Π―Π·ΡΠΊΠΈ ΠΈ ΡΡΠ΅Π΄Ρ Π΄Π»Ρ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ Ρ ΠΎΠ½ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠΌΠΈ
Π Π½Π°ΡΡΠΎΡΡΠ΅Π΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΡΡΠ΄ ΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Π½ΡΡ ΡΠ·ΡΠΊΠΎΠ² ΠΈ ΡΡΠ΅Π΄ Π΄Π»Ρ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΡ ΠΎΠ½ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΉ ΠΈ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ Ρ Π½ΠΈΠΌΠΈ. Π’Π°ΠΊ, ΠΊΠΎΠ½ΡΠΎΡΡΠΈΡΠΌ W3C ΡΠ΅ΠΊΠΎΠΌΠ΅Π½Π΄ΡΠ΅Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ·ΡΠΊΠ° OWL (Ontology Web Language), ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ·ΡΠΊΠΎΠΌ ΡΡΠ΅Π΄Ρ ProtΠΉgΠΉ, ΠΎΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠΉ Π½Π° ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΠΌΠ°Π½ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ WWW-ΠΏΠΎΡΡΠ°Π»ΠΎΠ². ΠΠΊΡΠ°Π½Π½Π°Ρ ΡΡΠ΅Π΄Π° ProtΠΉgΠΉ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΡ Π½Π°Π±ΠΎΡ Π²ΠΊΠ»Π°Π΄ΠΎΠΊ, ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ²Π°ΡΡΠΈΡ Π΄ΠΎΡΡΡΠΏ ΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»Ρ ΠΊ ΠΈΠ½ΡΡΡΡΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠΈΡ ΠΈ ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ²Π°ΡΡΠΈΡ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΡ… Π§ΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅ΡΡ >
Π―Π·ΡΠΊΠΈ ΠΈ ΡΡΠ΅Π΄Ρ Π΄Π»Ρ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ Ρ ΠΎΠ½ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠΌΠΈ (ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ, ΠΊΡΡΡΠΎΠ²Π°Ρ, Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ)
Π Π½Π°ΡΡΠΎΡΡΠ΅Π΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΡΡΠ΄ ΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Π½ΡΡ ΡΠ·ΡΠΊΠΎΠ² ΠΈ ΡΡΠ΅Π΄ [Denny, 2004] Π΄Π»Ρ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΡ ΠΎΠ½ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΉ ΠΈ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ Ρ Π½ΠΈΠΌΠΈ. Π’Π°ΠΊ, ΠΊΠΎΠ½ΡΠΎΡΡΠΈΡΠΌ W3C ΡΠ΅ΠΊΠΎΠΌΠ΅Π½Π΄ΡΠ΅Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ·ΡΠΊΠ° OWL (Ontology Web Language), ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ·ΡΠΊΠΎΠΌ ΡΡΠ΅Π΄Ρ ProtΠΉgΠΉ, ΠΎΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠΉ Π½Π° ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΠΌΠ°Π½ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ WWW-ΠΏΠΎΡΡΠ°Π»ΠΎΠ² [PROTΠGΠ, 2008]. ΠΠΊΡΠ°Π½Π½Π°Ρ ΡΡΠ΅Π΄Π° ProtΠΉgΠΉ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΡ Π½Π°Π±ΠΎΡ Π²ΠΊΠ»Π°Π΄ΠΎΠΊ, ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ²Π°ΡΡΠΈΡ Π΄ΠΎΡΡΡΠΏ ΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»Ρ ΠΊ ΠΈΠ½ΡΡΡΡΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠΈΡ ΠΈ ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ²Π°ΡΡΠΈΡ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΡ ΠΎΠ½ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ, Π΅Π΅ Π½Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ°ΠΌΠΈ, ΡΠΊΠ·Π΅ΠΌΠΏΠ»ΡΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΎΠ², ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ. Π‘Π²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π° ΡΠΈΠΏΠ° Object, ΠΎΠΏΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡ Π΄Π²ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΡΠ½ΡΠ΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΠΊΠ·Π΅ΠΌΠΏΠ»ΡΡΠ°ΠΌΠΈ ΡΠ°Π·Π½ΡΡ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΎΠ², Π° ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π° ΡΠΈΠΏΠ° Datatype — Π°ΡΡΠΈΠ±ΡΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ°. ΠΠ»Ρ ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΎΠ½ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ Π² ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ΅ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΠΈ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡΡΡ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΠ½ΡΠ΅ ΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²Π°, Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΠΌΡΠ΅ reasoner’Π°ΠΌΠΈ ® [PROTΠGΠ, 2008]. ΠΠΌΠ΅Π΅ΡΡΡ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΡ Π΄ΠΎΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ Π²ΡΡΡΠ°ΠΈΠ²Π°Π΅ΠΌΡΡ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌ, plugin-in'ΠΎΠ², ΠΈ Π²Π½Π΅ΡΠ½ΠΈΡ ΠΏΡΠΈΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΉ Π½Π° ΡΠ·ΡΠΊΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ JAVA.
Π€ΠΎΡΠΌΠ°Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΠ΅ΠΌΠ°Π½ΡΠΈΠΊΠ° ΡΠ΅ΠΌΠ΅ΠΉΡΡΠ²Π° ΡΠ·ΡΠΊΠΎΠ² OWL ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½Π° Π½Π° Π΄Π΅ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΉ Π»ΠΎΠ³ΠΈΠΊΠ΅ (ΠΠ) [Baader et al., 2003]. ΠΠ·Π½Π°ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΠ Π·Π°ΡΠΎΠ΄ΠΈΠ»Π°ΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠ΅ΠΉΠΌΠΎΠ²ΡΡ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡ ΠΈ ΡΠ΅ΠΌΠ°Π½ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ΅ΡΠ΅ΠΉ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠ°ΠΌΠΈ ΡΠΎΡΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π»ΠΎΠ³ΠΈΠΊΠΈ. ΠΠ ΠΎΠΏΠ΅ΡΠΈΡΡΡΡ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΡΠΌΠΈ «ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΏΡ» ΠΈ «ΡΠΎΠ»Ρ» (Π±ΠΈΠ½Π°ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ°ΠΌΠΈ). Π ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΠ½Π°Ρ ΠΠ Π½Π°Π±ΠΎΡ ΡΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π³ΠΎ Π²ΠΈΠ΄Π° Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ TBox, Π½Π°Π±ΠΎΡ ΡΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠΉ ΡΠ°ΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π²ΠΈΠ΄Π° — ABox, Π° Π²ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ ΠΎΠ½ΠΈ ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡ Π±Π°Π·Ρ Π·Π½Π°Π½ΠΈΠΉ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΠ½ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ. ΠΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΠ ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ²Π°Π΅Ρ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°ΠΊΡΠ½ΠΎΡΡΡ Π² ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ ΠΈ ΡΠ°Π·ΡΠ΅ΡΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΠΎΠ½ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π·Π°Π΄Π°Ρ, Π² ΡΠΎΠΌ ΡΠΈΡΠ»Π΅, ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌ ΠΈ Π°Π»Π³ΠΎΡΠΈΡΠΌΠΎΠ². ΠΠ°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠ°ΡΡΠΎ Π΄Π»Ρ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΠΈ ΠΎΠ½ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ Π΄ΠΈΠ°Π»Π΅ΠΊΡ OWL DL, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ²Π°Π΅Ρ ΠΌΠ°ΠΊΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ Π²ΡΡΠ°Π·ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ Π±Π΅Π· ΠΏΠΎΡΠ΅ΡΠΈ ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΡΡ Π²ΡΡΠΈΡΠ»Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΈ ΡΠ°Π·ΡΠ΅ΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ Π·Π° ΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΡΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ²Π°Π» Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ. ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ Π² ΡΠ·ΡΠΊΠΎΠ²ΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΡΡΠΊΡΠΈΡΡ OWL DL ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡ ΠΎΠ³ΡΠ°Π½ΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΡ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΠΊΠ»Π°ΡΡ Π½Π΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ½ΡΠΌ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²ΠΎΠΌ, ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²ΠΎ Π½Π΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΡΠΊΠ·Π΅ΠΌΠΏΠ»ΡΡΠΎΠΌ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΈ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΡΡ ΡΠ΄Π΅Π»Π°ΡΡ ΡΠ·ΡΠΊ ΡΠ°Π·ΡΠ΅ΡΠΈΠΌΡΠΌ. ΠΠ° ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΠ΅ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π²ΡΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΡΡ (inferred) ΡΠ°ΠΊΡΠΎΠ², ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ° Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Π° Π»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΎΠ², ΡΠΊΠ·Π΅ΠΌΠΏΠ»ΡΡΠΎΠ² ΠΈ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ² ΠΎΠ½ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ ΡΠ΅Π°Π»ΠΈΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ R (semantic reasoner, reasoning engine, rules engine). R ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΠΈΡΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΠΎΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΠΈ Ρ ΠΎΠ½ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠΌΠΈ, Π² ΡΠΎΠΌ ΡΠΈΡΠ»Π΅, ΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΠΊΡ Π½Π΅ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΠ²ΠΎΡΡΠΈ ΡΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠΉ, ΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΠΊΡ ΠΈ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΠΉ ΠΈΠ΅ΡΠ°ΡΡ ΠΈΠΈ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΎΠ², ΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΠΊΡ Π½Π° Π½Π΅ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΠ²ΠΎΡΡΡ ΡΠΊΠ·Π΅ΠΌΠΏΠ»ΡΡΠΎΠ² ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΎΠ² ΠΈ Ρ. Π΄.