ΠΠΎΠ½Π½ΠΎΠ΅ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π²ΠΎΠ΄Ρ.
ΠΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π½ΡΠΉ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Ρ
ΠΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½Ρ Π΄ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠ°ΡΠΈΠΈ Π²ΠΎΠ΄Ρ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΠΌΠ°Π»Π° (ΡΠΈΡΡΠ°Ρ Π²ΠΎΠ΄Π° ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π½Π΅ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΡΠΎΠΊ — ΡΠΌ. ΡΠ°Π·Π΄. 20.4), ΡΠΎ ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ²Π΅ΡΠ½Π°Ρ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΡ [H2Oj —ΡΡΠΎ ΠΏΡΠΎΡΡΠΎ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½Π°Ρ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Π° — ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΡ Π²ΠΎΠ΄Ρ Π² Π²ΠΎΠ΄Π΅, ΡΠ°Π²Π½Π°Ρ 55,6 ΠΌΠΎΠ»Ρ/Π». Π‘Π»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ, Π΅Π΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°Π½ΡΠ° Π°Π²ΡΠΎΠΏΡΠΎΡΠΎΠ»ΠΈΠ·Π°, ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅, Π½Π°ΠΏΠΈΡΠ°Π½Π½ΠΎΠ΅ Π² ΡΠΈΡΠ»ΠΈΡΠ΅Π»Π΅, — Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½Π°Ρ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Π° ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ΅. ΠΠ½Π° Π½ΠΎΡΠΈΡ Π½Π°Π·Π²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠ΅… Π§ΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅ΡΡ >
ΠΠΎΠ½Π½ΠΎΠ΅ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π²ΠΎΠ΄Ρ. ΠΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π½ΡΠΉ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Ρ (ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ, ΠΊΡΡΡΠΎΠ²Π°Ρ, Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ)
ΠΡ ΡΠΆΠ΅ ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΠ°Π»ΠΈ, ΡΡΠΎ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡ ΡΠ°ΠΌΠΎΠΈΠΎΠ½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ Π²ΠΎΠ΄Ρ Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠΎΡΡΠΎΡΡ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΡΠΎΡΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°ΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ Π΄ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠ°ΡΠΈΡ.
ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ°Π΅Ρ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°Π½ΡΠ° ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ²Π΅ΡΠΈΡ Π = [Π*][0Π~]/[Π20].
ΠΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½Ρ Π΄ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠ°ΡΠΈΠΈ Π²ΠΎΠ΄Ρ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΠΌΠ°Π»Π° (ΡΠΈΡΡΠ°Ρ Π²ΠΎΠ΄Π° ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π½Π΅ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΡΠΎΠΊ — ΡΠΌ. ΡΠ°Π·Π΄. 20.4), ΡΠΎ ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ²Π΅ΡΠ½Π°Ρ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΡ [H2Oj —ΡΡΠΎ ΠΏΡΠΎΡΡΠΎ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½Π°Ρ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Π° — ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΡ Π²ΠΎΠ΄Ρ Π² Π²ΠΎΠ΄Π΅, ΡΠ°Π²Π½Π°Ρ 55,6 ΠΌΠΎΠ»Ρ/Π». Π‘Π»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ, Π΅Π΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°Π½ΡΠ° Π°Π²ΡΠΎΠΏΡΠΎΡΠΎΠ»ΠΈΠ·Π°, ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅, Π½Π°ΠΏΠΈΡΠ°Π½Π½ΠΎΠ΅ Π² ΡΠΈΡΠ»ΠΈΡΠ΅Π»Π΅, — Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½Π°Ρ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Π° ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ΅. ΠΠ½Π° Π½ΠΎΡΠΈΡ Π½Π°Π·Π²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠ΅ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π²ΠΎΠ΄Ρ —X*, ΠΈ ΠΏΡΠΈ 25 Β°Π‘ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ 1,0- 10'14.Π‘ΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ Π² ΡΠΈΡΡΠΎΠΉ Π²ΠΎΠ΄Π΅ ΠΈ Π½Π΅ΠΉΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ (Π½Π΅ ΠΊΠΈΡΠ»ΡΡ ΠΈ Π½Π΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΡ ) Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ°Ρ .
ΠΠ»Ρ ΡΠ΄ΠΎΠ±ΡΡΠ²Π° Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ΅Π»ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠΎΠ² Π½Π΅ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π² Ρ ΠΈΠΌΠΈΠΈ, Π½ΠΎ ΠΈ Π² Π»ΡΠ±ΠΎΠΉ Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π½Π°ΡΠΊΠ΅ ΠΈ Π²ΠΎ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΡ ΠΎΡΡΠ°ΡΠ»ΡΡ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΡΡΠ²Π° Π±ΡΠ» Π²Π²Π΅Π΄Π΅Π½ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΉ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π½ΡΠΉ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Ρ Π΄Π΅ΡΡΡΠΈΡΠ½ΡΠΉ Π»ΠΎΠ³Π°ΡΠΈΡΠΌ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ² (Π² ΠΌΠΎΠ»Ρ/Π»), Π²Π·ΡΡΡΠΉ Ρ ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠ½ΡΠΌ Π·Π½Π°ΠΊΠΎΠΌ:
(ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π½ΠΎΡΠΈΡΡΡ «ΠΏΡ Π°Ρ»).
Π Π½Π΅ΠΉΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΠ΅Π΄Π΅ pH = 7, Π² ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΠΉ ΡΡΠ΅Π΄Π΅, Π³Π΄Π΅ [Π*] > ΠΠ7 ΠΌΠΎΠ»Ρ/Π», pH < 7, Π° Π² ΡΠ΅Π»ΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ, Π³Π΄Π΅ [Π*] < 10'7 ΠΌΠΎΠ»Ρ/Π», pH > 7.
ΠΠ½ΠΎΠ³Π΄Π° ΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡΡΡ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΎΠ±ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠΠ = —Ig[ΠΠ" ]. ΠΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ Π² Π»ΡΠ±ΠΎΠΌ Π²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΌ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ΅ ΠΏΡΠΈ 25 Β°C.
ΠΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ pH — pH-ΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡ — ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΡΠ΅Π·Π²ΡΡΠ°ΠΉΠ½ΠΎ ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎ. Π Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ ΠΈ ΠΌΠ΅Π΄ΠΈΡΠΈΠ½Π΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ pH ΠΊΡΠΎΠ²ΠΈ ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠΎΠ² Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΡΡ Π²Π°ΠΆΠ½Π΅ΠΉΡΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΡ ΠΆΠΈΠ·Π½Π΅Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΈ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠΎΠ². ΠΠ΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Π° pH ΡΠ»ΡΠΆΠΈΡ Π΄Π»Ρ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΉ, ΡΠ°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡ Π²ΡΠ΅Ρ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΠ΅ΠΉ Π»Π΅ΠΆΠΈΡ Π² ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΡΡ Π΄ΠΎΠ²ΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎ ΡΠ·ΠΊΠΈΡ ΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π°Ρ , ΠΎΡΠΊΠ»ΠΎΠ½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΡ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΠ²ΠΈΠ΄Π΅ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΠΎ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°Ρ . ΠΠ°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΠΊΡΠΎΠ²Ρ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ° ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ pH 7,35−7,45, ΡΠ»Π΅Π·Ρ — 7,4, ΠΆΠ΅Π»ΡΠ΄ΠΎΡΠ½ΡΠΉ ΡΠΎΠΊ — ΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΡΠΉ pH = 0,9.
Π ΡΠ΅Π»ΡΡΠΊΠΎΠΌ Ρ ΠΎΠ·ΡΠΉΡΡΠ²Π΅ pH Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΠ΅Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΏΠΎΡΠ², Π·Π°ΡΡΡ ΠΎΠΈ ΠΌΠΎΡΠΎΠ·ΠΎΡΡΡΠΎΠΉΡΠΈΠ²ΠΎΡΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΠΈ Ρ. Π΄. ΠΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ pH ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Π½ΡΡ Π²ΠΎΠ΄ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π²Π°ΠΆΠ½Π΅ΠΉΡΠΈΠΌ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΡ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ, Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠ³Π΅ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΠΈ ΡΠΊΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΌ.
ΠΠ΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Π° pH ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ Π΄Π»Ρ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»Ρ ΠΈ Π°Π²ΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅Π³ΡΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΡΡΠ²Π° Π² Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»ΡΡΠ³ΠΈΠΈ, Π½Π΅ΡΡΡΠ½ΠΎΠΉ, Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ, ΡΠ΅ΠΊΡΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠΉ, Π±ΡΠΌΠ°ΠΆΠ½ΠΎΠΉ, ΠΏΠΈΡΠ΅Π²ΠΎΠΉ ΠΈ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π»ΡΠ±ΠΎΠΉ Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠΉ ΠΎΡΡΠ°ΡΠ»ΠΈ ΠΏΡΠΎΠΌΡΡΠ»Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ, Ρ ΠΎΡΡ Π±Ρ Π² ΠΌΠ°Π»ΠΎΠΉ ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½ΠΈ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ΠΉ Π΄Π΅Π»ΠΎ Ρ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ.
ΠΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΡ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ Π³ΡΡΠ±ΠΎ ΠΎΡΠ΅Π½Π΅Π½Π° Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎ-ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΡ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠΊΠ°ΡΠΎΡΠΎΠ², ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π° Π°Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²ΠΎΠΌ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎ-ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½Π° ΡΠ-ΠΌΠ΅ΡΡΠΎΠΌ.
ΠΠ΅ΡΠΎΡΡΠ½ΠΎ, Π»ΡΠ±ΠΎΠΉ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊ Π΅ΡΠ΅ Π² Π΄Π΅ΡΡΡΠ²Π΅ ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠ°Π» Π²Π½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΠ΅ Π½Π° ΡΠΎ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ²Π΅Ρ ΡΠ°Ρ, Π΅ΡΠ»ΠΈ Π² Π½Π΅Π³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΡ Π»ΠΈΠΌΠΎΠ½, ΠΈΠ»ΠΈ Π½Π° ΡΠΎ, ΡΡΠΎ ΡΠ²Π΅Ρ ΠΏΡΡΠ΅Π½ ΠΎΡ ΡΠ΅ΡΠ½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ ΡΠ²Π΅ΠΊΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠΊΠ° ΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΈ Π½Π°ΠΌΡΠ»ΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ. ΠΡΠ΅ ΡΡΠΎ — ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΡ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎ-ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΡ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠΊΠ°ΡΠΎΡΠΎΠ² — ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΠΊΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ, ΠΎΠΊΡΠ°ΡΠΊΠ° ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΎΡ pH ΡΡΠ΅Π΄Ρ. Π Ρ ΠΎΡΠΎΡΠΎ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΡΠΌ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠΊΠ°ΡΠΎΡΠ°ΠΌ ΠΏΡΠΈΠ½Π°Π΄Π»Π΅ΠΆΠ°Ρ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Π»Π°ΠΊΠΌΡΡ, ΠΌΠ΅ΡΠΈΠ»ΠΎΠ²ΡΠΉ ΠΎΡΠ°Π½ΠΆΠ΅Π²ΡΠΉ ΠΈ ΡΠ΅Π½ΠΎΠ»ΡΡΠ°Π»Π΅ΠΈΠ½.
ΠΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠΊΡΠ°ΡΠΊΠΈ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠΊΠ°ΡΠΎΡΠΎΠ² ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½ΠΎ Ρ ΡΠ΅ΠΌ, ΡΡΠΎ ΡΡΠΈ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π° ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°ΡΡ Π² Π΄Π²ΡΡ ΠΏΠΎ-ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΌΡ ΠΎΠΊΡΠ°ΡΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΠΎΡΠΌΠ°Ρ — Π»ΠΈΠ±ΠΎ Π² ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ (ΠΎΠ±ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠΈΠΌ Π΅Π΅ Hind), Π»ΠΈΠ±ΠΎ Π² ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΉ (Ind"), ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΌΠΈ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎ-ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠ΅ ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ²Π΅ΡΠΈΠ΅:
ΠΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ²Π΅ΡΠΈΡ, Π° Π·Π½Π°ΡΠΈΡ, ΠΈ ΠΎΠΊΡΠ°ΡΠΊΠ° ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ° Π·Π°Π²ΠΈΡΡΡ ΠΎΡ pH. ΠΠ°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Π»Π°ΠΊΠΌΡΡ ΠΎΠΊΡΠ°ΡΠ΅Π½ Π² ΠΊΡΠ°ΡΠ½ΡΠΉ ΡΠ²Π΅Ρ (Hind) Π² ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΠΉ ΡΡΠ΅Π΄Π΅ ΠΈ Π² ΡΠΈΠ½ΠΈΠΉ (Ind") — Π² ΡΠ΅Π»ΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ.
ΠΠ½Π΄ΠΈΠΊΠ°ΡΠΎΡΡ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΠΎ, ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ ΡΠ»Π°Π±ΡΠ΅ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ, ΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΡΠΎΡΠΊΠ° ΠΏΠ΅ΡΠ΅Ρ ΠΎΠ΄Π° ΠΎΠΊΡΠ°ΡΠΊΠΈ, ΠΏΡΠΈ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ [Hind] = [Ind" ], ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ°ΡΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠΌ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌ pH. ΠΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ²Π΅ΡΠ° ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠΊΠ°ΡΠΎΡΠ° ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ Π² Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΌ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ²Π°Π»Π΅ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ — Π² 1−2 Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΡ.
Π ΠΈΡ. 16.1. ΠΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ²Π΅ΡΠ° ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠΊΠ°ΡΠΎΡΠΎΠ².
ΠΠ°ΡΡΡΠΈΡ ΠΎΠ²Π°Π½ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ²Π°Π» pH, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΌ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠΊΠ°ΡΠΎΡ ΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅Ρ ΡΠ²Π΅Ρ.
pH. Π¦Π²Π΅ΡΠ° Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠΊΠ°ΡΠΎΡΠΎΠ² ΠΈ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Ρ ΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π½ΠΈΠΌΠΈ ΠΏΡΠΈΠ²Π΅Π΄Π΅Π½Ρ Π½Π° ΡΠΈΡ. 16.1.
ΠΠ½ΠΎΠ³Π΄Π° ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡ ΡΠΌΠ΅ΡΡ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΈΡ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠΊΠ°ΡΠΎΡΠΎΠ², Π΅ΡΠ»ΠΈ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠΈΡΡ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΈΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ²Π°Π» ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ pH. Π₯ΠΎΡΠΎΡΠΎ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ΅Π½ ΡΠ°ΠΊ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΠΌΡΠΉ ΡΠ½ΠΈΠ²Π΅ΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠΊΠ°ΡΠΎΡ, ΡΠ²Π΅Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΎΡ ΠΊΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π² ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΠΉ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠΈ (pH 9).
Π‘ΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ±ΠΎΡΡ — pH-ΠΌΠ΅ΡΡΡ — ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΡΡ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΡΡΡ pH ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠΎΠ² Π² ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎΠΌ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ²Π°Π»Π΅ (0—14) Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠΎΡΠ½ΠΎ (Π΄ΠΎ0,01 Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΡ pH), ΡΠ΅ΠΌ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠΊΠ°ΡΠΎΡΠΎΠ², ΠΈ, ΡΡΠΎ Π½Π΅ ΠΌΠ΅Π½Π΅Π΅ Π²Π°ΠΆΠ½ΠΎ, Π±Π΅Π· ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π° ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠΎΠ², Π±Π΅Π· ΠΊΠ°ΠΊΠΈΡ Π±Ρ ΡΠΎ Π½ΠΈ Π±ΡΠ»ΠΎ Π΄ΠΎΠ±Π°Π²ΠΎΠΊ ΠΊ Π½Π΅ΠΌΡ. pH-ΠΠ΅ΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΠ±ΠΎΡ, ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΡΡΡΠΈΠΉ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ΄Π²ΠΈΠΆΡΡΡΡ ΡΠΈΠ»Ρ Π³Π°Π»ΡΠ²Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°, ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ ΠΈΠ· ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ·Π³ΠΎΡΠΎΠ²Π»Π΅Π½ ΠΈΠ· ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠ΅ΠΊΠ»Π°. ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π» ΡΡΠ΅ΠΊΠ»ΡΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ΄Π° Π»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½ΠΎ Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΎΡ pH ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ°, ΠΎΠΊΡΡΠΆΠ°ΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ΄ (ΡΠΌ. ΡΠ°Π·Π΄. 10.5).
ΠΠ°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠΎΡΠ½ΠΎ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΡ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ² (Ρ ΡΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΊΠ° Π΄Π΅ΡΡΡΡΡ ΠΈΠ»ΠΈ Π΄Π°ΠΆΠ΅ ΡΠΎΡΡΡ Π΄ΠΎΠ»Π΅ΠΉ ΠΏΡΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ°) ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΠΈΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π°ΠΌΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Π° — ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²ΠΎΠΌ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎ-ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ. Π’ΠΈΡΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π² Ρ ΠΈΠΌΠΈΠΈ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ ΡΠ°ΠΊΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅Π΄ΡΡΡ, ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡ (ΡΠΈΡΡΠ°Π½Ρ) Π½Π΅Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΌΠΈ ΠΏΠΎΡΡΠΈΡΠΌΠΈ, ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ ΠΏΠΎ ΠΊΠ°ΠΏΠ»ΡΠΌ, Π΄ΠΎΠ±Π°Π²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΊ Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠΌΡ (ΡΠΈΡΡΡΠ΅ΠΌΠΎΠΌΡ). ΠΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΡ Π΄ΠΎΠ±Π°Π²Π»ΡΠ΅ΠΌΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ° ΡΠΎΡΠ½ΠΎ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½Π°. ΠΡΠΈ ΡΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠΎΠ² ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΠΊΠ°Π΅Ρ ΠΊΠ°ΠΊΠ°Ρ-Π»ΠΈΠ±ΠΎ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΡ. Π‘ΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π°ΠΌΠΈ ΡΠΈΠΊΡΠΈΡΡΡΡ ΡΠΎΡΠΊΡ ΡΠΊΠ²ΠΈΠ²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΠΎΠ΅Ρ ΠΈ, Ρ. Π΅. ΡΠΎΡ ΠΌΠΎΠΌΠ΅Π½Ρ, ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠΈΡΡΠ°Π½ΡΠ° ΡΠΎΡΠ½ΠΎ ΡΠ°Π²Π½ΠΎ ΡΠΎΠΌΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ΅ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎ Π΄Π»Ρ Π·Π°Π²Π΅ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠΈ Ρ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠΌ, Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΡΡΠΈΠΌΡΡ Π² ΡΠΈΡΡΡΠ΅ΠΌΠΎΠΌ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ΅. ΠΠ½Π°Ρ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΌ Π΄ΠΎΠ±Π°Π²Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ° ΡΠΈΡΡΠ°Π½ΡΠ° ΠΈ Π΅Π³ΠΎ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΡ, ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΡΠΎΡΠ½ΠΎ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΠΈΡΡ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°, Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΡΡΠ΅Π³ΠΎΡΡ Π² ΡΠΈΡΡΡΠ΅ΠΌΠΎΠΌ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ΅.