»Π½ ΠΈ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ Π·Π°ΡΡΠ΄ΠΎΠ²) Π½Π΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠ°Π½Π΄Π°ΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ. ΠΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠ»Π΅ (Π·Π°ΡΡΠ΄ΠΎΠ² ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠΉ Π²ΠΎΠ»Π½Ρ) ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΡΠ²ΠΎΠΈ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°, Π° ΠΏΠΎΡΠΎΠΌΡ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠ΅ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½ΠΎ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΡΠ²ΠΎΠ΅ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅.
ΠΠ°Π²Π·ΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Ρ ΠΎΠΏΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡΡΡ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ ΠΏΡΠ°ΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ²ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΠΏΠ°. ΠΠΎ ΡΡΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½Π΅ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠ° Π²Π½ΠΎΠ²Ρ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Π° Π²Π΅ΡΠ½ΡΡΡΡΡ ΠΊ ΠΌΠ³Π½ΠΎΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΌΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ. ΠΡΠΎΡ Π²ΡΠ²ΠΎΠ΄ ΠΎΠΏΡΠ°Π²Π΄Π°Π½ Ρ ΠΎΡΡ Π±Ρ ΡΠ΅ΠΌ, ΡΡΠΎ Π² ΡΠ°ΠΌΠΊΠ°Ρ ΠΌΠ³Π½ΠΎΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ (ΠΊΠ²Π°Π·ΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠΊΠ°) ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΠ° ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΠ°ΡΡΡ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΡΡΡΠΎΠ³ΠΎΠ΅ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ (ΡΡΠΎ Π±ΡΠ΄Π΅Ρ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π½ΠΎ Π½ΠΈΠΆΠ΅), ΡΡΡΡΠ°Π½ΡΠ΅ΡΡΡ Π°ΡΠΈΠΌΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Π° ΠΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°, ΠΊΠΎΡΡΠ΅ΠΊΡΠ½ΠΎ ΠΎΠΏΠΈΡΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ½ΠΈΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΈΠ½Π΄ΡΠΊΡΠΈΠΈ, ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΌΠΎΡΠΎΡΠ° ΠΠ°ΡΠΈΠ½ΠΎΠ²Π° ΠΈ Ρ. Π΄.
ΠΠ°Π»ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΌΠ³Π½ΠΎΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ Π²ΠΎΠ·Π²ΡΠ°ΡΠ°Π΅Ρ Π½Π°Ρ ΠΊ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°ΠΌ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠΈ ΠΡΡΡΠΎΠ½Π°. ΠΠ΄Π΅ΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½Π°Ρ Π°Π½Π°Π»ΠΎΠ³ΠΈΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ ΠΏΠΎΠ»Ρ Π·Π°ΡΡΠ΄Π° ΠΈ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΈΠ½Π΅ΡΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΠ°ΡΡΡ. Π§ΡΠΎΠ±Ρ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠΈ Π°Π½Π°Π»ΠΎΠ³ΠΈΡ Π΄ΠΎ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ°, ΠΌΡ Π·Π°ΠΏΠΈΡΠ΅ΠΌ ΡΠ΅Π½Π·ΠΎΡ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ-ΠΈΠΌΠΏΡΠ»ΡΡΠ° ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΌΠ°ΡΡΡ Π² ΡΠ°ΠΌΠΊΠ°Ρ ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΠ°Π»ΠΈΠ»Π΅Ρ.
ΠΠ· ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΌΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΠΌ ΡΠ΄ΠΎΠ±Π½ΡΠΉ Π°ΠΏΠΏΠ°ΡΠ°Ρ Π΄Π»Ρ ΠΎΠ±ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ½Π΅Π½Ρ 4-ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π°-Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ:
- 1 ΠΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ-Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ 4-Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡ (x, y, z, ict).
- 2 4-Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ ui = dxi/dict = (-iV /c; 1) = (-iVx /c; -iVy /c; -iVz /c; 1).
- 3 Π’Π΅Π½Π·ΠΎΡ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ-ΠΈΠΌΠΏΡΠ»ΡΡΠ° ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΌΠ°ΡΡΡ
(4.1.1).
Π³Π΄Π΅ 0 — ΠΏΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΌΠ°ΡΡΡ.
ΠΠΈΠ²Π΅ΡΠ³Π΅Π½ΡΠΈΡ ΡΠ΅Π½Π·ΠΎΡΠ° Tik /xk Π΄Π°ΡΡ Π½Π°ΠΌ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠ΅ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ.
(4.1.2).
ΠΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ, Π²Ρ ΠΎΠ΄ΡΡΠΈΠ΅ Π² (4.1.2), ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½Ρ. ΠΠ΅ΡΠ²ΠΎΠ΅ Π΅ΡΡΡ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈΠΌΠΏΡΠ»ΡΡΠ°, Π²ΡΠΎΡΠΎΠ΅ — Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΌΠ°ΡΡΡ.