ΠΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅.
ΠΠ°ΡΠΈΠ΅Ρ Π·ΡΠ±ΠΎΠ²
Π Π°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΠ½Π½ΠΎΡΡΡ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡ. ΠΡΠΎ ΠΈΠ½Π΄Π΅ΠΊΡ, ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΡΡΠΈΠΌΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΎΠΌ Π»ΠΈΡ, ΠΈΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡ ΠΊΠ°ΡΠΈΠΎΠ·Π½ΡΠ΅, ΠΏΠ»ΠΎΠΌΠ±ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠ΅ ΠΈ ΡΠ΄Π°Π»ΡΠ½Π½ΡΠ΅ Π·ΡΠ±Ρ Π² ΡΠΎΠΌ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΈΠ½ΠΎΠΌ Π½Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½Π½ΠΎΠΌ ΠΏΡΠ½ΠΊΡΠ΅, ΡΠ°ΠΉΠΎΠ½Π΅, Π³ΠΎΡΠΎΠ΄Π΅, ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠΈ. ΠΠ°ΡΠΈΠ΅Ρ Π·ΡΠ±ΠΎΠ² ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ·Π»ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΠΎΠΉ ΡΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ, Π²Π΅ΡΡΠΌΠ° ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΉ Π² ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΈ ΠΈΡΠΊΠ»ΡΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π²Π°ΠΆΠ½ΠΎΠΉ Π² ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ. ΠΡΠΈΡΠΎΡΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈΠ»ΠΈ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π΅ΠΌΠΎΡΡΠΈ. ΠΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Ρ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ ΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΆΠ΅ Π»ΠΈΡΠ°… Π§ΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅ΡΡ >
ΠΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅. ΠΠ°ΡΠΈΠ΅Ρ Π·ΡΠ±ΠΎΠ² (ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ, ΠΊΡΡΡΠΎΠ²Π°Ρ, Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ)
ΠΠ°ΡΠΈΠ΅Ρ Π·ΡΠ±ΠΎΠ² (Caries dentis) — ΡΡΠΎ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡ, ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»ΡΡΡΠΈΠΉΡΡ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅ ΠΏΡΠΎΡΠ΅Π·ΡΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π·ΡΠ±ΠΎΠ², ΠΏΡΠΈ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΌ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ Π΄Π΅ΠΌΠΈΠ½Π΅ΡΠ°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ ΠΈ ΡΠ°Π·ΠΌΡΠ³ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ²ΡΡΠ΄ΡΡ ΡΠΊΠ°Π½Π΅ΠΉ Π·ΡΠ±ΠΎΠ² Ρ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΊΡΠ° Π² Π²ΠΈΠ΄Π΅ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΡΡΠΈ.
ΠΠ°ΡΠΈΠ΅Ρ Π·ΡΠ±ΠΎΠ² ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ·Π»ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΠΎΠΉ ΡΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ, Π²Π΅ΡΡΠΌΠ° ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΉ Π² ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΈ ΠΈΡΠΊΠ»ΡΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π²Π°ΠΆΠ½ΠΎΠΉ Π² ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ.
Π‘ΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ Π½ΠΎΠΌΠ΅Π½ΠΊΠ»Π°ΡΡΡΠ΅ ΠΠΠ Π΄Π»Ρ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ ΠΏΠΎΡΠ°ΠΆΡΠ½Π½ΠΎΡΡΠΈ Π·ΡΠ±ΠΎΠ² ΠΊΠ°ΡΠΈΠ΅ΡΠΎΠΌ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡ ΡΡΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΡ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Ρ:
- 1. Π Π°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΠ½Π½ΠΎΡΡΡ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡ. ΠΡΠΎ ΠΈΠ½Π΄Π΅ΠΊΡ, ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΡΡΠΈΠΌΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΎΠΌ Π»ΠΈΡ, ΠΈΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡ ΠΊΠ°ΡΠΈΠΎΠ·Π½ΡΠ΅, ΠΏΠ»ΠΎΠΌΠ±ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠ΅ ΠΈ ΡΠ΄Π°Π»ΡΠ½Π½ΡΠ΅ Π·ΡΠ±Ρ Π² ΡΠΎΠΌ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΈΠ½ΠΎΠΌ Π½Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½Π½ΠΎΠΌ ΠΏΡΠ½ΠΊΡΠ΅, ΡΠ°ΠΉΠΎΠ½Π΅, Π³ΠΎΡΠΎΠ΄Π΅, ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠΈ.
- 2. ΠΠ½ΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ ΠΏΠΎΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ Π·ΡΠ±ΠΎΠ² ΠΊΠ°ΡΠΈΠ΅ΡΠΎΠΌ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΠΎ ΡΠΈΡΠ»Ρ ΠΏΠΎΡΠ°ΠΆΡΠ½Π½ΡΡ ΠΊΠ°ΡΠΈΠ΅ΡΠΎΠΌ Π·ΡΠ±ΠΎΠ².
ΠΠ»Ρ ΡΡΠΎΠΉ ΡΠ΅Π»ΠΈ ΠΊΠΎΠΌΠΈΡΠ΅Ρ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΡΠΎΠ² ΠΠΠ ΠΏΠΎ ΡΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ (1962) ΠΏΡΠ΅Π΄Π»ΠΎΠΆΠΈΠ»ΠΈ Π΄Π»Ρ Π²Π·ΡΠΎΡΠ»ΡΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΡ ΠΈΠ½Π΄Π΅ΠΊΡ ΠΠΠ£ (Π — ΠΊΠ°ΡΠΈΠΎΠ·Π½ΡΠΉ Π·ΡΠ±, Π — ΠΏΠ»ΠΎΠΌΠ±ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΉ, Π£ — ΡΠ΄Π°Π»ΡΠ½Π½ΡΠΉ Π·ΡΠ±); Π΄Π»Ρ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΉ Ρ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠΌ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΌΠΎΠ»ΠΎΡΠ½ΡΠΌ ΠΏΡΠΈΠΊΡΡΠΎΠΌ — ΠΊΠΏ (ΠΊ-ΠΊΠ°ΡΠΈΠΎΠ·Π½ΡΠΉ, ΠΏΠΏΠ»ΠΎΠΌΠ±ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΉ); Π΄Π»Ρ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΉ ΡΠΎ ΡΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠΌ ΠΏΡΠΈΠΊΡΡΠΎΠΌ — ΠΠΠ£+ΠΊΠΏ. Π§ΡΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ±Π»Π΅Π³ΡΠΈΡΡ ΡΡΠ°Π²Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΡ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π΅ΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΊΠ°ΡΠΈΠ΅ΡΠΎΠΌ Π½Π° ΡΠ°Π·Π½ΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠΈΠ½Π³Π΅Π½ΡΠ°Ρ ΠΌΠΈΡΠ°, ΠΠΠ Π² 1980 Π³ΠΎΠ΄Ρ ΠΏΡΠ΅Π΄Π»ΠΎΠΆΠΈΠ»Π° Π²ΡΠ΄Π΅Π»ΡΡΡ 5 ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½Π΅ΠΉ ΠΏΠΎΡΠ°ΠΆΡΠ½Π½ΠΎΡΡΠΈ Π² Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡ ΠΠΠ£ Ρ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΉ 12 Π»Π΅Ρ:
1) ΠΎΡΠ΅Π½Ρ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠ°Ρ — ΠΎΡ 0 Π΄ΠΎ 1,1;
2) Π½ΠΈΠ·ΠΊΠ°Ρ — 1,2 — 2,6;
3) ΡΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½Π½Π°Ρ — 2,7−4,4;
4) Π²ΡΡΠΎΠΊΠ°Ρ — 4,5−6,5;
5) ΠΎΡΠ΅Π½Ρ Π²ΡΡΠΎΠΊΠ°Ρ — 6,6 ΠΈ Π²ΡΡΠ΅.
ΠΠ»Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π΄ΠΎΡΡΠΎΠ²Π΅ΡΠ½ΡΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ ΠΏΡΠΈ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΠ½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΊΠ°ΡΠΈΠ΅ΡΠ° Π·ΡΠ±ΠΎΠ² Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Ρ ΠΎΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ Π³ΡΡΠΏΠΏΡ Π½Π°ΡΠ΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ Ρ ΡΡΡΡΠΎΠΌ Π²ΠΎΠ·ΡΠ°ΡΡΠ° ΠΈ ΠΏΠΎΠ»Π°, ΠΊΠ»ΠΈΠΌΠ°ΡΠΎΠ³Π΅ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΈ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ-ΡΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΠΉ. ΠΠ±ΡΡΠ½ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΡΡ Π΄Π΅ΡΠΈ Π² Π²ΠΎΠ·ΡΠ°ΡΡΠ΅ 5−6 Π»Π΅Ρ, 12 Π»Π΅Ρ, 15 Π»Π΅Ρ, Π²Π·ΡΠΎΡΠ»ΡΠ΅ 35−44 ΠΈ 65 Π»Π΅Ρ. ΠΠ°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ Π²ΠΎΠ·ΡΠ°ΡΡΠ½ΡΠΌΠΈ Π³ΡΡΠΏΠΏΠ°ΠΌΠΈ Π½Π°ΡΠ΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ 12- ΠΈ 15- Π»Π΅ΡΠ½ΠΈΠ΅ Π΄Π΅ΡΠΈ.
3. ΠΡΠΈΡΠΎΡΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈΠ»ΠΈ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π΅ΠΌΠΎΡΡΠΈ. ΠΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Ρ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ ΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΆΠ΅ Π»ΠΈΡΠ° ΠΈΠ»ΠΈ ΠΊΠΎΠ½ΡΠΈΠ½Π³Π΅Π½ΡΠ° ΡΠ΅ΡΠ΅Π· ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ½Π½ΡΠΉ ΡΡΠΎΠΊ (1, 3, 5, 10 Π»Π΅Ρ).
Π Π°Π·Π»ΠΈΡΠΈΠ΅ Π² Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Ρ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠΌ ΠΈ Π²ΡΠΎΡΡΠΌ ΠΎΡΠΌΠΎΡΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΈ ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ ΠΏΡΠΈΡΠΎΡΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΊΠ°ΡΠΈΠ΅ΡΠ°.
Π‘ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠΏΠΈΠ΄Π΅ΠΌΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΠΈΡΡ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΠ½Π½ΠΎΡΡΡ ΠΈ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΡ ΡΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΠΉ, ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠ°Π½Π°ΡΠΈΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΡΡΠΈ ΡΡΠ°, ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ»Π°ΠΊΡΠΈΠΊΠΈ ΠΊΠ°ΡΠΈΠ΅ΡΠ° Π·ΡΠ±ΠΎΠ² ΠΈ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½Π΅ΠΉ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ½ΡΠ°, ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ Π³ΠΈΠ³ΠΈΠ΅Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΡΡΠΈ ΡΡΠ°, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π²ΡΡΠ²ΠΈΡΡ ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π±Π½ΠΎΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅ΠΌΠΎΠ³ΠΎ Π² Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΊΠ°ΡΠΈΠ΅ΡΠ° Π·ΡΠ±ΠΎΠ², Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½Π΅ΠΉ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ½ΡΠ° ΠΈ ΡΠ»ΠΈΠ·ΠΈΡΡΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΡΡΠΈ ΡΡΠ°. Π’Π°ΠΊΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ΅Ρ ΡΠΎΡΡΠ°Π²ΠΈΡΡ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΠΏΠ»Π°Π½ Π»Π΅ΡΠ΅Π±Π½ΡΡ ΠΈ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ»Π°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠΏΡΠΈΡΡΠΈΠΉ Π΄Π»Ρ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠ°ΡΠΈΠ΅Π½ΡΠ°.