ΠΠ± Β«ΠΎΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ ΡΠΎΠ»ΠΈΒ» Π³ΠΎΡΡΠ΄Π°ΡΡΡΠ²Π° Π² ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠΈ Π½Π°ΡΠΊΠΎΠ΅ΠΌΠΊΠΈΡ ΠΎΡΡΠ°ΡΠ»Π΅ΠΉ
ΠΡΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΎΠΏΡΡ Π΄ΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π» ΠΈ Π²ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅ Π½Π΅ΠΎΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΠΆΠΈΠΌΠΎ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ°Π· ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠ΅. Π£ΠΆΠ΅ Π² ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ 1980;Ρ ΡΠ°ΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠ΄Π° Π²ΡΡΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π²ΡΠ³Π»ΡΠ΄Π΅Π»ΠΈ Π°ΡΡ Π°ΠΈΡΠ½ΠΎ. Π’Π΅ΠΏΠ΅ΡΡ ΠΆΠ΅ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅ ΠΊΡΠ°Ρ Π° ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΠ½ΠΈΠ·ΠΌΠ°, Π° Π·Π°ΡΠ΅ΠΌ ΠΈ ΠΏΠΎΠΏΡΡΠΎΠΊ «Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅ΠΌΠΎΠ³ΠΎ» ΡΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΡΡΠ° ΠΏΠΎΠ΄ ΡΡΠΊΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠ²ΠΎΠΌ Π»ΡΡΡΠΈΡ (Π±Π΅Π· ΠΌΠ°Π»Π΅ΠΉΡΠ΅ΠΉ ΠΈΡΠΎΠ½ΠΈΠΈ) ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΠΈΡΡΠΎΠ² ΠΈΠ· ΠΠ΅ΠΆΠ΄ΡΠ½Π°ΡΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π²Π°Π»ΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠ½Π΄Π° ΠΈ ΠΡΠ΅ΠΌΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π±Π°Π½ΠΊΠ° ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π»ΠΈ Π½Π΅Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΊΠΎΠ³ΠΎ-Π»ΠΈΠ±ΠΎ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅ΠΌΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅ΠΌΠ»ΠΈΠ±ΠΎ ΠΊΡΠΎΠΌΠ΅… Π§ΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅ΡΡ >
ΠΠ± Β«ΠΎΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ ΡΠΎΠ»ΠΈΒ» Π³ΠΎΡΡΠ΄Π°ΡΡΡΠ²Π° Π² ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠΈ Π½Π°ΡΠΊΠΎΠ΅ΠΌΠΊΠΈΡ ΠΎΡΡΠ°ΡΠ»Π΅ΠΉ (ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ, ΠΊΡΡΡΠΎΠ²Π°Ρ, Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ)
«ΠΡΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΎΠΏΡΡ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄Π½ΠΈΡ Π»Π΅Ρ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π» ΡΠ²Π½ΡΡ Π½Π΅ΡΠΎΡΡΠΎΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠΊΠΈ Π·ΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅Ρ, ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ° ΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π° ΠΊΠ°ΠΊΠΎΠ³ΠΎ-Π»ΠΈΠ±ΠΎ ΠΏΡΠΎΠΌΡΡΠ»Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΡΠ° ΡΠ΅Π»ΠΈΠΊΠΎΠΌ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΡΡΡΡ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΡΠ½ΠΎΡΠ½ΡΡ ΡΠΈΠ». Π Π½Π°ΡΡΠΎΡΡΠ΅Π΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΡΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΉ ΡΠ²Π΅ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΡΡ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΡΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π°ΡΡ, ΡΡΠΎ Π³ΠΎΡΡΠ΄Π°ΡΡΡΠ²Π°, ΠΏΠΎ ΠΊΡΠ°ΠΉΠ½Π΅ΠΉ ΠΌΠ΅ΡΠ΅, Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ½ΡΡΠ²Π° ΡΠ°Π·Π²ΠΈΠ²Π°ΡΡΠΈΡ ΡΡ ΡΡΡΠ°Π½ ΠΎΠ±ΡΠ·Π°Π½Ρ Π²Π·ΡΡΡ Π½Π° ΡΠ΅Π±Ρ ΡΠ°ΡΡΡ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ Π·Π° ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡ ΠΈΠ½Π΄ΡΡΡΡΠΈΠ°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ»[1].
ΠΡΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΎΠΏΡΡ Π΄ΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π» ΠΈ Π²ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅ Π½Π΅ΠΎΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΠΆΠΈΠΌΠΎ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ°Π· ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠ΅. Π£ΠΆΠ΅ Π² ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ 1980;Ρ ΡΠ°ΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠ΄Π° Π²ΡΡΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π²ΡΠ³Π»ΡΠ΄Π΅Π»ΠΈ Π°ΡΡ Π°ΠΈΡΠ½ΠΎ. Π’Π΅ΠΏΠ΅ΡΡ ΠΆΠ΅ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅ ΠΊΡΠ°Ρ Π° ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΠ½ΠΈΠ·ΠΌΠ°, Π° Π·Π°ΡΠ΅ΠΌ ΠΈ ΠΏΠΎΠΏΡΡΠΎΠΊ «Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅ΠΌΠΎΠ³ΠΎ» ΡΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΡΡΠ° ΠΏΠΎΠ΄ ΡΡΠΊΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠ²ΠΎΠΌ Π»ΡΡΡΠΈΡ (Π±Π΅Π· ΠΌΠ°Π»Π΅ΠΉΡΠ΅ΠΉ ΠΈΡΠΎΠ½ΠΈΠΈ) ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΠΈΡΡΠΎΠ² ΠΈΠ· ΠΠ΅ΠΆΠ΄ΡΠ½Π°ΡΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π²Π°Π»ΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠ½Π΄Π° ΠΈ ΠΡΠ΅ΠΌΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π±Π°Π½ΠΊΠ° ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π»ΠΈ Π½Π΅Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΊΠΎΠ³ΠΎ-Π»ΠΈΠ±ΠΎ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅ΠΌΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅ΠΌΠ»ΠΈΠ±ΠΎ ΠΊΡΠΎΠΌΠ΅ ΡΠΏΡΠΎΡΠ° ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΡΡΠ°, ΠΊΠ°Π·Π°Π»ΠΎΡΡ Π±Ρ, ΠΏΠΈΡΠ°ΡΡ ΡΠ°ΠΊΠΎΠ΅ Π½Π΅Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ. Π ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΡΡΠΎ ΠΊΠ°ΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΡΡΠ΅ΡΡ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΈΡ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΉ, Π³Π΄Π΅ Π³ΠΈΠ±ΠΊΠΎΡΡΡ ΠΈ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π° ΠΏΡΠΎΠ± ΠΈ ΠΎΡΠΈΠ±ΠΎΠΊ Π²Π°ΠΆΠ½Π΅Π΅, ΡΠ΅ΠΌ Π΄Π°ΠΆΠ΅ ΡΡΠ°Π±ΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΈΠ· Π±ΡΠ΄ΠΆΠ΅ΡΠ°.
ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±Π½ΠΎΠ΅ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΡΠΎΡΠΈΡΠ°ΡΡ ΠΈ Π² ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌ Π½Π΅Π΄Π°Π²Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠ±Π»ΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΡΡ [2]: «…ΠΊΠ°ΠΊ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΠΎ, Π‘ΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½Π½ΡΠ΅ Π¨ΡΠ°ΡΡ ΠΠΌΠ΅ΡΠΈΠΊΠΈ ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ²ΠΎΡ ΠΠ’-ΠΈΠ½Π΄ΡΡΡΡΠΈΡ Π½Π° Π³ΠΎΡΡΠ΄Π°ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠ΅ Π΄Π΅Π½ΡΠ³ΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΌΠΎΡΠ½ΡΠΌ ΠΏΠΎΡΠΎΠΊΠΎΠΌ Π²Π»ΠΈΠ²Π°Π»ΠΈΡΡ Π² ΡΡΠΎΡ ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΡ ΡΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΠΊΠΈ Π² 1940;Π΅, 1950;Π΅ ΠΈ 1960;Π΅ Π³Π³., ΡΡΠ°Π²ΡΠΈΠ΅ ΠΊΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ Π΄Π»Ρ ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈ ΡΠΎΡΡΠ° ΠΈΠ½Π΄ΡΡΡΡΠΈΠΈ. Π ΡΠ½ΠΎΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΈΠ»Ρ Π² Π½Π°ΡΡΠΎΡΡΠ΅Π΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΡΡ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΎΡΡΠ°ΡΠ»ΠΈ Π² Π‘Π¨Π ΠΏΠΎΡΠΎΠΌΡ, ΡΡΠΎ Π°ΠΌΠ΅ΡΠΈΠΊΠ°Π½ΡΠΊΠ°Ρ ΠΠ’ ΠΈΠ½Π΄ΡΡΡΡΠΈΡ ΠΏΡΠΎΡΠ½ΠΎ ΡΡΠΎΠΈΡ Π½Π° Π½ΠΎΠ³Π°Ρ ΠΈ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΠ½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΡ Π‘Π¨Π ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΠΈΡΠΊΠ»ΡΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΊΠΎΠ½ΠΊΡΡΠ΅Π½ΡΠΎΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΡΠΌΠΈ Π½Π° ΠΌΠΈΡΠΎΠ²ΠΎΠΌ ΡΡΠ½ΠΊΠ΅. Π Π΄Π°ΠΆΠ΅ ΡΠ΅ΠΉΡΠ°Ρ Π³ΠΎΡΡΠ΄Π°ΡΡΡΠ²ΠΎ Π‘Π¨Π ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΆΠ°Π΅Ρ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎ ΡΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°ΡΡ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΎΡΡΠ°ΡΠ»ΠΈ: Π²ΡΠΏΠΎΠΌΠ½ΠΈΡΡ Ρ ΠΎΡΡ Π±Ρ ΠΎ ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ ΠΈΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎ Π½Π° Π³ΠΎΡΡΠ΄Π°ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠ΅ Π΄Π΅Π½ΡΠ³ΠΈ Π±ΡΠ» ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ Internet Π² Π‘Π¨Π, Π° ΡΠ΅ΠΉΡΠ°Ρ ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΎΠ΅ΠΊΡ Internet 2; Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ — ΠΈΠ½Π²Π΅ΡΡΠΈΡΠΈΠΈ ΠΠΠ Π (.Advanced Research Projects Agency — ΠΠ³Π΅Π½ΡΡΡΠ²ΠΎ no ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄ΠΎΠ²ΡΠΌ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡΠΌ ΠΠΈΠ½ΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡΠ²Π° ΠΎΠ±ΠΎΡΠΎΠ½Ρ Π‘Π¨Π) Π² ΠΠ’ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΠΈ ΠΈ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π² 1990;Π΅ Π³Π³. ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ»ΠΈ ΡΠΎΡΠ½ΠΈ ΠΌΠΈΠ»Π»ΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ² Π΄ΠΎΠ»Π»Π°ΡΠΎΠ².
ΠΠΎ Π²ΡΠ΅Ρ ΡΡΡΠ°Π½Π°Ρ ΠΌΠΈΡΠ° Π³ΠΎΡΡΠ΄Π°ΡΡΡΠ²ΠΎ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΊΡΡΠΏΠ½Π΅ΠΉΡΠΈΠΌ ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π±ΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΌ ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΠΈΠΈ ΠΈ ΡΡΠ»ΡΠ³ ΠΠ’ ΠΈΠ½Π΄ΡΡΡΡΠΈΠΈ. Π’Π°ΠΊ, Π² Π‘Π¨Π Π½Π° Π³ΠΎΡΡΠ΄Π°ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΉ ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΡ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ 23% ΠΎΡ Π½Π°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΠ’ ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π±Π»Π΅Π½ΠΈΡ, Π² ΠΠ½Π΄ΠΈΠΈ — ΠΎΠΊΠΎΠ»ΠΎ 28% [ΠΏΡΠΈ Π²ΡΠ΅ΠΉ Π²Π°ΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΠ²Π΅ΡΡΠΈ ΡΡΡΠ°Π½Π½ΠΎ Π·Π°Π±ΡΠ²Π°ΡΡ Π΅ΡΠ΅ ΠΎ ΡΡΠ΅Ρ , ΡΠ΅ΠΌ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅, ΡΡΠΎ ΠΎΠ±Π΅ ΡΡΡΠ°Π½Ρ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΠΌΠΎΡΠ½ΡΠ΅ Π²ΠΎΠΎΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΡΠΈΠ»Ρ ΠΈ ΡΡΡΠ΅ΠΌΡΡΡΡ ΠΊ ΠΈΡ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΠΎΠΉ ΠΌΠΎΠ΄Π΅ΡΠ½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ, ΡΡΠΎ Π½Π΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π½Π΅ ΡΠΊΠ°Π·Π°ΡΡΡΡ Π½Π° ΡΠΏΡΠΎΡΠ΅ Π½Π° ΠΠ’ ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΡ ΠΈ ΡΡΠ»ΡΠ³ΠΈ, Π½ΠΎ Π½ΠΈΠΊΠΎΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ Π½Π΅ ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°Π΅Ρ Π½ΠΈ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ Π½ΠΈ ΠΆΠ΅Π»Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π³ΠΎΡΡΠ΄Π°ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π²ΠΌΠ΅ΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²Π° ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΠΎΠ΄Π΄Π΅ΡΠΆΠΊΠΈ ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΡΠ°, ΠΏΡΠΈ ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ Π΄Π°ΠΆΠ΅ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΡΡΠ²ΠΎ ΡΡΠΆΠ΅Π»ΡΡ Π²ΠΎΠΎΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΉ Π² Π‘Π¨Π ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π½Π° 100% ΡΠ°ΡΡΠ½ΠΎΠ΅ — ΠΏΡΠΈΠΌ, Π°Π²ΡΠΎΡΠ°]. Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΡΠΏΡΠΎΡ Π³ΠΎΡΡΠ΄Π°ΡΡΡΠ²Π° Π½Π° ΡΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΈΠ½ΡΠ΅ ΠΠ’ ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΡ ΠΈ ΡΡΠ»ΡΠ³ΠΈ Π²ΠΎ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠΌ Π²Π»ΠΈΡΠ΅Ρ Π½Π° Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ Π½Π°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΈΠ½Π΄ΡΡΡΡΠΈΠΈ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΉ [ΠΡΠΈΠΌΠ΅Ρ Π‘Π¨Π Π·Π΄Π΅ΡΡ Π½Π΅ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅Π½ ΠΈ Π½Π΅ΡΠΈΠΏΠΈΡΠ΅Π½. ΠΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎ ΠΈ ΠΏΠΎΡΡΠΈ ΠΈΡΠΊΠ»ΡΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π‘Π¨Π Π΄Π΅Π»Π°ΡΡ ΡΡΠ°Π²ΠΊΡ Π½Π° ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ Π²ΠΎΠ΅Π½Π½ΡΡ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΈΡ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΉ — ΡΠΌ. Π’ΡΡΡΠ΅Ρ, 2019]. ΠΡΡΠ°Π±Π°ΡΡΠ²Π°Ρ ΠΈ ΡΠ΅Π°Π»ΠΈΠ·ΡΡ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ, ΠΏΡΠ°Π²ΠΎΠ²ΡΡ ΠΈ Π½Π°Π»ΠΎΠ³ΠΎΠ²ΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΠΊΡ, ΡΠ°ΡΡΡΠ°Π²Π»ΡΡ ΠΏΡΠΈΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΡ, Π³ΠΎΡΡΠ΄Π°ΡΡΡΠ²ΠΎ Π½Π΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π½Π΅ Π²Π»ΠΈΡΡΡ ΠΈ Π½Π΅ Π²ΠΌΠ΅ΡΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ Π² ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΎΡΡΠ°ΡΠ»Π΅ΠΉ ΡΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΠΊΠΈ ΡΠ²ΠΎΠΈΡ ΡΡΡΠ°Π½. ΠΠ°ΠΊ ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΠ°Π΅Ρ Π . Π. Evans, «Π³ΠΎΡΡΠ΄Π°ΡΡΡΠ²ΠΎ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΈΠ³ΡΠ°ΡΡ ΡΡΠΈ ΡΠΎΠ»ΠΈ Π² ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠΈ ΠΎΡΡΠ°ΡΠ»Π΅ΠΉ ΡΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΠΊΠΈ — ΡΠΎΠ»Ρ „ΡΠ΅Π³ΡΠ»ΡΡΠΎΡΠ°“, ΡΠΎΠ»Ρ „ΠΎΠΏΠ΅ΠΊΡΠ½Π°“ ΠΈ ΡΠΎΠ»Ρ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΈΠΊΠ°/ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΠΈΡΠ΅Π»Ρ. Π ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ „ΠΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΎ-Π°Π·ΠΈΠ°ΡΡΠΊΠΎΠ΅ ΡΡΠ΄ΠΎ“, ΠΎΠΏΡΠ±Π»ΠΈΠΊΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠΌ ΠΡΠ΅ΠΌΠΈΡΠ½ΡΠΌ Π±Π°Π½ΠΊΠΎΠΌ Π² 1993 Π³., ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ²Π°Π»Π°ΡΡ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΡ Π²ΡΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΠΈ ΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π³ΠΎΡΡΠ΄Π°ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΠΊΠΈ, Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π½Π° ΡΡΠΊΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΠ’-ΠΈΠ½Π΄ΡΡΡΡΠΈΠΈ»[3].
ΠΠΎΠ·ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΏΡΠΎΡΠ° Π½Π° ΡΠ°ΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠ΄Π° ΡΠ΅ΡΠ΅ΠΏΡΡ Ρ ΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΠΉ ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠΈ ΡΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΌΡΡΠ»ΠΈ Π²ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅ ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½ΠΈΠΌΠΎ. Π ΡΠ°ΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄Π° Π. ΠΠ»ΡΠΎΠ½Π°[4] Π±ΠΎΡΡΠ±Π° ΠΌΠ°Π»ΡΡ Π³ΡΡΠΏΠΏ — Π³ΡΡΠΏΠΏ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΎΠ² Π·Π° ΡΠ΅Π½ΡΡ[5]) ΠΈ Π. ΠΠ°ΡΠΊΡΠ° (Π½Π°ΡΡΠ½ΡΠ΅ Π²Π·Π³Π»ΡΠ΄Ρ, Π²Ρ ΠΎΠ΄ΡΡΠΈΠ΅ Π² «Π½Π°Π΄ΡΡΡΠΎΠΉΠΊΡ», ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΠΌΡΡ ΡΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ ΠΈ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°ΠΌΠΈ — ΡΠ΅Ρ ΠΆΠ΅ Π³ΡΡΠΏΠΏ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΎΠ²) ΡΠ°ΠΊΠΎΠΉ ΡΠΏΡΠΎΡ Π²ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅ ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½ΠΈΠΌ ΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎ. ΠΡΠΈΡΠ΅ΠΌ, ΠΎΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ ΡΠΎΡΡΠΈΠΉΡΠΊΠΈΠ΅ Π»ΠΎΠ±Π±ΠΈΡΡΡ, ΠΎΠΏΠΎΠ·Π΄Π°Π²ΡΠΈΠ΅ ΠΊ Π΄Π΅Π»Π΅ΠΆΡ ΠΏΠΈΡΠΎΠ³Π° «ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ 2000 Π³ΠΎΠ΄Π°» Π½Π΅ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π½Π΅ Π²Π΄ΠΎΡ Π½ΠΎΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΡΡΠΏΠ΅Ρ Π°ΠΌΠΈ Π·Π°ΠΎΠΊΠ΅Π°Π½ΡΠΊΠΈΡ ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅Π³. Π₯ΠΎΡΡ ΠΈΠΌ ΡΡΠΎΠΈΠ»ΠΎ Π±Ρ ΡΠ΄Π΅Π»Π°ΡΡ Π²ΡΠ²ΠΎΠ΄ ΠΈΠ· ΡΡΠ΄ΡΠ±Ρ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΡ ΠΌΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΡΠΏΠΎΡΠ°ΡΠΈΠΉ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΠΊΠ°ΠΊ High-Tech — «ΠΏΡΠ·ΡΡΡ» Π»ΠΎΠΏΠ½ΡΠ».
ΠΡΠΎΡΡΠΎΠ΅ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π² ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΈΡ ΡΠ΅Π½ Π½Π° Π½Π΅ΡΡΡ Π² Π ΠΎΡΡΠΈΠΈ — «ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ Π΄ΠΎΡ ΠΎΠ΄Ρ ΡΠΊΡΠΏΠΎΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΡΠ° Π² Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΡΠ΅Ρ Π½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ½ΡΠΉ» (ΡΠΈΡΠ°ΠΉ — Π² ΠΠΠ) ΠΏΡΠΎΠΏΠ°Π³Π°Π½Π΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ ΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΠΌΠΈ-ΠΏΠΎΠΏΡΠ»ΠΈΡΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΈ «ΡΠ΅ΡΠΏΠ΅ΠΊΡΠ°Π±Π΅Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ» ΠΈΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΡΠΌΠΈ Π²ΡΠΎΠ΄Π΅ «ΠΠΊΡΠΏΠ΅ΡΡΠ°»[6]. ΠΡΠΈ ΡΠΎΠΌ ΡΡΠΎ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ, ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠ΅ Π½Π° ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΡΠ΅Π°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΎΠ² Π² ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΎΡΡΠ°ΡΠ»ΡΡ ΡΠΎΡΡΠΈΠΉΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΠΊΠΈ ΠΈ Π² ΡΠ°Π·Π½ΡΡ ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΡΠ°Ρ ΡΡΠ½ΠΊΠ°, Π½Π΅ Π΄Π°ΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ Π΄Π»Ρ ΠΎΠΏΡΠΈΠΌΠΈΠ·ΠΌΠ° ΠΏΠΎ ΠΏΠΎΠ²ΠΎΠ΄Ρ ΡΠ΅Π°Π»ΠΈΠ·ΡΠ΅ΠΌΠΎΡΡΠΈ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΎΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅ΡΠ΅ΠΏΡΠ°.
ΠΠ°Π²Π΅ΡΡΠ°Ρ ΡΡΠΎΡ ΠΏΡΠ½ΠΊΡ, ΡΠΌΠ΅ΡΡΠ½ΠΎ ΡΠΏΠΎΠΌΡΠ½ΡΡΡ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΠΊΠΎΠ², Π΄Π°Π²ΡΠΈΡ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΡ ΠΈΠ΄Π΅ΡΠΌ «ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π±ΡΠΎΡΠΊΠΈ ΠΈΠ½Π²Π΅ΡΡΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ ΠΏΠΎΡΠΎΠΊΠΎΠ²» ΠΏΠΎ Π²ΠΎΠ»Π΅ Π³ΠΎΡΡΠ΄Π°ΡΡΡΠ²Π° Π²ΠΎ ΠΈΠΌΡ ΠΎΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΆΠ°ΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΈΡ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΉ. ΠΡΡΡΡΠΏΠ°Ρ Π² ΠΏΠ°ΡΠ»Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ ΠΏΠΎ ΠΏΠΎΠ²ΠΎΠ΄Ρ Π³ΠΎΡΡΠ΄Π°ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠ΄Π΄Π΅ΡΠΆΠΊΠΈ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΡΠ΅Ρ Π½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΎΠ±ΠΎΡΠΎΠ½Π½ΡΡ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΡΡΠ², Π² 1864 Π³. Π ΠΈΡΠ°ΡΠ΄ ΠΠΎΠ±Π΄Π΅Π½ ΠΎΠΏΠΈΡΠ°Π» Π·Π½Π°ΠΊΠΎΠΌΡΡ Π½Π°ΠΌ ΠΊΠ°ΡΡΠΈΠ½Ρ: «ΠΠ΄ΠΈΠ½… Π³Π΅ΡΡΠΎΠ³ ΡΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π°Π»… ΡΡΠΎ ΠΏΡΡΠΊΠ° ΡΡΡΠ° Π£ΠΈΠ»ΡΡΠΌΠ° ΠΡΠΌΡΡΡΠΎΠ½Π³Π° ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΡΠΎ Π½Π΅ Π³ΠΎΠ²ΠΎΡΠΈΡ…» Π½Π° ΡΡΠΎ ΡΠ°Π·ΡΠΌΠ½ΡΠ΅ Π΄Π΅ΠΏΡΡΠ°ΡΡ Π²ΠΎΠ·ΡΠ°ΠΆΠ°Π»ΠΈ: «…Π΅ΡΠ»ΠΈ ΠΡ Ρ ΠΎΡΠΈΡΠ΅ Π²ΠΈΠ΄Π΅ΡΡ Π² ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΡΡΠ²Π΅ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π»ΡΡΡΠΈΡ ΠΏΡΠΈΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π»Π΅Π½ΠΈΠΉ… Π½Π°Π΄ΠΎ ΡΡΠΈΠΌ Π·Π°Π½ΡΡΡΡΡ… Π½ΠΎ ΠΈΠ· ΡΡΠΎΠ³ΠΎ Π²ΠΎΠ²ΡΠ΅ Π½Π΅ Π²ΡΡΠ΅ΠΊΠ°Π΅Ρ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΡ Π·Π°Π²Π΅ΡΡΠΈ ΠΊΠ°Π·Π΅Π½Π½ΡΠΉ ΠΎΡΡΠΆΠ΅ΠΉΠ½ΡΠΉ Π·Π°Π²ΠΎΠ΄»[7].
Π‘ΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠΉ ΡΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΡΡ ΠΈ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ ΠΈΠ· ΠΎΡΡΠΎΠ² ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠ΄Π° Π. ΠΠ°Π»ΡΡΠ΅ΡΠΎΠ²ΠΈΡ ΡΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π°Π΅Ρ: «…ΡΠ΅Π·ΠΈΡ ΠΎ ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ ΡΠ°ΠΊ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΠΌΡΠ΅ ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΡΠ° Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Ρ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡΡ Π² Π³ΠΎΡΡΠ΄Π°ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈ ΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ, Π½Π΅ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½Π΅Π½ΠΈΡ. ΠΠ΅Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΠΊ ΡΠ°ΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠ°ΠΏΠΈΡΠ°Π»Π° Π½Π΅ Π΅ΡΡΡ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΠΎΠΉ Π½Π΅ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠ°ΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΡΠ° ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°ΡΡ Π² ΡΡΠΈΡ ΠΎΡΡΠ°ΡΠ»ΡΡ , Π° ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ Π°Π΄ΠΌΠΈΠ½ΠΈΡΡΡΠ°ΡΠΈΠ²Π½ΡΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π±Π°ΡΡΠ΅ΡΠΎΠ², ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π²Π°Π΅ΠΌΡΡ Π³ΠΎΡΡΠ΄Π°ΡΡΡΠ²ΠΎΠΌ»[8].
- [1] Weiss J. Industry in Developing Countries. London: Croom Helm, 1988. ΠΠ°ΠΆΠ΅ Π² ΠΈΠ·Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π΄Π°Π»Π΅ΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡ Π»ΠΈΠ±Π΅ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ Π²Π·Π³Π»ΡΠ΄ΠΎΠ² ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠΊΠ° ΡΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΠΊΠΈ ΠΎΡΠΎΠ±ΡΡ ΡΡΠΏΠ΅Ρ ΠΎΠ² Π³ΠΎΡΡΠ΄Π°ΡΡΡΠ²Π°Π² ΡΡΠΈΠΌΡΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π²ΡΡ ΠΎΡΡΠ°ΡΠ»Π΅ΠΉ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π²ΠΎΠ΅Π½Π½Π°Ρ ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΡ Π½Π΅ ΠΏΡΠΎΠ΄Π΅ΠΌΠΎΠ½ΡΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π»Π°.Π‘ΠΌ.: ΠΠ°Π½ Π΄Π΅Ρ ΠΠ΅Π΅ Π. ΠΡΡΠΎΡΠΈΡ ΠΌΠΈΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΠΊΠΈ. 1945—1990. Π.: ΠΠ°ΡΠΊΠ°, 1994.
- [2] ΠΠΎΡ ΠΎΠ²Π° Π‘. Π., Π‘ΡΡ Π°ΡΠ΅Π² Π. Π. ΠΠ½Π΄ΠΈΡ: ΠΡΡΡ Π½Π° ΠΌΠΈΡΠΎΠ²ΠΎΠ΅ Π»ΠΈΠ΄Π΅ΡΡΡΠ²ΠΎ Π² ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠΈ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΈΡ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΉ. Π.: ΠΠΠ£, 2001. Π‘. 18—19.
- [3] http://www.libed.ru/knigi-nauka/371 883-l-moskovskiy-gosudarstvenniy-universitet-mv-lomonosova-kohova-suharev-indiya-kurs-mirovoe-liderstvo-oblasti-in.php
- [4] ΠΠ»ΡΠΎΠ½ Π. ΠΠΎΠ³ΠΈΠΊΠ° ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΡ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ. Π.: Π€ΠΠ, 1995.
- [5] Cooter Robert D. The strategic Constitution. NJ: Princeton University Press, 2000.P. 152—153.
- [6] 250 Π½Π΅Π΄Π΅Π»Ρ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΊΠ°ΠΏΠΈΡΠ°Π»ΠΈΠ·ΠΌΠ° Π² Π ΠΎΡΡΠΈΠΈ. ΠΠΊΡΠΏΠ΅ΡΡ (1995—2000) / ΠΏΠΎΠ΄ ΡΠ΅Π΄.Π. ΠΡΠΈΠ²Π°Π»ΠΎΠ²Π°. Π.: ΠΠΊΡΠΏΠ΅ΡΡ, 2000. Π‘. 193—194.
- [7] ΠΠ°ΡΡΠΈΠ° Π€., ΠΠΎΠ±Π΄Π΅Π½ ΠΈ ΠΠΈΠ³Π°. ΠΠ²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π·Π° ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Ρ ΡΠΎΡΠ³ΠΎΠ²Π»ΠΈ Π² ΠΠ½Π³Π»ΠΈΠΈ. Π§Π΅Π»ΡΠ±ΠΈΠ½ΡΠΊ: Π‘ΠΎΡΠΈΡΠΌ, 2002. Π‘. 620—625.
- [8] Balcerowicz L. Wolnosc i rozwoj. Ekonomia wolnego rynku. Krakow, 1995. S. 198. Π¦ΠΈΡ. ΠΏΠΎ: Π ΠΎΠΌΠ°Π½ΡΡΠΊ Π―. Π. Π‘ΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ½ΡΠ΅ ΡΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΌΡ Π² ΡΡΠ°Π½ΡΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅. Π‘ΡΠ°Π²Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΉ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ· ΡΠ΅Ρ Π½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΉ ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΈ ΡΠ΅Π»Π΅Π²ΡΡ ΠΏΠ°ΡΠ°Π΄ΠΈΠ³ΠΌ: Π΄ΠΈΡ. …ΠΊΠ°Π½Π΄. ΡΠΊΠΎΠ½. Π½Π°ΡΠΊ. Π.: ΠΠΠ₯, 2003.