ΠΠΎΠ΄Π½Π°Ρ ΠΌΠΈΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ²
Π‘ΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΡΡΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΡ ΡΠΈΠΏΠ° ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² Π² ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ΅ Π² Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡ ΡΠ: ΠΠΎ ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°ΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠΎΡΠΌΠ΅ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΡ Π² ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΡ Π΄Π΅Π»ΡΡΡΡ Π½Π°: Π’ΡΠΆΠ΅Π»ΡΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»Ρ — Zn, Pb, Cd, Ni, Hg — ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄Π²ΠΈΠΆΠ½Ρ Π² ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΠΉ ΡΡΠ΅Π΄Π΅. ΠΠΈΡΡΡΠ·Π½ΡΠΉ Π²ΡΡΠ΅Π»Π°ΡΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ. ΠΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΡ, ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄Π²ΠΈΠΆΠ½ΡΠ΅ Π² ΡΠ΅Π»ΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΠ΅Π΄Π΅. ΠΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ — Mg, Al, Ga, Sb; ΠΠ½ΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ³Π΅Π½Π½ΡΠ΅ — V, Cr, Mo, Cl, Br, I… Π§ΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅ΡΡ >
ΠΠΎΠ΄Π½Π°Ρ ΠΌΠΈΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² (ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ, ΠΊΡΡΡΠΎΠ²Π°Ρ, Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ)
ΠΡΠ±ΠΎΠΉ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½Ρ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ Π² Π»Π°Π½Π΄ΡΠ°ΡΡΠ΅ Π² Π½Π΅ΠΉΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ, ΠΊΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΠΈΠ»ΠΈ Π°Π½ΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠΌΠ΅. ΠΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ° Π² ΡΠΎΠΉ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΈΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠΌΠ΅ — Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Π° Π²Π΅ΡΠΎΡΡΠ½ΠΎΡΡΠ½Π°Ρ.
Π‘ΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΡΡΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΡ ΡΠΈΠΏΠ° ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² Π² ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ΅ Π² Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡ ΡΠ:
Π’ΡΠΆΠ΅Π»ΡΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»Ρ — Zn, Pb, Cd, Ni, Hg — ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄Π²ΠΈΠΆΠ½Ρ Π² ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΠΉ ΡΡΠ΅Π΄Π΅.
ΠΠΌΡΠΎΡΠ΅ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»Ρ — Se, Mo, As, Ge, U, V — ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ (Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Ρ ΡΡΠ°ΡΡΠΈΠ΅ΠΌ ΠΊΠ°ΡΠ±ΠΎΠ½Π°ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠ° [HO3(CO3)3]4-. Π ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π΅ ΡΠ°ΠΊΠΈΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠ² ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΡ ΠΌΠΈΠ³ΡΠΈΡΡΡΡ ΠΏΠΎ-ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΌΡ.
ΠΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΡ, ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄Π²ΠΈΠΆΠ½ΡΠ΅ Π² ΡΠ΅Π»ΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΠ΅Π΄Π΅.
ΠΠΎ ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°ΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠΎΡΠΌΠ΅ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΡ Π² ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΡ Π΄Π΅Π»ΡΡΡΡ Π½Π°:
ΠΠ°ΡΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ³Π΅Π½Π½ΡΠ΅ — Li, Na, K;
ΠΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ — Mg, Al, Ga, Sb;
ΠΠ½ΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ³Π΅Π½Π½ΡΠ΅ — V, Cr, Mo, Cl, Br, I.
Π₯ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠΎΡΡΠ°Π² ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Π½ΡΡ Π²ΠΎΠ΄. ΠΠ±ΡΠΈΠ΅ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΌΠΈΠ³ΡΠ°ΡΠΈΠΈ
ΠΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ½ΡΡΠ²ΠΎ Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² ΠΌΠΈΠ³ΡΠΈΡΡΠ΅Ρ Π² ΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ , ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΈ ΠΊΠΎΠ»Π»ΠΎΠΈΠ΄Π½ΡΡ Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ°Ρ . ΠΠ°ΠΆΠ½Π΅ΠΉΡΠΈΠΌΠΈ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ½Π΅Π½ΡΠ°ΠΌΠΈ Π²ΠΎΠ΄ Π»Π°Π½Π΄ΡΠ°ΡΡΠ° ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ Π³Π°Π·Ρ — ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠΎΠ΄ O2, ΡΠ³Π»Π΅ΠΊΠΈΡΠ»ΡΠΉ Π³Π°Π· CO2, ΡΠ΅ΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄ H2S.
ΠΠ½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΠ°ΡΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ΅Π½Π½ΡΡ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ² Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ Π² Π²ΠΈΠ΄Π΅ ΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ², ΡΡΠ΅Π΄ΠΈ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°ΡΡ Ca2+ > Mg2+ > Na+; HCO3- > SO42- > Cl- — ΡΠ΅ΡΡΠΈΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ½Π΅Π½ΡΠ½ΡΠΉ ΡΠΎΡΡΠ°Π². ΠΡΠ²Π°Π΅Ρ, ΡΡΠΎ ΡΠ°ΠΊΠΈΠ΅ ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π½Π°ΡΡΡΠ°ΡΡΡΡ. ΠΡΠ΅ Π²ΠΎΠ΄Ρ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Ρ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΈΠΎΠ½Ρ H+ ΠΈ ΠΠ-, ΡΠΎΠ»Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π² Π»Π°Π½Π΄ΡΠ°ΡΡΠ΅, Π½Π΅ΡΠΌΠΎΡΡΡ Π½Π° Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΎΠ΅ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΠ΅ (10-5-10-8 Π³/Π»), ΡΡΠ΅Π·Π²ΡΡΠ°ΠΉΠ½ΠΎ Π²Π΅Π»ΠΈΠΊΠ°. Π‘ΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΠ΅ Π² Π²ΠΎΠ΄Π°Ρ ΠΎΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΌΠ°ΠΊΡΠΎΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ², Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π²ΡΠ΅Ρ ΠΌΠΈΠΊΡΠΎΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² ΠΎΡΠ΅Π½Ρ Π½Π΅Π²Π΅Π»ΠΈΠΊΠΎ. ΠΡΠΎΠΌΠ΅ ΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ², ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ Π² Π²ΠΎΠ΄Π΅ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π° Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΡΡΡΡ Π² ΡΠΎΡΠΌΠ΅ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ» ΠΈ ΠΊΠΎΠ»Π»ΠΎΠΈΠ΄Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ. ΠΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ Π²Π΅Π»ΠΈΠΊΠ° ΡΠΎΠ»Ρ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°. Π’Π°ΠΊΠΆΠ΅ Π²Π°ΠΆΠ½Π°Ρ ΠΌΠΈΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ² Π²ΠΎ Π²Π·Π²Π΅ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠΌ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΈ. ΠΠΎΡΡΠΈ Π²ΡΠ΅ Π²ΠΎΠ΄Ρ Π»Π°Π½Π΄ΡΠ°ΡΡΠ° ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Ρ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΠ΅ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ. Π₯ΠΈΠΌΠΈΠ·ΠΌ ΠΏΠΎΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΈ Π³ΡΡΠ½ΡΠΎΠ²ΡΡ Π²ΠΎΠ΄ Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΎΡ ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ΄Π²ΠΈΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ. Π‘ ΡΡΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠΊΠΈ Π·ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ°ΡΡ ΠΏΠΎΡΠΎΠ²ΡΠ΅ Π²ΠΎΠ΄Ρ ΠΈ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅ Π³ΡΠ°Π²ΠΈΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠ΅. ΠΠ»Ρ Π»Π°Π½Π΄ΡΠ°ΡΡΠ° ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΠΎ Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½Ρ Π½Π΅ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ²Π΅ΡΠ½ΡΠ΅ Π²ΠΎΠ΄Ρ. ΠΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ ΡΡΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΡΡ ΠΊ Π³ΡΠΌΠΈΠ΄Π½ΡΠΌ Π»Π°Π½Π΄ΡΠ°ΡΡΠ°ΠΌ. ΠΠΈΠ²ΠΎΠ΅ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π²ΡΠ΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ «Π½Π°ΠΊΠ°ΡΠΈΠ²Π°Π΅Ρ» Π² Π²ΠΎΠ΄Ρ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΡ, ΠΏΠΎΠ΄Π΄Π΅ΡΠΆΠΈΠ²Π°Ρ Π½Π΅ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ²Π΅ΡΠ½ΠΎΡΡΡ. ΠΠΎΠ΄Π½Π°Ρ ΠΌΠΈΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡ ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π΄ΠΈΡΡΡΠ·ΠΈΠ΅ΠΉ, ΡΠΈΠ»ΡΡΡΠ°ΡΠΈΠ΅ΠΉ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠΌΠ΅ΡΠ°Π½Π½ΡΠΌ ΠΏΡΡΠ΅ΠΌ. ΠΠΈΡΡΡΠ·ΠΈΡ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΠΌΠ΅ΡΡΠΎ Π² Π·Π°ΡΡΠΎΠΉΠ½ΡΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΠΌΠ°Π»ΠΎΠΏΠΎΠ΄Π²ΠΈΠΆΠ½ΡΡ Π²ΠΎΠ΄Π°Ρ (Π±ΠΎΠ»ΠΎΡΠ½ΡΠ΅, ΠΈΠ»ΠΎΠ²ΡΠ΅ Π²ΠΎΠ΄Ρ, ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΡ ΡΠ»ΡΠ²ΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΡΠ², ΠΊΠΎΡΡ Π²ΡΠ²Π΅ΡΡΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΡ, Π²ΠΎΠ΄ΠΎΠ½ΠΎΡΠ½ΡΡ Π³ΠΎΡΠΈΠ·ΠΎΠ½ΡΠΎΠ²). ΠΠΈΡΡΡΠ·Π½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΡ ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½Ρ Π΄Π»Ρ Π³Π»ΠΈΠ½, ΠΎΠ½ΠΈ Π½Π΅ΡΠ΅Π΄ΠΊΠΎ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΡΡ ΠΊ ΠΈΡ ΠΎΠ±Π΅ΡΡΠΎΠ»ΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΡ (Π΄ΠΈΡΡΡΠ·Π½ΠΎΠ΅ Π²ΡΡΠ΅Π»Π°ΡΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅), ΠΏΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ ΠΈΠΎΠ½Ρ ΠΌΠΈΠ³ΡΠΈΡΡΡΡ Ρ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡΡ (Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Ρ Π»ΠΎΡΠΈΠ΄Ρ Π±ΡΡΡΡΠ΅Π΅ ΡΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠΎΠ²). ΠΠΈΡΡΡΠ·ΠΈΡ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΌΠ°Π»ΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡΡ, ΠΈ Π² Π»Π°Π½Π΄ΡΠ°ΡΡΠ΅ Ρ Π΅Π³ΠΎ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½ΠΎΠΌ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠΈΠ½Π΅Π½Π½ΠΎΠ΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅. ΠΠ΄Π΅ΡΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½Π° ΡΠΈΠ»ΡΡΡΠ°ΡΠΈΡ, Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½ΠΎ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅, ΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΉ ΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½ (ΡΠΎΡΠ±ΡΠΈΡ), ΠΎΡΠ°ΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΎΠ»Π΅ΠΉ ΠΈ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΠ΅ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠ΅ ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ [2] .
Π΄ΠΈΡΡΡΠ·Π½ΡΠΉ Π²ΡΡΠ΅Π»Π°ΡΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ.