Π‘ΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ Ρ ΠΊΠ»ΠΈΠ΅Π½ΡΠ°ΠΌΠΈ (CRM)
ΠΡΠΈΠ²Π΅Π΄Π΅ΠΌ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠ΅ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ. CRM — ΡΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ°, Π²Ρ ΠΎΠ΄Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ Π² ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ ΠΎΡΠ΅ΡΠ΅Π΄Ρ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π²ΡΠ΅ Π΄Π°Π½Π½ΡΠ΅, ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π½ΡΠ΅ Ρ ΠΊΠ»ΠΈΠ΅Π½ΡΠΎΠΌ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠΈ, Π° Π²ΡΡ ΠΎΠ΄Π½ΡΠΌΠΈ — ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ Π²Π»ΠΈΡΠ΅Ρ Π½Π° ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠΈ Π² ΡΠ΅Π»ΠΎΠΌ ΠΈΠ»ΠΈ Π½Π° ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ (Π²ΠΏΠ»ΠΎΡΡ Π΄ΠΎ ΠΊΠΎΠ½ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ½ΠΈΠΊΠ°). ΠΡΡΠ³ΠΈΠΌΠΈ ΡΠ»ΠΎΠ²Π°ΠΌΠΈ, CRM-ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° — ΡΡΠΎ Π½Π°Π±ΠΎΡ ΠΏΡΠΈΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΉ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΡΡ, Π²ΠΎ-ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ , ΡΠΎΠ±ΠΈΡΠ°ΡΡ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ… Π§ΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅ΡΡ >
Π‘ΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ Ρ ΠΊΠ»ΠΈΠ΅Π½ΡΠ°ΠΌΠΈ (CRM) (ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ, ΠΊΡΡΡΠΎΠ²Π°Ρ, Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ)
Π ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡΡ ΠΆΠ΅ΡΡΠΊΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠ½ΠΊΡΡΠ΅Π½ΡΠΈΠΈ, ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π° ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΠΈΠΏΠ½ΡΡ ΡΠΎΠ²Π°ΡΠΎΠ² Ρ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΊΠΎΠ²ΡΠ΅, Π° ΡΠ΅ΠΏΠΎΠ²ΡΠ΅ Π²ΠΎΠΉΠ½Ρ Π½Π΅Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½Ρ, ΡΡΠ΅Π±ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΠ° ΠΈ ΡΠ΅Π°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ΅Ρ ΡΠ΄Π΅Π»Π°ΡΡ ΠΊΠ»ΠΈΠ΅Π½ΡΠΎΠ² ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠΈ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π»ΠΎΡΠ»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ. ΠΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎ ΡΡΡ ΡΠ΅Π»Ρ ΠΏΡΠ΅ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡ CRM-ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ. ΠΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ Ρ ΡΠ΅ΠΌ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅ Π²Π½Π΅Π΄ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΠΊΠΈΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌ ΠΊΠ»ΠΈΠ΅Π½ΡΡ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΡΠ°ΡΡΡΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡ Π½Π° ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ Π²ΡΠ³ΠΎΠ΄Ρ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ ΡΠΊΠΈΠ΄ΠΊΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΠ°Π½Π΅Π΅ Π±ΡΠ»ΠΈ ΠΈΠΌ Π½Π΅Π΄ΠΎΡΡΡΠΏΠ½Ρ, ΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΡΡΡΠΎΡΠΊΠΈ ΠΏΠΎ ΠΏΠ»Π°ΡΠ΅ΠΆΠ°ΠΌ. ΠΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎ ΡΠ±Π΅Π΄ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΈ ΠΊΡΠ°ΡΠΊΠΎ ΠΊΠ»ΠΈΠ΅Π½ΡΠΎΠΎΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΉ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ ΠΎΡ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΠΎΠ²Π°Π» Π. ΠΠ΅ΠΉΠ»: «Π‘ΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° CRM, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΎ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΌΠ΅Π½Π΅Π΄ΠΆΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠΌ ΠΊΠ»ΠΈΠ΅Π½ΡΠΎΠ², ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π±ΠΈΠ·Π½Π΅Ρ-ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ΠΎΠΌ. ΠΠ³ΠΎ ΡΠ΅Π»Ρ — ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΠ΅, ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΈ ΡΠΊΡΠ΅ΠΏΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ Ρ ΡΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π²ΡΠ±ΡΠ°Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΠΊΠ»ΠΈΠ΅Π½ΡΠ°ΠΌΠΈ, ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π²ΡΠ³ΠΎΠ΄Ρ ΠΊΠ»ΠΈΠ΅Π½ΡΠ°, ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΡΠΏΠΎΡΠ°ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΠ±ΡΠ»ΠΈ, Π° Π·Π½Π°ΡΠΈΡ ΠΈ ΠΌΠ°ΠΊΡΠΈΠΌΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ ΠΏΡΠΈΠ±ΡΠ»ΠΈ ΠΈΠ½Π²Π΅ΡΡΠΎΡΠΎΠ². CRM ΡΠ°ΡΡΠΎ Π°ΡΡΠΎΡΠΈΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΉ ΠΏΡΠΈ Π²Π½Π΅Π΄ΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΌΠ°ΡΠΊΠ΅ΡΠΈΠ½Π³Π° Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ: CRM ΠΎΠ±ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½ΡΠ΅Ρ Π½ΠΎΠ²ΡΠ΅ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ Ρ Π½ΠΎΠ²ΡΠΌ ΡΡΠ½ΠΎΡΠ½ΡΠΌ ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ, ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π²Π°Ρ, ΡΠ°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, Π²ΡΠ³ΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅ Π΄ΠΎΠ»Π³ΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΡΠ΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ Ρ ΠΊΠ»ΠΈΠ΅Π½ΡΠ°ΠΌΠΈ»[1].
Π‘ΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ CRM ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠΈ ΠΎΡΡΠ»Π΅ΠΆΠΈΠ²Π°ΡΡ ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΡ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ Ρ Π·Π°ΠΊΠ°Π·ΡΠΈΠΊΠ°ΠΌΠΈ, ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½ΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΡΡΠΎΡΠΎΠ½Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ²ΡΠ·ΠΈ Ρ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΡΠΌΠΈ ΠΊΠ»ΠΈΠ΅Π½ΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΈ ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°Π»ΠΈΠ·ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎ ΡΠΏΡΠ°Π²Π»ΡΡΡ ΠΏΡΠΎΠ΄Π°ΠΆΠ°ΠΌΠΈ ΠΈ ΠΊΠ»ΠΈΠ΅Π½ΡΠΎΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΌ ΠΌΠ°ΡΠΊΠ΅ΡΠΈΠ½Π³ΠΎΠΌ, Π² ΡΠΎΠΌ ΡΠΈΡΠ»Π΅ ΡΠ΅ΡΠ΅Π· ΠΠ½ΡΠ΅ΡΠ½Π΅Ρ. CRM-ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ Π±Π°Π·ΠΈΡΡΡΡΡΡ Π½Π° ΡΠ°Π½Π΅Π΅ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π½Π½ΡΡ ΠΏΡΠΈΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΡΡ , ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ»ΠΈ ΡΠ»ΡΡΡΠΈΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ Ρ ΠΏΠΎΠΊΡΠΏΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ. ΠΡΠΎ ΡΠ°ΠΊΠΈΠ΅ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ, ΠΊΠ°ΠΊ SFA (Sales Force Automation — ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° Π°Π²ΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ ΡΠΎΡΠ³ΠΎΠ²ΡΡ Π°Π³Π΅Π½ΡΠΎΠ²), SMS (Sales & Marketing System — ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΎ ΠΏΡΠΎΠ΄Π°ΠΆΠ°Ρ ΠΈ ΠΌΠ°ΡΠΊΠ΅ΡΠΈΠ½Π³Π΅), CSS (Customer Support System — ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΠΎΠ±ΡΠ»ΡΠΆΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΊΠ»ΠΈΠ΅Π½ΡΠΎΠ²). CRMΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Ρ Π½Π΅ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π²ΡΠ΅ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ ΡΡΠΈΡ ΠΏΡΠΈΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΉ, Π½ΠΎ ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄Π»Π°Π³Π°ΡΡ Π½ΠΎΠ²ΡΠ΅ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ. ΠΠ½Π΅Π΄ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ CRM-ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΡΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π½Π° ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ΅ ΠΏΠΎΡΡΠΈ Π²ΡΠ΅Ρ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΡΠΈΡΡΠΈΡ, Π° Π½Π΅ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΎΡΠ΄Π΅Π»Π° ΠΏΡΠΎΠ΄Π°ΠΆ. ΠΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎ ΡΠ΅ΡΠ΅Π· Π½Π΅Π΅ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΎΠ²Π°Π½Π° ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠ½Π°Ρ ΡΠ²ΡΠ·Ρ ΠΊΠ»ΠΈΠ΅Π½ΡΠ° ΡΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΉ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠ΅ΠΉ.
ΠΡΠΈΠ²Π΅Π΄Π΅ΠΌ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠ΅ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ. CRM — ΡΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ°, Π²Ρ ΠΎΠ΄Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ Π² ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ ΠΎΡΠ΅ΡΠ΅Π΄Ρ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π²ΡΠ΅ Π΄Π°Π½Π½ΡΠ΅, ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π½ΡΠ΅ Ρ ΠΊΠ»ΠΈΠ΅Π½ΡΠΎΠΌ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠΈ, Π° Π²ΡΡ ΠΎΠ΄Π½ΡΠΌΠΈ — ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ Π²Π»ΠΈΡΠ΅Ρ Π½Π° ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠΈ Π² ΡΠ΅Π»ΠΎΠΌ ΠΈΠ»ΠΈ Π½Π° ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ (Π²ΠΏΠ»ΠΎΡΡ Π΄ΠΎ ΠΊΠΎΠ½ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ½ΠΈΠΊΠ°). ΠΡΡΠ³ΠΈΠΌΠΈ ΡΠ»ΠΎΠ²Π°ΠΌΠΈ, CRM-ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° — ΡΡΠΎ Π½Π°Π±ΠΎΡ ΠΏΡΠΈΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΉ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΡΡ, Π²ΠΎ-ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ , ΡΠΎΠ±ΠΈΡΠ°ΡΡ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ ΠΎ ΠΊΠ»ΠΈΠ΅Π½ΡΠ΅; Π²ΠΎ-Π²ΡΠΎΡΡΡ , Ρ ΡΠ°Π½ΠΈΡΡ ΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ°Π±Π°ΡΡΠ²Π°ΡΡ Π΅Π΅; Π²-ΡΡΠ΅ΡΡΠΈΡ , Π΄Π΅Π»Π°ΡΡ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΡΠ΅ Π²ΡΠ²ΠΎΠ΄Ρ Π½Π° Π±Π°Π·Π΅ ΡΡΠΎΠΉ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ, ΡΠΊΡΠΏΠΎΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ Π΅Π΅ Π² Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡ ΡΡΡ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ Π² ΡΠ΄ΠΎΠ±Π½ΠΎΠΌ Π²ΠΈΠ΄Π΅.
- [1] ΠΠ΅ΠΉΠ½ Π. Π ΡΠΊΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠ²ΠΎ ΠΏΠΎ CRM. ΠΡΡΡ ΠΊ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Π½ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΌΠ΅Π½Π΅Π΄ΠΆΠΌΠ΅Π½ΡΠ° ΠΊΠ»ΠΈΠ΅Π½ΡΠΎΠ². Handbook of CRM: Achieving Excellence in Customer Management. ΠΠΈΠ½ΡΠΊ: ΠΡΠ΅Π²ΡΠΎΠ² ΠΠ°Π±Π»ΠΈΡΠ΅Ρ, 2007.